موزه‌ای کامل در دل یکی از زیباترین عمارت‌های تهران

  تفرجگاه دیروز، باغ‌موزه امروز

‌در میان هیاهوی جمعیت تهران، قدم زدن در قصری که روزگاری مرکزی ییلاقی و اقامتگاهی تابستانی برای استراحت پادشاهان بوده و نقش و نگارهای حیرت‌انگیزش از درباریان و شاه آن را به باغ نگارستان شهره کرده است حسی شیرین دارد. قدم گذاشتن در جایی که زمانی اقامتگاه تابستانی پادشاهان بوده تجربه نابی‌ است، جایی که زمانی تنها رجال و بزرگان حق قدم گذاشتن در آن را داشتند و حالا درهایش به روی همه باز شده؛ باغ‌موزه نگارستان تهران در یکی از پررفت و آمدترین میدان‌ها یعنی میدان بهارستان. باغ نگارستان در سال ۱۲۲۲ به دستور فتحعلی‌شاه قاجار برای استفاده‌‌ ییلاقی در خارج از تهران ساخته شد. علاقه او به این باغ به حدی بود که به مرور زمان به ساختمان‌ها و تزئیناتش هم افزوده شد، برای مثال به دستور او گلخانه بزرگی در ضلع شمالی باغ معروف به نارنجستان ساخته شد و در مجموع نگارستان دو عمارت عالی داشت به اسم دلگشا و تالار قلمدان، اتاق‌هایی با درهای چوبی و دو تالار بزرگ در طرفین ساختمان مرکزی، ۶۴ اتاق، چهار تالار، کتابخانه با چهار سالن و ۶۰۰ متر‌مربع بنا.

اما در زمان ناصر‌الدین‌شاه، با گسترش تهران در سال ۱۲۴۹، این منطقه دیگر قسمتی از شهر شده بود. در زمان مظفرالدین شاه بود که تحت‌تاثیر سفرهای خود به کشورهای خارجی و دیدن مدرسه‌های مسکو، دستور به دایر کردن مدرسه‌‌ فلاحت به سرپرستی ‌داشر و صنایع مستظرفه به سرپرستی کمال‌الملک داد. این مکان بعد از مدت‌ها بی‌مهری سرانجام در سال ۱۳۰۷ برای مکان ثابت دارالمعلمین عالی در نظر گرفته شد. درسال ۱۳۱۱ بود که دارالمعلمین با تغییر نام به دانشسرای عالی، به محلی برای تربیت مدرس برای مدرسه‌های جدید ایران تبدیل شد. حدود ۴ سال بعد ساختمان جدیدی در قسمت شمال شرقی باغ احداث شد که در واقع کتابخانه‌ مجموعه بود و معاونت آن به عهده‌‌ پروین اعتصامی بوده است. در سال‌های بعد باغ برای مدتی محل برگزاری کلاس‌های دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران هم بود تا اینکه در سال ۱۳۷۴ بازسازی شد.

باغ موزه نگارستان قسمت‌های مختلفی دارد. وارد باغ که می‌شوی در سمت چپش حوض قشنگ باغ قرار گرفته و درختان انار و گلدان‌هایی با گل‌های قرمز و صورتی و زرد. کمی که بروید به کتابخانه و مجسمه‌های مشاهیر می‌رسید. در سمت راست و انتهایی باغ، کارگاه و نمایشگاه سفال واقع شده که بیشتر صبح‌ها باز است.

گلخانه باغ و کافه رستوران روحی از دیگر بخش‌های این قسمت است. تا دو سال پیش به‌جای این کافه، کافه تهرون واقع شده بود؛ اما از وقتی کافه تهرون باغ نگارستان به خیابان ویلا و کوچه خسرو نقل مکان کرد، رستوران روحی جایش را گرفت. در داخل موزه باغ نگارستان مجموعه‌های مختلفی وجود دارد. موزه مکتب کمال‌الملک که مجموعه‌ای از مهم‌ترین آثار شاگردان نسل اول و دوم کمال‌الملک است، مجموعه نقاشی‌های علی اسفرجانی و معرق‌کاری‌های او، مجموعه ملک‌الشعرای بهار که شامل تندیس و دست‌نوشته‌ها و کتاب‌های اوست، مجموعه مردم‌نگاری دکتر روح‌الامینی و مجموعه مجسمه مینیاتورهای جهانگیر ارجمند و تندیس فردوسی از جمله بخش‌های این موزه است، موزه‌ای کامل در دل یکی از زیباترین عمارت‌های تهران.