پیمان سعدآباد
اواخر بهمن ماه سال ۱۳۱۶ پیمان سعدآباد به تصویب رسید و رعایت آن از طرف امضاکنندگانش الزامی شد. پیمان سعدآباد روز ۱۷ تیر ۱۳۱۶ بین ۴ کشور عراق، افغانستان، ترکیه و ایران در کاخ سعدآباد تهران به امضا رسید و به پیمان «سعدآباد» مشهور شد. این پیمان در شرایطی میان وزیران امور خارجه این کشورها امضا شد که در افغانستان، محمد ظاهرشاه، در عراق ملک غازی اول، در ترکیه مصطفی کمال (آتاتورک) و در ایران رضاخان حکومت میکردند. پیمان سعدآباد وحدت این چهار کشور در منطقه و حمایت متقابل در صورت بروز خطر نسبت به یکی از اعضا را دنبال میکرد.
اواخر بهمن ماه سال ۱۳۱۶ پیمان سعدآباد به تصویب رسید و رعایت آن از طرف امضاکنندگانش الزامی شد. پیمان سعدآباد روز ۱۷ تیر ۱۳۱۶ بین ۴ کشور عراق، افغانستان، ترکیه و ایران در کاخ سعدآباد تهران به امضا رسید و به پیمان «سعدآباد» مشهور شد. این پیمان در شرایطی میان وزیران امور خارجه این کشورها امضا شد که در افغانستان، محمد ظاهرشاه، در عراق ملک غازی اول، در ترکیه مصطفی کمال (آتاتورک) و در ایران رضاخان حکومت میکردند. پیمان سعدآباد وحدت این چهار کشور در منطقه و حمایت متقابل در صورت بروز خطر نسبت به یکی از اعضا را دنبال میکرد. دولتهای امضاکننده، متعهد شدند از مداخله در امور داخلی یکدیگر خودداری کنند، مرزهای مشترک را محترم بشمارند، از هرگونه تجاوز نسبت به یکدیگر خودداری ورزند و از تشکیل جمعیتها و دستهبندیهایی که هدف از آن اخلال در صلح میان کشورهای همجوار و همپیمان باشد، جلوگیری کنند.
پیمان سعدآباد از جمله قراردادهایی است که انعقاد آن به درخواست انگلستان بود. انگلستان و آمریکا، از سالهای دهه ۱۳۱۰ ش. به بعد، با ادعای اوجگیری خطر نفوذ کمونیسم، همواره در تلاش بودند تا برای حفظ مستعمرات خود، دولتهای آسیایی خط مقدم جبهه شوروی را در یک خط کمربندی دفاعی قرار دهند. هدف این بود که علاوه بر به وجود آوردن قدرتهای متمرکز در منطقه، آنان را از طریق پیمانهای سیاسی- نظامی به هم پیوند دهند. این روش، هم نیرومندی این قدرتها را در پی داشت و هم دیوار دفاعی محکمی در مقابل پیشروی احتمالی روسها به وجود میآورد. پیمان بغداد (منعقده در پنجم اسفند ۱۳۳۳/ فوریه ۱۹۵۵) و پیمان سنتو (منعقده در ۳۰ اسفند ۱۳۳۷/ فوریه ۱۵۵۹) نتیجه همین القائات بود و با هدف شکلگیری پیمانهای منطقهای در برابر نفوذ کمونیسم منعقد میشد. پیمان سعدآباد تا ظهور هیتلر در اروپا، تامینکننده اهداف انگلستان در آسیا بود.
ارسال نظر