آخرین تحولات پیرامون تنشآفرینی مجدد تلآویو بررسی شد؛
تهران میان شفافیت هستهای و آمادگی نظامی
به گفته این مقامات، بخشی از استدلال نتانیاهو این خواهد بود که برنامه هستهای ایران نه تنها برای این رژیم، بلکه برای منطقه و منافع آمریکا تهدید محسوب میشود. به گزارش انبیسی نیوز، این موضوع در حالی مطرح میشود که تنش میان مقامات اسرائیلی و آمریکایی بر سر رویکرد دولت نتانیاهو به آتشبس در غزه و گذار به مرحله دوم آن در جریان است. به گفته دو مقام سابق اسرائیلی، اگر این تنش ادامه یابد، ممکن است ترامپ رغبت کمتری نسبت به اقدام نظامی مجدد علیه ایران داشته باشد. بااینحال ایران ضمن تاکید بر حفظ آمادگی نظامی و بازدارندگی، از آمادگی مجدد برای مذاکره عادلانه و برابر خبر داد.
دکترین شفافیت
در حوزه دیپلماتیک، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه، با رویکردی مبتنی بر عقلانیت سیاسی، مسیر تعامل را باز نگه داشته است. وی در گفتوگو با شبکه راشاتودی با تاکید بر اینکه ایران آماده است اطمینان کامل درباره ماهیت صلحآمیز برنامه هستهای خود بدهد، تاکید کرد که تهران برای یک توافق عادلانه و متوازن که از طریق مذاکره حاصل شود آماده است، اما حاضر به پذیرش دیکته نیست. طی این گفتوگو، عراقچی با تاکید بر صلحآمیز بودن برنامه هستهای ایران اظهار کرد: «ما آمادهایم اطمینان کامل بدهیم که برنامه ما صلحآمیز است و برای همیشه صلحآمیز باقی خواهد ماند. دقیقا همین کاری است که در سال ۲۰۱۵ انجام دادیم.»
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان در ادامه افزود: «ما همچنان عضو متعهد پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای (NPT) بوده و آماده همکاری با آژانس هستیم. اما ما یک سوال ساده از آژانس داریم: لطفا به ما بگویید یک تاسیسات هستهای که مورد حمله قرار گرفته است چگونه باید بازرسی شود؟ پاسخی برای این سوال وجود ندارد، چرا که هیچ سابقهای در این زمینه وجود ندارد.» عراقچی همچنین با اشاره به گزارشها درباره حمله احتمالی مجدد رژیم اسرائیل تاکید کرد: «ما کاملا آماده هستیم و در واقع همه آنچه را در تجاوز قبلی آسیب دیده بود بازسازی کردهایم. اگر آنها بخواهند همان تجربه شکستخورده را تکرار کنند، به نتیجه بهتری دست نخواهند یافت.»
آمادگی علیه تهدیدهای احتمالی
در واکنش به این گزارشها، جانشین رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران تاکید کرد که تهران تمامی تحولات را با دقت زیر نظر دارد. به گزارش ایرنا، سردار احمد وحیدی در گفتوگو با المیادین درباره سفر قریبالوقوع نخستوزیر رژیم صهیونیستی به ایالات متحده و تهدیدهای مکرر این رژیم علیه ایران اظهارداشت: «رژیم اسرائیل با مشکلات عظیمی مواجه است و این امر برای همه آشکار شده است.» وی با بیان اینکه این رژیم هیچیک از اهداف خود را در جنگ علیه ایران محقق نکرد، افزود: «تهران تمامی تحولات را از نزدیک رصد میکند و همه مسائل را با دقت زیر نظر دارد.» این در حالی است که بنا به گزارشها، یکی از محورهای اصلی نگرانی محافل امنیتی در تلآویو، گزارشهای مربوط به نوسازی سامانههای موشکی و پدافندی ایران است. بنا به گزارش الجزیره، منابع امنیتی رادیو ارتش اسرائیل از نگرانی تلآویو نسبت به نوسازی سامانههای موشکی ایران خبر دادند. این منابع امنیتی گفتند: «ما نسبت به نوسازی سامانه موشکی ایران نگرانیم اما غافلگیر نشدیم.»
تکذیب پیامهای هشدار
در اوج گمانهزنیهای رسانهای درباره احتمال وقوع مجدد درگیریها در منطقه، اخباری مبنی بر انتقال پیامهای هشدارآمیز به بغداد منتشر شده است. روزنامه الشرق الاوسط در تاریخ ۲۰ دسامبر طی گزارشی ادعا کرد دولت عراق دو پیام هشدار از یک کشور عربی و یک سرویس اطلاعاتی غربی درباره نزدیکی وقوع حملات نظامی به این کشور دریافت کرده است. در گزارش الشرق الاوسط ادعا شد که این حملات احتمالا نهادهای دولتی مرتبط با گروههای شیعی و الحشد الشعبی، چهرههای دارای نفوذ مالی و نظامی و همچنین مواضع، انبارهای پهپادی و موشکی و پادگانهای آموزشی را هدف قرار میدهند.
با این همه، بغداد الیوم گزارش داد که این گزارش از سوی دستگاه اطلاعاتی عراق تکذیب شده است. بر اساس این گزارش، دستگاه اطلاعات ملی عراق، دریافت هرگونه پیام هشدار از سوی یک کشور عربی یا یک سرویس اطلاعاتی غربی مبنی بر احتمال وقوع حملات نظامی قریبالوقوع به این کشور را تکذیب کرد. دستگاه اطلاعاتی عراق در بیانیه خود تاکید کرده است: «ما ضمن تکذیب قاطع و کامل محتوای گزارش مذکور، تاکید میکنیم دولت عراق هیچگونه پیامی با این مضمون دریافت نکرده است.»
میتوان ابراز داشت که استراتژی سیاست خارجی ایران بر این اصل استوار است که امنیت پایدار نه از طریق تقابل، بلکه از مسیر شفافسازی و رفع سوءتفاهمهای بینالمللی به دست میآید. عراقچی با تفکیک میان تهدیدهای لفظی و واقعیتهای حقوقی، تلاش میکند هزینههای سیاسی هرگونه اقدام نظامی علیه ایران را در مجامع بینالمللی به حداکثر برساند. از سوی دیگر، مقامات نظامی ایران نیز تاکید دارند که بهرغم آمادگی تهران برای میدان دادن به دیپلماسی، این کشور آمادگی کامل برای مقابله با تهدیدهای موجود احتمالی دارد.
در وضعیت کنونی و با توجه به گزارشهای منتشرشده درباره خطر داغ شدن مجدد تنور خصومتها، راهبرد اتخاذشده از سوی ایران، تداوم الگوی بازدارندگی مقتدرانه در کنار دیپلماسی فعال است. این امر خود گواه این است که تاکید بر منطق گفتوگو و احترام متقابل، در کنار قدرت سخت، تضمینکننده امنیت ملی در دنیای امروز است. در تاریخ اندیشه سیاسی غرب، از کانت تا آرون، همواره بر این اصل کلیدی تاکید شده است که صلح نه وضعیتی طبیعی، بلکه دستاوردی برآمده از خرد و اراده برای مهار قدرت است.
