پنج اقدام کلیدی ایران تا انتخاب رئیس‌جمهور بعدی آمریکا
سیدحسین موسویان معاون پیشین سیاست خارجی دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی ایران و محقق و مدرس در دانشگاه پرینستون آمریکا در مقاله‌ای در مجله دیپلمات پنج پیشنهاد در مورد سیاست ایران تا زمان برگزاری انتخابات آمریکا ارائه داده است:

رقابت‌های انتخاباتی آمریکا روزبه‌روز جدی‌تر می‌شود و برای ما مهم این است که پیروزی کدام یک از کاندیداهای موجود چه تاثیری بر منافع و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران خواهد داشت؟ قطعا زود است که بتوان برنده انتخابات ریاست جمهوری آمریکا را پیش‌بینی کرد. در اردوگاه جمهوری‌خواه، دونالد ترامپ، تدکروز و مارکو روبیو و در اردوگاه دموکرات‌ها هیلاری کلینتون و برنی سندرز جدی‌ترین کاندیداها هستند. البته بلومبرگ شهردار سابق نیویورک و میلیاردر معروف هم درحال بررسی است که به جمع کاندیداهای دموکرات بپیوندد یا خیر. ابتدا ۶ نکته قابل‌توجه در مورد اردوگاه انتخاباتی دو حزب بزرگ آمریکا:

۱-تقریبا اکثر کاندیداها به شعارهای پوپولیستی متوسل شده و کمتر طرح‌های اساسی بدیعی در مباحث کاندیداها مشاهده می‌شود.

۲- سطح مواضع تخریبی کاندیداها علیه یکدیگر بی‌سابقه است.

۳-در اردوگاه جمهوری‌خواهان، پدیده‌ای به‌نام دونالد ترامپ قدعلم کرده که مرکزیت نهاد حزب را به چالش کشیده است. نهاد حزب جمهوری‌خواه و لابی صهیونیست‌ها مخالف ترامپ است. بااین وجود او میلیاردری است که بدون نیاز به حمایت مالی حزب و لابی صهیونیست‌ها، در شرایط فعلی در افکار عمومی محبوب‌ترین است. از طرف دیگر مرکزیت حزب و لابی صهیونیست‌ها حامی روبیو است اما او در افکارسنجی‌ها در رده سوم قرار دارد.

۴-در کمپ دموکرات‌ها پدیده‌ای به‌نام سندرز چپ‌گرا ظهور کرده که با شعارهای سوسیالیستی، اصول نظام سرمایه داری آمریکا را به چالش کشیده و در عین حال بین جوانان و طبقه زیر متوسط محبوبیتی کسب کرده است. ضمن اینکه لابی صهیونیست‌ها هم مخالف سندرز یهودی است.

۵- هیلاری کلینتون مورد حمایت مرکزیت حزب دموکرات است، اما او با دو چالش استفاده شخصی از ایمیل وزارت خارجه در دوران تصدی‌اش و شائبه برخی از فسادهای مالی در بنیاد کلینتون مواجه است. در عین حال در صورت انتخاب اولین رئیس‌جمهور زن آمریکا خواهد شد.

۶-در شرایط فعلی حدود ۳۰درصد آمریکایی‌ها با حزب دموکرات، حدود ۳۰درصد با حزب جمهوری‌خواه اما هنوز ۴۰درصد مستقل از دو حزب فکر می‌کنند و بنابراین گرایش نهایی این ۴۰درصد می‌تواند باعث نتایج غیرقابل پیش‌بینی انتخابات در پیش‌رو شود.

اما پنج نکته راجع به کاندیداها و موضوع ایران:

۱-جیک سولیوان نزدیکترین مشاور کلینتون در سیاست خارجی است. او در کاخ سفید بود و هماهنگ‌کننده مکالمه تلفنی اوباما-روحانی بود و تا یکسال قبل در مذاکرات هسته‌ای حضور داشت. بعد به دانشگاه ییل رفت تا مقدمات فعالیت در کمپین کلینتون را فراهم کند. او در جلسات خصوصی گفته که سیاست هیلاری کلینتون نه به نرمی اوباما و نه به سختی بوش بلکه بینابین با مقداری گرایش به سمت اوباما خواهد بود. گری سیمور و رابرت آینهورن مشاوران هسته‌ای کلینتون هستند که هر دو دست اندر کار مذاکرات و موافق برجام هستند.

