«دنیای‌اقتصاد» از سفر استانی پزشکیان گزارش می‌دهد
طرحی نو برای مکران
فاطمه علی‌اصغر: رئیس‌جمهور در ششمین ماه آغاز دولت چهاردهم برای دومین بار به خطه پهناور سیستان و بلوچستان سفر کرد. این‌بار مقصد مسعود پزشکیان تنها بندر اقیانوسی ایران و دروازه طلایی تجارت با جهان بود. دروازه‌ای که همچنان درهای آن ناگشوده مانده است. پزشکیان دلیل این سفر را توسعه و پیشرفت این منطقه دانست و گفت: «اینجا هستیم تا با کمک، همراهی و همفکری هم موانع را برطرف کنیم. باید با کمک هم مکرانی بسازیم که بهترین و والاترین باشد.»
در این سفر بسیاری از اعضای هیات دولت همراه پزشکیان بودند و هر کدام از شهرهای مختلف این منطقه بازدید و با مردم و مسوولان آن گفت‌وگو کردند؛ به این امید که گره کور این خطه باز شود و وفاق معنا پیدا کند. رئیس‌جمهور در این سفر تاکید کرد: «ما مصمم هستیم تبعیض و بی‌عدالتی در کشور را از بین ببریم.» این بی‌عدالتی باعث شده بیش از 70 هزار نفر در چابهار حاشیه‌نشین باشند و 14 سکونتگاه غیررسمی ایجاد شود و بنابراین مهم‌ترین مطالبات مردم درباره داشتن زیرساخت‌ها باشد. از تعیین تکلیف ساخت بیمارستان ۵۴۰ تخت‌خوابی چابهار، توسعه راه‌ها، ایجاد عدالت آموزشی، تکمیل خانه سیل‌زدگان تا توجه به دانشگاه فرهنگیان، تامین آب پایدار، حل مشکلات برق، ساخت بوستان، آسفالت معابر و صدور سند مالکیت برخی از اراضی.
در این سفر بسیاری از مسوولان استانی نیز اقداماتی که تاکنون انجام شده و نیازهای اساسی خود برای ایجاد توسعه را بیان کردند. حمیرا ریگی، مدیرعامل منطقه آزاد چابهار هم این سفر را امیدبخش خواند و گفت: «قطعا این سفر نقطه اتکای توسعه همه‌جانبه، کلید آینده روشن مکران، بلوغ تحولات دیپلماسی اقتصادی و اهرم اثربخش دیپلماسی وفاق در منطقه آزاد چابهار است که مهم‌ترین اثر آن، بهبود وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم منطقه و توسعه پایدار خواهد بود.»
ایران امروز باید در جایگاه اول منطقه می‌بود
یکی از موضوعات مهمی که رئیس‌جمهور در این سفر به آن پرداخت، بحث «توسعه فرصت‌های سرمایه‌گذاری در منطقه آزاد چابهار» بر پایه سند چشم‌انداز توسعه کشور بود. پزشکیان در این باره سوالی که بسیاری از مردم سیستان و بلوچستان دارند را بار دیگر به صراحت مطرح کرد: «آنچه در سند چشم‌انداز توسعه کشور دیده شده، چیزی نیست که امروز شاهد آن هستیم، براساس این چشم‌انداز، ایران باید امروز کشور توسعه یافته با جایگاه اول در منطقه، الهام‌بخش و الگو در حوزه‌های مختلف علمی، فناوری و اقتصادی باشد، اما آیا چنین است؟»
او با بیان اینکه «من به عنوان یک ایرانی نمی‌خواهم کشورم کمتر از هیچ کشوری در منطقه باشد» عنوان کرد: «این موفقیت و جایگاه برتر را بدون تلاش و به آسانی به ما نمی‌دهند. سند چشم‌انداز باید به یک باور تبدیل شود و در آن صورت است که می‌توان قدم برداشت، حرکت کرد و به تحقق آن امیدوار بود.»
رئیس‌جمهور تاکید کرد: «در ایام انتخابات وقتی درباره برنامه از من سوال می‌شد، می‌گفتم که برنامه من اجرای سند چشم‌انداز و برنامه هفتم توسعه کشور است که توسط مجموعه‌ای از متخصصان و نخبگان با هزاران ساعت کار کارشناسی در جلسات متعدد تهیه و تدوین شده، امروز باید خودمان را آماده و بسترها را برای موفقیت با استفاده از کارشناسان داخلی، بین‌المللی و با نقشه درست و مشخص فراهم کنیم.»
