زمان‌سنج صنعت و تجارت

گروه تاریخ اقتصاد- در سده ۱۳۰۰ میلادی بازرگانان ایتالیایی روش جدید حسابداری را به وجود آوردند. ابداع شکل دو طرفه حساب از جمله دستاوردهای ریاضی دانان و بازرگانان ایتالیایی بود. به این ترتیب که در سمت چپ اوراق یک دفتر اقلام بدهکار و در سمت راست اقلام بستانکار را می‌نوشتند و با این کار چگونگی ثبت اقلام معلوم می شد. سیستم دفترداری دوطرفه(دوبل) در چند شهر کوچک ایتالیا زاده شد و تکامل یافت و شهرهای فلورانس، ونیز و ژنو پیشرو این تحول بودند. برخی از تاریخ پژوهان دفاتر حساب به جامانده از سال های ۱۲۹۶ تا ۱۲۹۹ را نخستین دفاتر حساب دو طرفه کامل می دانند.