اخبار توسعه - روزنامه شماره ۶۱۳۱

• 

  نقطه صفر نهاد مطلوب

  نوشته: جیمز رابینسون / ترجمه: جعفر خیرخواهان

  جیمز رابینسون؛ استاد اقتصاد و علوم سیاسی دانشگاه شیکاگو و یکی از سه برنده جایزه نوبل اقتصاد سال‌۲۰۲۴ در کنار عجم اوغلو و سایمون جانسون است. او در این نوشته به بررسی نیروهایی می‌پردازد که نهادها را به سمت تداوم و البته تغییر سوق می‌دهند. طبق استدلال او نهادهای تعادلی موجود در یک جامعه نتیجه فرآیندی سیاسی هستند که احتمال دارد کاملا دیرپا و وابسته به مسیر باشند. با چنین تبیینی روشن می‌شود چرا الگوهای توسعه‏‏‌نیافتگی تا این حد تداوم دارند و انواع توصیه‌های سیاستی اغلب بی‏‏‌ثمر هستند. فقط هنگامی می‌توان انتظار وقوع تغییر مثبت نهادی داشت که تغییری واقعی در تعادل سیاسی در توزیع قدرت درون جامعه ایجاد شود؛ برای مثال به نفع کسانی که منافع خاصی به سمت نهادهای اجتماعی مطلوب‏‏‌تر دارند. تحول همچنین هنگامی رخ می‌دهد که پارامترهای سیستم به‏‏‌گونه‏‏‌ای تعدیل شود که منافع صاحبان قدرت را به سمت تغییر سوق دهد. رابینسون در این مطلب ماهیت تداوم و تغییر نهادها را با نمونه‏‏‌هایی از تاریخ آمریکا، بولیوی و آفریقا نشان می‌دهد.