باید قله‌ها را ببینیم
او نیاز اساسی برای تحقق سند چشم‌انداز را در مدیریت، اتخاذ تصمیمات درست و اجرای این تصمیمات دانست: «خیلی وقت‌ها حرف خوب می‌زنیم، اما در اجرا کار را خراب می‌کنیم، متاسفانه امروز گرفتار تحریم و نگاه‌های محدودکننده هستیم، قلب‌ها سیاهچاله است و شرایط را درست نمی‌بیند و درک نمی‌کند، باید قله‌ها را ببینیم و برای دستیابی به پیشرفت باور خود را تقویت کنیم، همه باید دست به دست هم دهیم و برای ساختن کشور تلاش کنیم، جوانان ما باید به فکر ساختن کشور خودشان باشند نه اینکه قهر کنند و به خارج بروند.»
رئیس‌جمهور همچنین با اشاره به تاکیدات رهبر معظم انقلاب درباره توجه ویژه به منطقه مکران و برنامه‌ریزی دقیق برای توسعه آن گفت: «کارهای بزرگی در این منطقه انجام شده و دولت چهاردهم نیز نگاه ویژه‌ای به مکران دارد و همه تلاش خود را برای توسعه این منطقه به‌کار خواهیم بست. چه مسوول باشم و چه نباشم، از چشم‌انداز ترسیم شده از سوی رهبر انقلاب کوتاه نخواهم آمد.» او همچنین در روز دوم سفرش تاکید کرد: «قولی نمی‌دهم که نتوانم اجرا کنم» و از مردم منطقه خواست که در این راه با دولت همکاری کنند.
چالش‌ها و امیدهای مکران
در این سفر نشست‌هایی هم با حضور رئیس‌جمهور و اعضای هیات دولت برگزار و ضرورت ایجاد زیرساخت‌های اقتصادی و اجتماعی در مکران مطرح شد. اگرچه مدیرعامل منطقه آزاد چابهار عنوان کرد: «از ابتدای سال 1403، سه راهبرد کلیدی توسعه شامل دیپلماسی فرهنگی و اقتصادی، لجستیک و ترانزیت هوشمند و اقتصاد دریامحور در دستور کار منطقه آزاد چابهار قرار گرفته. به همین منظور در راستای تقویت اقتصاد بومی فستیوال مونسون به عنوان فصل مشترک بین کشورهای حاشیه اقیانوس هند با حضور سفرای خارجی برگزار و از سوی دیگر چندین تفاهم‌نامه با هلدینگ سرمایه‌گذاری نیروگاهی ایران‌سنا برای احداث نیروگاه خورشیدی 60 مگاواتی با تکیه بر انرژی‌های تجدیدپذیر امضا شده است.»
ریگی همچنین درباره اقدامات منطقه آزاد برای تکمیل کریدور مواصلاتی راه‌آهن چابهار گفت که در دولت چهاردهم رشد صددرصدی داشته، تاکید کرد: «در این مدت تمرکز ما برای جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی به نتایج خوبی رسیده و در نهایت منجر به عقد قراردادهای داخلی و خارجی متعددی شده است. همچنین منطقه آزاد در همین مدت کوتاه میزبان هیات‌های بلندپایه خارجی و سفرای اتحادیه آ‌سه‌آن و مجمع گفت‌وگوی همکاری‌های آسیا و هیات‌های اقتصادی ارمنستان، هند، چین، سریلانکا، پاکستان، عمان و افغانستان بوده تا گام‌های بلندی برای توسعه برداشته شود.»
او اظهار امیدواری کرد که با حضور رئیس‌جمهور، دروازه طلایی تجارت با جهان و پل ارتباطی کریدورهای بین‌المللی گشوده تا چابهار تبدیل به اقیانوسی از ظرفیت‌های اقتصادی، صنعتی، بازرگانی، گردشگری دریایی، سلامت و دیپلماسی عمومی شود.» در همین زمینه نماینده مردم شهرستان‌های چابهار، نیک‌شهر، کنارک، قصرقند، دشتیاری و زرآباد در مجلس هم گفت: «زیرساخت‌های چابهار از جمله بیمارستان، بزرگراه و فرودگاه باید درست شود تا بعد از تکمیل زیرساخت‌ها این شهرستان به پایتخت اقتصادی ایران بزرگ تبدیل شود.»
