مجلس اول
حیات مملکت و نظم مجلس
گروه تاریخاقتصاد- بخش دوم از گفتوگوی نمایندگان مجلس شورای ملی در روز شنبه، ۱۵ فروردین ۱۲۸۷ شمسی را میخوانید. در این جلسه ممتازالدوله بهعنوان رئیس مجلس انتخاب شده، مذاکرات و دیدگاهها همراه شده با تبریک این سمت به او، و بحث این گونه ادامه یافته است: آقا سیدحسن تقىزاده: رئیس، بنده میدانم که جنابعالى عالم به اصول نظامنامههایى که در سایر ممالک خارجه هست، میباشید، ولى اینکه میخواهم عرض کنم آنچه را که ما او را نظم نمیشمریم او اول حیات این مملکت و ملت است و آخر امید این ملت است، آنهایى را که فرمودید همان است و آنهایى را که نفرمودید بنده عرض میکنم که زودتر همین نظامنامه را که داریم اجرا بداریم.
گروه تاریخاقتصاد- بخش دوم از گفتوگوی نمایندگان مجلس شورای ملی در روز شنبه، 15 فروردین 1287 شمسی را میخوانید. در این جلسه ممتازالدوله بهعنوان رئیس مجلس انتخاب شده، مذاکرات و دیدگاهها همراه شده با تبریک این سمت به او، و بحث این گونه ادامه یافته است:
آقا سیدحسن تقىزاده: رئیس، بنده میدانم که جنابعالى عالم به اصول نظامنامههایى که در سایر ممالک خارجه هست، میباشید، ولى اینکه میخواهم عرض کنم آنچه را که ما او را نظم نمیشمریم او اول حیات این مملکت و ملت است و آخر امید این ملت است، آنهایى را که فرمودید همان است و آنهایى را که نفرمودید بنده عرض میکنم که زودتر همین نظامنامه را که داریم اجرا بداریم.
آقا میرزا فضلعلى آقا: اول چیزی که باید براى خود قرار بدهیم این است که عمل کردن به این قانون اساسى و نظامنامه داخلى مجلس را فریضه خود قرار بدهیم. مثل فرایض شرعى خود و نه اینکه این مساله را هم بىجهت عرض میکنم براى اینکه عمل نمودن به قانون اساسى و نظامنامه باعث نظم و امنیت مملکت است، پس مقدمه واجب واجب است و باید عمل به آن بشود که علت زندگانى و سعادت مملکت است و دیگر چیزى که لازم است روزهاى یکشنبه که سابقا هم قرار بود مخصوص باشد براى وکلا که مذاکرات در انتظام داخلى مجلس شده رفع بعضى نواقص شود.
آقا شیخ محمدعلى: اولا تشکر دارم از اینکه زمانى داخل پارلمان شدم که مثل آقاى ممتازالدوله شخص عالمى در پارلمان بوده و به ریاست انتخاب شده و با کمال شوق میخواهند شبها را هم در پارلمان باشند براى اصلاح کار ملت اگرچه درخصوص موضوع مذاکره مجلس بنده نمیتوانم چیزى عرض کنم، ولى حیات مملکت منوط به مجلس و به نظم مجلس است و عمده هم اصلاح نظامنامه داخلى آن است؛ زیرا که اگر آن نظامنامه اصلاح نشود، مجلس نمیتواند قانونگذار باشد وآن نظامنامه سابق ناقص است؛ مثل بودن مهر مجلس در نزد رئیس و غیره که بعضى مفاسد به آن مترتب میشود. به اعتقاد بنده خوب است اول نظامنامه داخلى مطرح مذاکره شده اصلاح گردد و بعد شروع به ترتیبات دیگر بشود.
حاج شیخ حسن: پس از عرض تبریک عرض میکنم که آنچه فرمودید راجع به کارکردن است و امروز چون موضوع معین نیست خوب است تعیین یکى دو کمیسیون بشود، زیرا که اگر یک کمیسیون از کمیسیونها نباشد باقى کمیسیونها هم بیکار خواهند ماند و خوب است براى هر کمیسیونى یکى دو نفر با اطلاع را خود رئیس معین کنند و بقیه اعضا را مجلس انتخاب کرده و مشغول کار شوند.
آقا میرزا آقا مجاهد: پس از تقدیم تبریک و تشکر به مقام ریاست که به این مقام منیع رسیدند و اشخاصی که محل اطمینان سى کرور ملت هستند خلاصه افکار و آرای خود را بعد از تامل و تفکر جمع نموده و جنابعالى را انتخاب نمودهاند. البته آنچه لازمه خدمت به ملت و مملکت است همانطور که فرمودند در کمال سعى و کوشش اقدام خواهند فرمود.
وکیلالرعایا: وقت مجلس که گفته میشود اگر همان وقت است که در نظامنامه است باید حالا معین شود؛ زیرا که غالبا یک ثلث از وکلا حاضر نیستند و جهت غیبت هم معلوم نیست چنانچه امروز هم پس از پنج روز تعطیل باز عده وکلا از صد و شش نفر زیادتر نبود و باید جد شود که دیگر بعدها بىجهت غیبت نکنند و تبریک خود را هم به مقام ریاست میگذارم براى وقتی که امتحانات خودشان را بدهند چنانچه فرمودید که امتحانات شده که با انتظام خیلى کارها پیشرفت خواهد کرد و میکند.
رئیس: از این اظهار شما خیلى ممنون شدم و خواهش میکنم که هیچ یک از وکلا هم اظهار امتنان ننمایند و بلکه هر قدر میتوانند به بنده در اجراى نظامنامه خیلى سختگیرى بنمایند.
آقا شیخ حسین: بنده از اول انعقاد مجلس چه در ریاست صنیعالدوله و چه در ریاست احتشامالسلطنه اصرار کردهام در اجراى نظامنامه داخلى و آن قدر این مساله را تاکید نمودم که بعضى از بنده کدورت پیدا کردند.
مخبرالملک: آنچه در بدو مجلس از تنظیم مجلس فرمودید صحیح است، ولى بنده هم میخواستم آنچه را که آقا شیخ حسین گفتند بگویم و طورى که در تمام ممالک متمدنه معمول است هیچ قانون از قوه نیافتد، مگر اینکه قانونی دیگر وضع شود و اینجا از روز اول چند نفرى از روى دانستگى یا ندانستگى گفتند این نظامنامه ناقص است و به همین خیال اجرا نشد و بنده عرض میکنم در جلسه آتیه همین نظامنامه فصل به فصل قرائت شده و مجرى شود و موادى هم که لازم است نوشته میشود و قرائت شده ضمیمه میشود و از حالا منتظر این شویم که نظامنامه تکمیل شود صحیح نیست؛ زیرا باز نظم مجلس مختل خواهند ماند و اینکه فرمودید که از صد و پنجاه درجه باید وکلا در اجراى نظامنامه همراهى نمایند بنده حاضرم که به اندازه سهم خودم از جلسه آتیه جدا همراهى نموده و در اجرای نظامنامه کوشش نمایم و نگذارم برخلاف نظامنامه رفتار شود.
اسدالله میرزا: بنده دو سوال دارم اولا اینکه پس از تجدید رئیس نواب رئیس هم باید انتخاب شوند یا خیر جواب بدهند تا عرض ثانى خود را بنمایم.
رئیس: در نظامنامه که این مساله نوشته نشده.
مخبرالملک: رئیس و هیات رئیسه براى یک سال انتخاب میشوند. رئیس که استعفا کند، ربطى به سایرین ندارد.
ارسال نظر