توسعه نامتوازن و مسوولیت مدیریت شهری

محسن‌هاشمی رئیس شورای شهر تهران برای مدیریت توسعه شهری، باید ابزارهای لازم در اختیار مدیریت شهری قرار گیرد، واقعیت این است که مدیریت شهر تهران، بدون در نظر گرفتن محیط این کلان‌شهر و به نوعی تحولاتی که در استان تهران و استان‌های مجاور رخ می‌دهد ممکن نیست، بسیاری از مسائل تهران مربوط به حاشیه تهران است، تقریبا ۵۰ درصد جمعیت تهران، روزانه به این شهر اضافه می‌شود و اشتغال، سلامت، ترافیک، آسیب‌های اجتماعی و بسیاری از مسائل تهران از حاشیه به متن می‌آید و نمی‌شود با نادیده گرفتن آن، مسائل تهران را به‌صورت فرضی حل کرد.

بنابراین برای ایجاد توسعه متوازن شهر، باید ابتدا مسائل حاشیه شهر مورد توجه قرار گرفته و مدیریت شود تا این مسائل به داخل شهر سرریز نکند، نرخ بالای مهاجرتی که در طول دهه‌های گذشته به تهران ایجاد شده و ادامه داشته است، علت اصلی توسعه نامتوازن شهر و حاشیه‌نشینی بوده است که تراکم، نسبت جنسی، اشتغال، مسائل زیست‌محیطی و حمل‌ونقل شهر را تحت‌تاثیر قرار داده است. شورای شهر به‌عنوان بخش تقنینی و نظارتی مدیریت شهری، در پی کاهش پیامدهای توسعه نامتوازن بوده است، اما باید دید این مساله تا چه میزان محلی و شهری است و تا چه میزان ابعاد ملی دارد. اگر دیدیم که مسائل تهران ریشه در معضلات کلان‌تری از سطح محلی و شهری دارد و باید به‌صورت ملی مورد توجه قرار گیرد، دولت و مجلس شورای اسلامی بایست در مورد حل مسائل تهران کمک کنند،اینکه چرا طرح‌های تفصیلی و جامع شهری نتوانسته مانع از گسترش نامتوازن شهرها و رشد مهاجرت از روستا‌ها به شهرها شود سه دلیل عمده دارد. دلیل اول، ریشه‌های برون‌شهری این معضلات است که به آن اشاره کردم. علت دوم، عدول از طرح تفصیلی و تغییرات و نقض آن توسط شهرداری‌ها در گذشته برای به‌دست آوردن منابع مالی است که به آن اصطلاحا شهرفروشی گفته می‌شود.  علت سوم نواقصی است که در طرح تفصیلی وجود دارد و باید تکمیل شود، طرح تفصیلی توسعه شهر تهران باید دارای پیوست‌های جامع ترافیکی، خدماتی، اقتصادی و اجتماعی باشد و در آن ابعاد مختلف نیازهای شهروندان پیش‌بینی و تامین شود تا بتواند مسائل بنیادی شهر را حل کند و ما بایست در عین آنکه طرح تفصیلی فعلی را پاس داشته و رعایت کنیم، زمینه‌های بهبود و ارتقای آن را فراهم کنیم.