۲-یکی از استادان دانشگاه پرینستون که به‌خوبی سندرز را می‌شناسد به من گفت که سندرز کاملا معتقد به مشی اوباما در مورد ایران و ضدنتانیاهو و طرفدار راه‌حل دو دولت فلسطینی و اسرائیلی است.

۳-چندی پیش در یک کشور آسیایی در کنفرانسی بودم که یک دیپلمات آمریکایی هم بود. من شنیده بودم که او در ستاد روبیو فعال است. در وقت تنفس از او پرسیدم که چه سیاستی را برای روبیو در مورد ایران طراحی کرده‌اید؟ او اول جا خورد که چگونه من خبر دارم. چون بنا نیست که دیپلمات‌های شاغل در ستادهای انتخاباتی فعال باشند. بعد گفت که مارکو روبیو در مورد ایران سیاست حزب جمهوری‌خواه را دنبال خواهد کرد، بسیار سخت‌تر از اوباما خواهد بود لیکن به‌رغم شعارهای انتخاباتی‌اش، برجام را پاره نخواهد کرد، کانال مذاکره با ایران را نخواهد بست، اما مثل کری به ایران حال نخواهد داد و خلأ ایجاد شده در روابط آمریکا و اسرائیل را پر خواهد کرد.

۴- ترامپ فردی قابل پیش‌بینی نیست، اما اهل معامله است. به‌رغم شعارهای تندش، اگر در کار اقتصادی با ایران و حل بحران‌های موجود منطقه، جذابیتی ببینید، بعید نیست که با ایران هم وارد معامله شود. ۶۶درصد طرفداران ترامپ معتقدند که اوباما مسلمان است و حتی تبعه آمریکا هم نیست. در عین حال تدکروز بدترین گزینه است. او یک متعصب مذهبی عجیبی است حتی تندتر از بوش دوم درحدی که خود جمهوری‌خواهان هم از روی کار آمدن او وحشت دارند.

۵- در جریان دعوای داخلی آمریکا بر سر برجام، اکثر قریب به اتفاق سناتورهای دموکرات از باراک اوباما در برجام حمایت کردند و ناچارا موقعیت خود را برای پیروزی در انتخابات آینده تضعیف کردند چون حمایت مالی صهیونیست‌ها را در انتخابات بعدی از دست دادند. اکنون به قصد جلب حمایت مالی-سیاسی لابی صهیونیست، در اعمال برخی تحریم‌های جدید علیه ایران تحت عناوین تروریسم و حقوق بشر پیشقدم شده‌اند. بنابراین در این چند ماه پیش رو با چالش لوایح تحریم‌های جدید کنگره مواجه خواهیم بود.

اما پنج پیشنهاد در مورد سیاست ایران تا انتخابات آمریکا:

۱- برجام را دقیق اجرا کند که بسیاری در آمریکا، اسرائیل و عربستان برای خطای ایران لحظه شماری می‌کنند.

۲- برای اینکه شکاف موجود در آمریکا در مورد ایران بعد از اوباما نیز حفظ شود، تهران باید برنامه داشته باشد تا اینکه اجماع گذشته علیه ایران در آمریکا تکرار نشود.

۳- روند کاهش تشنج فعلی با آمریکا را ادامه دهد. تبادل زندانیان و آزادی ملوانان از جمله نمونه‌هایی هستند که هرچه بیشتر شود، کار رئیس‌جمهور بعدی آمریکا در تشدید اقدامات خصمانه علیه ایران دشوارتر خواهد شد.

۴- از فرصت باقیمانده حضور اوباما و جان کری بهره‌برداری حداکثری داشته باشد. اوباما چیزی برای از دست دادن ندارد و بنابراین آماده همکاری‌های بزرگ‌تری است، هرچه پیشرفت در روابط آمریکا و ایران در دوره اوباما بیشتر شود، مصیبت رئیس‌جمهور بعدی برای تخریب روابط بیشتر خواهد شد. اوباما علاقه مند است که کوبا و ایران، میراث سیاست خارجی هشت سال ریاست جمهوری‌اش باشد. در مورد لوایح تحریم کنگره هم، ضمن اینکه قدرت جلوگیری را نخواهد داشت، اما هرکدام به برجام مربوط شود را نیز وتو خواهد کرد.

۵- اگر در فرصت باقیمانده ریاست‌جمهوری اوباما، بحران سوریه یا یمن یا عراق با همکاری ایران و آمریکا آبرومندانه حل شود، کار رئیس‌جمهور بعدی برای اقدامات ضد ایران را فوق‌العاده سخت خواهد کرد.