راه‌آهن چابهار-زاهدان؛ 3 سال دیگر
بی‌شک یکی از مهم‌ترین اقدامات برای ایجاد تحول، توسعه و پیشرفت راه‌هاست. سال‌هاست که ایجاد فرودگاه در منطقه آزاد چابهار به دلیل ناهماهنگی‌ها تبدیل به رویا شده. اگرچه تا کنون سرمایه‌گذارانی در این زمینه اعلام آمادگی کردند از جمله شرکت ماهان. نه فقط راه هوایی بلکه احداث خط ریلی راه‌آهن چابهار-زاهدان که بیش از 10 سال پیش شروع شده هنوز در حال تکمیل است. وزیر راه و شهرسازی در جریان بازدید از مراحل تکمیل این پروژه اعلام کرد: «با تلاش‌های در حال انجام، امید است این خط ریلی تا 3 سال دیگر افتتاح شود.»
رفع موانع تجارت مرزی
بر پایه گفته‌های کارشناسان اقتصادی تنها در صورت برداشتن موانع تجاری است که سرمایه‌گذاری در چابهار افزایش پیدا می‌کند. در این سفر مسوولان مربوطه وعده دادند که واحدهای راکد اولویت‌دار در دولت چهاردهم احیا می‌شود و نبض تولید به مجتمع تولیدی در کنارک برمی‌گردد. آنها همچنین عنوان کردند که موانع تجارت مرزی و فصل جدید در بازارچه‌های خرده‌فروشی سیستان و بلوچستان آغاز شده است. رئیس سازمان توسعه تجارت در همین زمینه عنوان کرد: «آیین‌نامه سامان‌دهی تجارت مرزی شامل رویه‌های کولبری و ملوانی در هیات دولت تصویب شده و به زودی ابلاغ می‌شود.»
وزیر صنعت، معدن و تجارت هم تاکید کرد: «مشکلات اعتباری بیمارستان ۶۴ تخت‌خوابی شهرستان سرباز را قطعا پیگیری می‌کنیم و از سازمان برنامه‌وبودجه می‌خواهیم به دلیل نبود بیمارستان در این نزدیکی، پیمانکار آن مشخص و منابع آن تامین شود.»
گامی برای رفع بی‌عدالتی آموزشی
یکی از رنج‌های مردم سیستان و بلوچستان همواره بی‌عدالتی آموزشی بوده است. در سال‌های گذشته بیشتر مدارس این خطه را خیرین مدرسه‌ساز برپا کرده‌اند. رئیس‌جمهور در این سفر وعده داد که این بی‌عدالتی را ریشه‌کن می‌کند. در همین راستا، مجتمع شبانه‌روزی ۶ کلاسه سورکمی کنارک کلنگ‌زنی شد و وزیر آموزش‌وپرورش اعلام کرد: «ساخت ۵۰۰ کلاس درس در پی تخصیص ۲۰هزار میلیارد ریال اعتبار از سوی دولت برای توسعه فضاهای آموزشی در سیستان و بلوچستان با حضور دکتر پزشکیان آغاز می‌شود.»
15 همت برای پروژه‌های گردشگری
وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی هم که در این سفر حضور داشت عنوان کرد: «آب، جاده، بهداشت و درمان در جنوب سیستان و بلوچستان موضوعات در حد اضطرار است که باید زودتر به آنها رسیدگی شود.» سیدرضا صالحی‌امیری گفت: «سواحل مکُران یکی از بهترین سواحل دنیاست که می‌توان از آن به عنوان سکوی توسعه ایران نام برد.» او اعلام کرد که با بانک مرکزی برای پرداخت ۱۵ همت توافق کرده و در کنار آن صندوق توسعه ملی هم پنج همت کمک خواهد کرد تا پروژه‌های نیمه‌کاره کشور در حوزه میراث فرهنگی و گردشگری تکمیل شود.
هر کدام از این دستورات و وعده‌ها امید بسیاری را در دل مردم سیستان و بلوچستان که سال‌هاست از بی‌عدالتی رنج می‌کشند، زنده کرد. در همین زمینه مولوی عبدالرحمن عارفی، نماینده مردم سیستان و بلوچستان در مجلس خبرگان رهبری گفت: «امیدواریم حضور پزشکیان منجر به خیر و برکت و رفع محرومیت در این استان شود و منطقه مکران به عنوان گنج نهفته با حضور رئیس‌جمهور آشکار شود.» خواسته‌ای که بسیاری از مردم ایران هم امید به اجرای آن دارند.
