زادروز ایده‌پرداز معماری و همزیستی

گروه تاریخ و اقتصاد: هفتم آوریل، زادروز کیشو کوروکاوا، معمار بزرگ ژاپنی است. کوروکاوا از جمله معماران صاحب ایده و اندیشه بود. از او به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین معماران پست مدرن دنیا نام برده می‌شود. کوروکاوا برای نخستین بار مفهوم همزیستی مصالح و فرم و فضا را در معماری مطرح کرد و به‌صورت جدی در تحقق آن کوشید. او در سال ۱۹۳۴ در کیچی به دنیا آمد. در دانشگاه کیوتو مدرک کارشناسی معماری خود را گرفت، سپس در همان دانشگاه به دکترای معماری(سال ۱۹۶۴) دست یافت. همزمان با گذراندن دوره دکترا، وی در دفتر «کنزو تانگه» به کار معماری پرداخت و سپس دفتر خودش را در سال ۱۹۶۱ در توکیو دایر کرد. کوروکاوا در دوران زندگی خود ده‌ها پروژه مهم را طراحی کرد. محدوده فعالیت این معمار بزرگ تنها ژاپن نبوده و آثار بسیاری از او مانند طرح جامع پایتخت جدید قزاقستان یا فرودگاه بین‌المللی کوالالامپور از دستاوردهای چشمگیر او محسوب می‌شوند. ولی شاید مهم‌ترین اثر او هتل کپسولی ناکاگین باشد که به بهترین وجه ممکن مفهوم متابولیسم را توضیح می‌دهد. مکتبی که معماری را عنصری فناپذیر از مجموعه‌ پایداری به نام شهر می‌داند. کوروکاوا بنابر تعلیمات استاد بزرگش کنزو تانگه، هرگز معماری را جدا از شهرسازی نمی‌دانست. او که به غیر از پروژه‌های عملی در گسترش تئوری معماری نیز نقش بسزایی داشت، تالیفات زیادی نیز در رابطه با معماری و طراحی شهری دارد که از آن جمله می‌توان به کتاب URBAN DESIGN اشاره کرد که در آن تاکید فراوانی بر رابطه میان معماری و شهرسازی می‌کند. آخرین اثر بزرگ او مرکز ملی هنر توکیو است که در سال ۲۰۰۶ به بهره‌برداری رسید.

او می‌گوید: «سنت الهام‌بخش ژاپنی نامرئی است پس می‌توان این عناصر الهام‌بخش سنتی را از طریق متریال معاصر و تکنولوژی معاصر به معماری معاصر منتقل کرد... سال ۱۹۵۹ بود، درست بعد از فروپاشی کنگره سیام[تایلند]، من اعلام کردم که دنیا از عصر ماشین به عصر زندگی تغییر خواهد کرد. من جنبش متابولیسم را در سال ۱۹۶۰ شروع کردم. معماری و طراحی شهری من با کلیدواژه‌های متابولیسم[تایلند]، بازگردانی، بوم‌شناسی و همزیستی در ذهن تعریف شده است. اینها همه مهم‌ترین کلیدواژه‌های اصل زندگی هستند.»

تعریف‌های جدید کوروکاوا از مفهوم همزیستی، دو تعریف هستند که به یکدیگر وابسته‌اند و سعی می‌کنند تا یک وجه مشترک ایجاد کنند، حتی اگر رابطه‌شان شامل مخالفت، رقابت یا تناقض باشد، می‌تواند همزیستی نامیده شود.

همزیستی اشاره دارد به یک رابطه مثبت که در آن شرکت‌کننده‌ها سعی می‌کنند یکدیگر را با وجود مخالفت متقابل یا تفاوت دین بفهمند. همزیستی به رابطه‌هایی اشاره می‌کند که به یک آفرینندگی منجر می‌شود و برای شریک دیگر ناممکن است که تنهایی به آن برسد. همزیستی یک رابطه از تاثیر متقابل «دادن و گرفتن» است.فلسفه همزیستی ابعاد گوناگون را دربر می‌گیرد مانند همزیستی تاریخ و آینده یا همزیستی سنت و آخرین فناوری.

فلسفه همزیستی سعی می‌کند تا همزیستی میان دو عنصر متضاد را ایجاد کند با خلق یک فضای متوسط یا قلمرو مبهم که در آن یا هیچ کدام یا هر دو وجود دارند.

کوروکاوا در سال ۱۹۶۰ مکتب متابولیسم را پایه‌گذاری کرد. از اعضای اولیه این جنبش می‌توان فومیهیکو ماکی، کیکوتا، شینو هارا، کنزو تانگه و... را نام برد و معماران مطرح دیگری چون آراتا ایسوزاکی، تویو ایتو، موشه سفدی و... نیز به عضویت این مکتب در آمدند. موضوعی که این گروه بیشتر به آن توجه داشت، این بود که شهرهای آینده جهان مجموعه‌ای انبوه و بزرگ‌مقیاس، انعطاف‌پذیر، قابل توسعه با امکان رشد ارگانیک خواهند بود. این ایده آنها برای شهرهای آینده بود. علت انتخاب نام متابولیسم برای این جنبش این بود که متابولیسم یک مفهوم زیست شناختی است و یکی از مهم‌ترین مفاهیم اصل زندگی به شمار می‌رود.

بعد از سال‌های دهه ۶۰ اعضای گروه از هم جدا شدند. اکسپو۷۰، آخرین کار مشترک آنها بود سپس کوروکاوا سعی کرد متابولیسم را در زندگی واقعی به کار ببرد.

ایده متابولیسم فقط یک کاربرد تکنیکی از رشد و گسترش سیستم نیست بلکه مهم‌ترین ایده متابولیسم، چرخه‌ها است. چرخه متابولیک همان ایده بازگردانی در معماری است. به‌عنوان مثال در برج کپسول تمام سیستم لوله‌کشی expose است، پس لوله‌کشی و تاسیسات مکانیکی را می‌توان بازیابی کرد و از آن به بعد ساختمان می‌تواند بیشتر زندگی کند. ایده متابولیسم در حال حاضر در گسترش سیستم‌ها وجود دارد، همچنین در بازیابی سیستم‌ها و بوم‌شناسی، تا عمر معماری را بیشتر کند.

او می‌گوید: «برای من، متابولیسم، همان معماری سنتی ژاپن است اما با استفاده از مصالح و مواد معاصر... من این را در آن زمان بازیافت متابولیک نامیدم؛ نیازی به گفتن نیست، متابولیسم و بازیابی اصل اساسی زندگی مداوم است.»

کوروکاوا در سال ۲۰۰۷ درگذشت.

منابع: ویکی‌پدیای انگلیسی- وبلاگ هنر زیستن

زادروز ایده‌پرداز معماری و همزیستی