ماجـرای ارشـادی که جنجـالی شد

ماجرا از درگیری یک مامور پلیس زن گشت ارشاد با دختری جوان شروع شد که با برخوردهای فیزیکی و ضرب و شتم دختر جوان از سوی مامور همراه بود و البته ناسزاهایی هم میان طرفین رد و بدل شد. پخش این ویدیوی جنجالی در فضای مجازی بلافاصله با واکنش کاربران در تلگرام، توئیتر، اینستاگرام و سایر پیام‌رسان‌ها همراه شد و خیلی زود هشتگ گشت ارشاد در میان کاربران به راه افتاد و هرکس از منظری به این موضوع پرداخت. برخی این برخورد را نتیجه پوشش نادرست دانستند و اینکه همه در مقابل قانون یکسانند. در مقابل برخی هم از لزوم حفظ کرامت ایرانیان و توجه به حقوق شهروندی سخن گفتند. کاربران دیگری هم از تجربیات خود و برخورد گشت ارشاد با آنها نوشتند. اما نخستین واکنش رسمی به این اقدام از سوی وزیر کشور مطرح شد و رحمانی فضلی دستور بررسی جامع و ارائه گزارش آن را صادر کرد. سپس سخنگوی ناجا نیز با ابراز تاسف از وقوع این اقدام اعلام کرد که این فیلم مربوط به یکی از پارک‌های پایتخت است و به هیچ وجه چنین رفتاری از سوی ماموران پلیس مورد تایید ناجا نیست. اما به موازات همه‌گیر شدن این ویدئو در فضای مجازی به موج واکنش‌ها هم اضافه می‌شد. در این میان درحالی‌که جمعی از نمایندگان طرح سوال از وزیر کشور درخصوص برخورد خشونت‌آمیز ماموران گشت ارشاد با زنان را مطرح کردند، معصومه ابتکار، معاون امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری ضمن محکومیت این اقدام در توئیتی نوشت: این رفتار چه توجیهی دارد؟ ‌دایره عمل یک مامور حتی در صورت اهانت به وی، تا کجاست؟ شهیندخت مولاوردی، دستیار ویژه رئیس‌جمهور در حقوق شهروندی نیز در توئیتی انتشار کلیپ نحوه برخورد ماموران پلیس زن با مقوله بدپوششی و شیوه ارشاد آنها را نشان دهنده ضرورت تغییر رویکرد نهادهای فرهنگی و انتظامی از باید به باور، از تبلیغ به تعمیق، از ظاهر به معنا و از فعالیت‌های محوری به اثربخشی دانست. از طرفی محمدرضا عارف رئیس فراکسیون امید که معمولا واکنشی به اتفاقات روز ندارد، در یادداشتی در کانال تلگرامی خود با اظهار تاسف از برخورد ماموران گشت ارشاد نوشت: انتشار این کلیپ نشان از این دارد که نهادهایی که خود را متولی ارشاد مردم می‌دانند هنوز به تغییر در رویکردهای فرهنگی باور ندارند و به حاکمیت چوب و چماق در ارشاد مردم اعتقاد دارند. برخی از اعضای شورای شهر از جمله ناهید خداکرمی، رئیس کمیته سلامت شورای شهر تهران هم خواهان بازنگری طرح امنیت اجتماعی زنان و تعیین تکلیف هر چه سریع‌تر آن شدند. در همین‌ حال معاون حقوقی رئیس‌جمهوری در اظهارنظری اعلام کرد بررسی اصول قانون اساسی نشان می‌دهد که اقدام ماموران یادشده با اصول مختلف قانون مغایرت آشکار دارد. اما روی دیگر سکه واکنش متفاوت اصولگرایان به ویدئوی جنجالی با وجود مواضع انتقادی فراوان نسبت به رفتار گشت ارشاد بود که استدلال‌های دیگری ارائه می‌کردند. در ابتدا خبرگزاری فارس با انتشار توضیحاتی درباره ویدئوی جنجالی و برخورد تند گشت ارشاد آن را «برنامه‌ریزی‌شده» و «تصنعی» دانست و نوشت که نفر سومی در این ماجرا حضور داشته که اقدام به فیلمبرداری کرده است. سپس روزنامه کیهان نوشت که فرمانده نیروی انتظامی باید از مامور گشت ارشاد وظیفه‌‌شناس، تقدیری شایسته کند. در این میان برخی دیگر از اصولگرایان از جمله آیت‌الله علم‌الهدی ضمن اشاره به خطای پلیس گفت پلیسی در اجرای برنامه پلیسی خود خطا کرده و باید به آن رسیدگی شود، حال یک‌باره همه دستگاه‌های کشور راه‌می‌افتند تا بعد از این کسی با بی‌حجاب برخورد نکند. یعنی چه؟ حجت‌الاسلام مجتبی ذوالنور عضو فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس هم گفت که قطعا نیروی انتظامی با خانمی که دو تار مویش بیرون آمده برخورد نمی‌کند بلکه با کسانی که حالت هنجارشکنی دارند و در مقابل قانون مقاومت می‌کنند، برخورد می‌کند. اما واکنش علی مطهری به این موضوع متفاوت بود. نایب‌رئیس مجلس گفت که اقتدار پلیس نباید آسیب ببیند، وقتی پلیس به شهروندی دستوری می‌دهد-حال اینکه این دستور درست یا غلط باشد- آن شهروند باید اطاعت کرده و گوش کند و اگر تخلفی هم از پلیس می‌بیند، باید شکایت کند، نه اینکه با توهین مقاومت کرده و احیانا حمله‌ور شود. در نهایت اگرچه واکنش‌های شدید به این موضوع موجب شد تا طیبه سیاوشی، یکی از نمایندگان مجلس به نقل از نیروی انتظامی از تعلیق یا به تعبیر او «انتظار خدمت» مامور گشت ارشاد خبر دهد. اما رئیس قوه قضاییه در واکنش گفت که نیروی انتظامی به عنوان بازوی امنیتی کشور موظف است اقتدار خود را در هر حال حفظ کند و من از برخی عقب‌نشینی‌ها تعجب می‌کنم. حال در شرایطی که از تب تند واکنش‌ها به این موضوع اندکی کاسته شده است اما با توجه به آمارهای رسمی از افزایش نزاع در جامعه برخی جامعه‌شناسان معتقدند که سطح تحمل در جامعه ایرانی کاهش یافته و لازم است مدارای اجتماعی تقویت شود.