با بالاگرفتن انتقادات از وزیر خارجه همراه شد؛
آیا عراقچی نمیداند تحریم چیست؟
عراقچی در مطلبی نوشت: «در سخنانم گفتم و باز هم تاکید میکنم من میدانم تحریم یعنی چه، هزینههای آن را برای کشور میدانم، مشکلات آن را برای کشور میدانم، کسی نگوید عراقچی نمیداند تحریم چیست! اما برکات آن را هم میدانم. با تحریم باید زندگی کرد.» وی افزود: «این سخن نه به معنای رضایت دادن به تحریم است و نه سبک شمردن فشارهایی که بر مردم و اقتصاد کشور تحمیل شده؛ بلکه بیان یک واقعیت تلخ و در عین حال آموزنده است.»
وزیر خارجه با اشاره به اینکه تحریم به ما آموخت که کشور را نمیتوان بر یک ستون واحد اداره کرد، افزود: «نه بر نفت، نه بر چند مسیر محدود، نه بر چند بندر خاص و نه بر تعداد معدودی شریک تجاری. تحریم ما را ناگزیر کرد بزرگتر بیندیشیم، گزینهها را متنوعتر ببینیم و مقاومتر عمل کنیم؛ به سمت فاصله گرفتن از اقتصاد تکمحور نفتی حرکت کنیم، صادرات غیرنفتی را جدی بگیریم، بازارهای جدید را شناسایی کنیم و مسیرهای تازهای برای تجارت و تعامل اقتصادی بیابیم. از دل همین فشارها، استقلال و بلوغ صنایع مختلف کشور - بهویژه صنایع دفاعی و موشکی که در بزنگاههای حساس حافظ امنیت این سرزمین بودهاند - شکل گرفت و پیشرفتهای علمی و فناورانه شتاب گرفت.» عراقچی در ادامه گفت که وقتی میگویم «با تحریم باید زندگی کرد»، منظور این است که نباید جریان تولید، تجارت و پیشرفت کشور را موکول به رفع تحریم کرد و نباید منفعلانه منتظر روزی ماند که شاید تحریمها برداشته شود.
ماموریت دوم
عراقچی از هزینه تحریمها گفت و نوشت: «تحریمهای ظالمانه آمریکا و برخی دیگر از کشورهای غربی، طی سالهای طولانی هزینههای سنگینی بر اقتصاد کشور تحمیل کرده و فشار آن را مردم و فعالان اقتصادی با پوست و استخوان لمس کردهاند.» به گفته این دیپلمات ارشد کشورمان، وزارت امور خارجه در تمام این سالها، حتی در پیچیدهترین و پرتنشترین مقاطع، از این ماموریت اساسی غافل نبوده است. اما باید با صداقت گفت که رفع تحریمها تنها از مسیر یک مذاکره واقعی، عادلانه و شرافتمندانه ممکن است؛ مذاکرهای مبتنی بر احترام متقابل و منافع دوطرفه، نه بر اساس زور، تهدید و زیادهخواهی.
وی افزود: «در کنار این مسیر، ماموریت دوم نیز به همان اندازه اهمیت دارد. کشور نمیتواند و نباید اقتصاد خود را معطل تحولات بیرونی کند. دیپلماسی اقتصادی دقیقا با همین نگاه وارد مرحلهای عملیاتی شده است؛ حضوری میدانی در کنار پروژههای اقتصادی کشور، کمک به حل گرههای بانکی، حملونقلی و حقوقی، و تلاش برای روانسازی مسیر همکاری با شرکای خارجی، بهویژه در منطقه و با همسایگان.» عراقچی به دیپلماسی استانی اشاره کرد و در ادامه تاکید داشت که «دیپلماسی استانی» نیز از دل همین رویکرد شکل گرفته است؛ برای اینکه ظرفیتهای استانها مستقیما به سیاست خارجی اقتصادی متصل شوند و فعالان اقتصادی در سراسر کشور اطمینان یابند که صدایشان شنیده میشود و مسائلشان در سطح ملی پیگیری میشود.
وی درباره مسائل داخلی که بر کاهش انگیزه فعالان اقتصادی اثر داشته نیز نوشت: «درعینحال، نکتهای را هم با صراحت مطرح کردم که بارها از زبان فعالان اقتصادی شنیدهایم: بیاثر کردن تحریمها، بدون گشودن گرههای تصنعی داخلی ممکن نیست. در کنار فشارهای خارجی، گاهی مجموعهای از مقررات، رویهها و تصمیمهای داخلی، موجب فرسایش توان و کاهش انگیزه فعالان اقتصادی میشود. برای اینکه چرخ تولید و اقتصاد کشور در این شرایط بچرخد، باید بیش از هر زمانی به کارآفرین، تولیدکننده و بازرگان ایرانی اعتماد کنیم، با آنها همراهی داشته باشیم و فرآیندهای مرتبط با کارآفرینی و تولید و تجارت را تسهیل نماییم.» وی همچنین گفت که اقتصاد ایران باید بر مجموعهای متنوع و گسترده از ظرفیتهای خود تکیه کند، تابآورتر شود و حتی زیر فشار، مسیر رشد خود را حفظ کند. این نگاه من به سیاست خارجی است: تلاش پیگیر برای رفع تحریمها، و همزمان کمک به ساختن اقتصادی که به یک منبع، یک مسیر یا یک تصمیم بیرونی وابسته نباشد.
