طراحی اکوشهر در مغولستان با محوریت حمل‌ونقل ریلی

شهرسازان آلمانی می‌خواهند در برهوتی در مغولستان بنای یک اکو شهر را آغاز کنند. این شهر که هنوز وجود خارجی ندارد شهر مایدار نام دارد و در طراحی این شهر بالاترین استانداردهای زیست‌محیطی رعایت شده برای اشتفان اشمیتز این پروژه بزرگ‌ترین پروژه زندگی او است. این معمار اهل شهر کلن در آلمان به همراه همکارانش مشغول طراحی نقشه شهری با بالاترین استانداردهای زیست‌محیطی مرکز استپ مغولستان است، جایی که در حال حاضر در آن هیچ اثری از شهرنشینی وجود ندارد. این شهر که شهر مایدار نام دارد، قرار است طی چند دهه آینده ساخته و تکمیل شود. مایدار تا ۳۰۰ هزار نفر را در خود جای خواهد داد. در نقشه این شهر یک دانشگاه، چند موزه‌، مراکز دینی و فضای زیادی برای جذب توریست و فیلمسازی پیش‌بینی‌شده است. حتی قرار است روزی پایتخت کشور نیز از «اولان‌باتور» به «مایدار» منتقل شود. محل ساخت ادارات دولتی هم در این طرح مشخص است.

اشتفان اشمیتز طراح این شهر اطمینان دارد که شروع ساخت آن تا پایان ماه آوریل به تصویب مجلس مغولستان خواهد رسید. این شهر در ابتدا تنها برای ۲۰ هزار نفر جمعیت پیش‌بینی‌شده بود؛ اما افزایش مشکلات در اولان‌باتور پایتخت مغولستان بر اهمیت ملی ساخت شهری بزرگ‌تر در مغولستان افزوده است. محل ساختمان شهر جدید تنها ۳۰ کیلومتر با اولان‌باتور فاصله دارد. گرچه تراکم جمعیت در مغولستان بسیار پایین است؛ اما این کشور که ازلحاظ وسعت پس از ایران نوزدهمین کشور پهناور دنیا است و تنها کمی بیش از ۳ میلیون نفر جمعیت دارد، با مشکلات بزرگی در زمینه مسکن و ترافیک روبه‌رو است. اشتفان اشمیتز در توضیح شرایط موجود در این کشور گفته است: اولان‌باتور در واقع تنها برای زندگی ۶۰۰ هزار نفر طراحی‌شده بود؛ اما در حال حاضر بیش از یک‌میلیون و ۲۰۰ هزار نفر ساکن این شهر هستند.

این کارشناس شهرسازی آلمانی همچنین می‌افزاید: هزینه مسکن در پایتخت مغولستان بیشتر از اروپاست و پرداخت قیمت‌های فعلی برای یک شهروند مغول با درآمد متوسط ممکن نیست. علت اصلی افزایش سریع جمعیت در پایتخت مغولستان موج چادرنشینانی است که در جست‌وجوی کار به سمت تنها شهر بزرگ این کشور سرازیر شده‌اند. چادرنشینان اولان‌باتور در حلقه‌ای دور شهر زندگی می‌کنند و برای گرم کردن چادرهایشان از زغال‌سنگ خام استفاده می‌کنند. دود آتش چادرها یکی از مهم‌ترین عوامل آلودگی هوای این منطقه است. براساس گفته‌های اشمیتز به دلیل وجود مشکلات یادشده در اولان‌باتور دولت مغولستان تصمیم دارد با کمک کارشناسان شهرسازی مایدار را به شکل شهری خودکفا طراحی کند. انرژی لازم برای تصفیه آب آشامیدنی این شهر از منابع تجدیدپذیر تامین خواهد شد. ساخت راه‌ها و ساختمان‌ها نیز باهدف کاهش تمرکز جمعیت در یک منطقه خاص برنامه‌ریزی شده است. تمام پیش‌بینی‌های انجام‌شده در این پروژه با بالاترین استانداردهای زیست‌محیطی مطابقت دارد.

اشمیتز، طراح اصلی این پروژه درباره روش تامین آب و انرژی برای «شهر مایدار» می‌گوید: آب باران از کوه‌های اطراف شهر با عبور از باغچه‌ها تصفیه‌شده و در پایان به‌سوی یک دریاچه آب آشامیدنی هدایت می‌شود. این دریاچه خود محلی برای تفریح ساکنان خواهد بود. انرژی لازم برای تامین آب گرم در نیروگاه‌های فتوولتائیک تهیه می‌شود. برق نیز تا جای ممکن با به‌کارگیری انرژی‌های تجدید پذیر تولید خواهد ‌شد. وی همچنین به شرایط طبیعی مساعد ازجمله وزش مداوم باد و آسمان آفتابی حتی در طول زمستان در این منطقه اشاره می‌کند و می‌گوید: این ناحیه برای تامین انرژی از منابع تجدیدپذیر، بسیار مناسب است. شرکت معماری که اشمیتز در آن کار می‌کند تاکنون پروژه‌های مختلفی را در آسیا و به‌ویژه در چین و مغولستان به اجرا درآورده است. ۱۰ سال پیش این شرکت در مناقصه‌ای برای طراحی یک «اکو شهر» در تیان‌جین، از شهرهای بزرگ چین برنده شد. اشمیتز دراین‌باره می‌گوید: «این موفقیت بر شهرت ما در آسیا افزود. امروز بیش از ۵۰درصد پروژه‌های ما در آسیا قرار دارند.»

بخش طراحی نقشه شهر «مایدار» به پایان رسیده است. اکنون نوبت اجرای آن است. تا امروز از این شهر تنها نیمه پایین یک مجسمه بودا ساخته‌شده است. این مجسمه که قرار است ارتفاع آن به ۵۴ متر برسد نماد مرکز سیاسی- دینی این شهر است. براساس برنامه موجود ساخت اولین بخش این پروژه با ظرفیت اسکان برای ۹۰هزار نفر تا سال ۲۰۳۰ به پایان خواهد رسید. به گفته اشمیتز، علاقه سرمایه‌گذاران برای شرکت در این پروژه زیاد است. دریافت درخواست‌های مکرر به‌ویژه از چین گزینه فروش زمین‌ها را به سرمایه‌گذاران بین‌المللی پررنگ‌تر کرده است. به عقیده او مهم‌ترین نکته در جریان این تصمیم‌گیری‌ها آن است که دولت مغولستان مدیریت این پروژه را از دست ندهد. درعین‌حال باید نظارت دقیقی بر کار تک‌تک سرمایه‌گذاران و پایبندی آنها به استانداردهای زیست‌محیطی پیش‌بینی‌شده برای این پروژه وجود داشته باشد. در غیر این صورت شهر «مایدار» به‌سرعت «اکو شهر» بودنش را از دست خواهد داد.