تلگرافخانه مخزن اسرار دولت و ملت
گروه تاریخ اقتصاد- سومین بخش از مذاکرات اقتصادی نمایندگان مجلس شورای ملی در روز شنبه، ۱۶ آبان ۱۲۸۶ شمسی را می‌خوانید: آقا میرزا فضلعلى آقا: باید معاونین وزرا باشند تا هر صحبتى که می‌شود آنها مسبوق بوده جواب بدهند، والا اسباب معطلى مجلس است. رییس: اینکه معاونین وزرا هر روزه در مجلس حاضر شوند مشکل است! بلی ممکن است که در هر موقع وجود آنها لازم است به توسط تلفن اطلاع داده شود تا در مجلس به فاصله نیم ساعت حاضر شوند. آقا سیدحسن تقى‌زاده: گمان بنده این است که تا به این حد در انتظام داخله مجلس صحبت داشتن لازم نیست.
گروه تاریخ اقتصاد- سومین بخش از مذاکرات اقتصادی نمایندگان مجلس شورای ملی در روز شنبه، 16 آبان 1286 شمسی را می‌خوانید:
آقا میرزا فضلعلى آقا: باید معاونین وزرا باشند تا هر صحبتى که می‌شود آنها مسبوق بوده جواب بدهند، والا اسباب معطلى مجلس است.
رییس: اینکه معاونین وزرا هر روزه در مجلس حاضر شوند مشکل است! بلی ممکن است که در هر موقع وجود آنها لازم است به توسط تلفن اطلاع داده شود تا در مجلس به فاصله نیم ساعت حاضر شوند.
آقا سیدحسن تقى‌زاده: گمان بنده این است که تا به این حد در انتظام داخله مجلس صحبت داشتن لازم نیست. یک نظامنامه داریم. اعضاى رییسه بر خود حتم کرده‌اند که آن مواد را به اضافه مواد دیگرى مجرى دارند حالا این کمیسیون‌ها که تشکیل شود از براى همین است که رفع این نواقص را بکنند و در باب آن مطلب که یک وکیلى بخواهد اظهار کند در آنجا نوشته شده که آن وکیل به آن انجمن اظهار می‌کند تا هر وزیرى که در مذاکره این مطلب لازم باشد احضار نمایند، اما در باب استرآباد و غیره ما به اتفاق و تشویق و زبان می‌توانیم مبالغى بر قواى خود بیفزاییم براى اشخاصی که در استرآباد مانع ترکمانان شده‌اند و همچنین در سایر جاها عقیده بنده این است که خیلى باید نسبت به آنها اظهار امتنان و مهربانى کرد، اما در باب معاونین وزرا ما از این کابینه جدید امیدوارى‌ها داشتیم و داریم همان روز اول که تشریف آوردند بنده عرض کردم و حالا هم جناب صنیع‌الدوله وزیر علوم و فواید عامه تشریف دارند که هر یک معاونى انتخاب بکنند که اغلب در مجلس باشد و هرگاه کار مهمى هم اتفاق بیفتد خود وزرا هم حاضر شوند و در حقیقت این ترتیب موجب مزید اطلاع مجلس و هم وزرا خواهد بود؛ این معاونین
هم باید اشخاصى باشند که طرف وثوق باشند و به اندازه مقبولیت عامه داشته باشند که اگر یک وزیرى معزول شد و وزیر دیگرى به جاى او آمد معاون وزارتخانه‌ها همیشه بجاى خود باقى است، هر مطلبى که خواستیم سوال کنیم بدون اینکه کسى بگوید استحضار دارم یا ندارم جواب گفته می‌شود و نیز از وزارت علوم سوال می‌کنم که مجلس وزرا همه روزه دایر است یا نه؟
حاجى شیخ غلامحسین: عریضه ترکمانان را چندى قبل دادند بنده هم ارائه دادم، ولى اغتشاشات استرآباد به جهت جواب ندادن به ترکمانان نیست، علت دیگر در کار است.
حاج سید عبدالحسین شهشهانى: در باب استرآباد چه اقدامى کرده‌اند؟
وزیر داخله: قشون مازندران مامور شده‌اند و قشون شاهرود و بسطام هم مامور شده، سوار خراسانى هم مامور شده است، سپهدار هم امروز رفته است و خبرهاى خوش هم می‌رسد. آن ترتیب ترکمان‌ها به هم خورده است چنین معلوم می‌شود که این تلگراف از سابق است.
وکیل‌الرعایا: در چندماه قبل گفت وگوى تلگرافخانه شده بود؛ هزار تومان هم اضافه می‌دادند و هیچ محلى هم نقدتر از این نیست و علاوه بر اختلافات ولایات مهم تر از این است که ترتیبى در تلگرافخانه داده شود و در آن کنترات اولى هم که یک قدرى اعتماد به آن قرارنامه بود؛ آن هم معلوم شد که به واسطه بعضى ملاحظات می‌شود رد کرد.
رییس‌الوزرا: این مساله یک قدرى راجع به وزیر مالیه است، بیش از آنکه دوباره رجوع به خدمت کنم یک صحبتى شد، دیگر بعد از آن داخل کار بودم که بدانم چه شده است، ولى شنیدم که در این چند روزه باز مطرح شده و راجع شد به کمیسیون مالیه که تحقیقات شده اطراف آن را درست ملاحظه نمایند، آن وقت جواب داده خواهد شد.
رییس: بلى مساله تلگرافخانه خیلى مهم است، باید دو چیز در او ملاحظه شود؛ رابطه مخصوص و جهت مالیه که با وزارت مالیه است و دیگر اینکه مخزن اسرار دولت و ملت است؛ این شخص که ۹۰هزار تومان اضافه می‌دهد اگرچه آدم درستى است، ولى نمی‌دانم چه مناسبتى این کار به انجمن‌ها دارد که از اکثر انجمن‌ها کاغذ در این خصوص می‌رسد! کار را باید از راهش داخل شد، اگرچه این مبلغ هم خیلى پول است و مجلس به جهت تکثیر مالیه مملکت حاضر است، اما باید در این خصوص وزارت مالیه اطراف آن را دقت کرده تصویب نماید.
حاجى سید باقر: اجازه سنه گذشته خالصه با کیست؟
رییس‌الوزرا: سنه گذشته اجازه نبود، امانى با اقبال‌الدوله بود.
رییس‌التجار: با من است! مقصود چیست؟
رییس‌الوزرا: این تخمى که کاشتند با کمپانى است، ولى سال پیش امانى بوده اقبال‌الدوله صورتى داده‌اند، کمپانى از روى همان صورت قبول کرده‌اند که خودشان مال سال گذشته را بدهند.
حاجى سید باقر: پس شنیدم که آدم‌هاى آنها را راه نداده‌اند.
(گفته شد که این مطلب شنیده نشد.)
احسن‌الدوله: هر چه در مجلس گفت‌وگو می‌شود مکررات است، نتیجه گرفته نمی‌شود.
رییس: چرا، نتیجه هم گرفته می‌شود.
احسن‌الدوله: اینقدر صحبت که از تلگرافخانه و خالصه شد آخر معلوم نشد از دوازده هزار تومان استصوابى شش هزار تومان که به اقبال‌الدوله بخشیده شد و شش هزار تومان به کمپانى این همه داد و فریاد آخر چه شد.
رییس‌التجار: از بابت خالصجات مگر چه نتیجه می‌خواهید بگیرید.
ارسال نظر