همراهی ایران در گشودن درهای تجارت بین‌الملل
گروه تاریخ اقتصاد- خلاصه قسمت دوم گفت وگوهای نمایندگان مجلس شورای ملی در روز یکشنبه ۱۰ آبان ۱۲۸۶ شمسی را می‌خوانید: آقا میرزابوالحسن خان: دو فقره سوال است که مجلس می‌خواهد از وزیر امور خارجه بنماید، یکى اینکه جواب مراسله سفارت دولت فخیمه انگلیس را در باب معاهده چه نوشته‌اند و دیگر اینکه از بابت حکمیت اجبارى که از نتایج کنفرانس لاهه است چه اطلاع دارند. وزیر امور خارجه: جوابى که در باب مراسله سفارت دولت فخیمه انگلیس داده شده است از این قرار است؛ سواد مراسله متحدالمضمونى است که به تاریخ ۲۵ شهر رمضان‌المبارک ۱۳۲۵ از وزارت امور خارجه به جنابان وزیر مختار دولت روس و شارژ دافر دولت انگلیس نوشته شده.
گروه تاریخ اقتصاد- خلاصه قسمت دوم گفت وگوهای نمایندگان مجلس شورای ملی در روز یکشنبه 10 آبان 1286 شمسی را می‌خوانید:
آقا میرزابوالحسن خان: دو فقره سوال است که مجلس می‌خواهد از وزیر امور خارجه بنماید، یکى اینکه جواب مراسله سفارت دولت فخیمه انگلیس را در باب معاهده چه نوشته‌اند و دیگر اینکه از بابت حکمیت اجبارى که از نتایج کنفرانس لاهه است چه اطلاع دارند.
وزیر امور خارجه: جوابى که در باب مراسله سفارت دولت فخیمه انگلیس داده شده است از این قرار است؛ سواد مراسله متحدالمضمونى است که به تاریخ ۲۵ شهر رمضان‌المبارک ۱۳۲۵ از وزارت امور خارجه به جنابان وزیر مختار دولت روس و شارژ دافر دولت انگلیس نوشته شده.
«مراسله محترمه آن جناب جلالت مآب، مورخه ۱۵ شهر شعبان‌المعظم ۱۳۲۵ مطابق ۲۴ سپتامبر ۱۹۰۷ که متضمن سواد یک قسمت قرارداد منعقده فی‌مابین دولتین قوى شوکتین روس و انگلیس راجع به ایران و داراى یک مقدمه و پنج فصل بود اینک در جواب زحمت افزا می‌شود چنان که خاطر آن جناب تصدیق خواهد کرد قرارداد مزبور فی‌مابین دولتین قوی شوکتین روس و انگلیس منعقد شده و بنابراین مفاد آن هم راجع به دولتین مرقومتین که قرارداد مزبوره را امضا کرده‌اند خواهد بود و دولت علیه ایران نظر به استقلالى که به فضل خداوند متعال به خودى خود دارا است کلیه حقوق و اختیاراتى را که از استقلال نام به دولت علیه حاصل است از اثر نفوذ هر قسم قراردادی که بین دو یا چند دولت خارجه در باب ایران منعقد شده یا شود با دول متحابه و تشیید مبانى و داد و یک جهتى موافق اصول عهود مقدسه و قاعده درهاى باز براى تجارت بین‌الملل سعى بلیغ خواهد داشت، در باب وجوه استقراض هم بدیهى است که دولت علیه فصول قراردادهایى را که در این باب منعقد شده است بلاتخلف رعایت خواهد نمود. براى اظهار و اعلام اصولی که در این مراسله مقید و مطرح است سوادى از آن براى نمایندگان دول متحابه مقیمین دربار دولت
علیه ارسال شد در این موقع احترامات فایقه را نسبت به آن جناب جلالت‌مآب تجدید می‌نماید».
در باب کنفرانس لاهه تفصیل اجمالى آن این است که دولت امر یک تکلیف کرد به کنفرانس لاهه که یک محکمه عالى تاسیس شود و در آن لایحه که به مجلس داده بود این طور نوشته بود که هفده نفر از میان نمایندگان ۴۸ دولت انتخاب شود به این ترتیب که هشت نفر از این هفده نفر ۱۲ سال به سمت نمایندگى باشند و نه نفر دو سال، ولى این تقسیم را از روى صحت نکردند به این معنى که گفتند هشت نفر از طرف هشت دولت معظم انتخاب شود و سایرین را دول دیگر انتخاب کنند. دولت ایران را در آنجا در مقابل دولت صربستان و غیره قرار داده بودند که حق دو سال داشت ممتازالسلطنه مامور دولت ایران از روى حقوق بین‌الملل به این تقسیم ایراد کرد همین طور هم بود؛ چرا که تمام دول در حقوق بین‌المللى مساوى هستند و هیچ فرقى ندارند و حق داشتند که این هشت نفر را از میان هفده نفر انتخاب کنند نه اینکه هشت نفر در مقابل هشت دولت معظم انتخاب بشود؛ این بود که سایر دول هم پروتست(اعتراض) کردند و این مساله پیشرفت نکرد و در باب حکمیت اجبارى از مذاکرات و نتایج آن مجلس این است که هرگاه گفت و گویى فی‌مابین دو دولت پیدا شود بدوا مجبورند محاکمه کنند، نه اینکه قبل از محاکمه با هم جنگ کنند و
این ترتیب از براى بروز و ظهور صلح و اصلاح عمومى خیلى مفید است.
اسدالله میرزا: گویا واقعیت هنوز پیدا نکرده است صرف مذاکرات است.
لسان‌الحکما: گویا مقبولیت پیدا کرده.
اسدالله میرزا: از قراری که بنده در تلگراف دیدم ممتازالسلطنه نایب رییس شده‌اند صحت دارد یا خیر؟
وزیر امور خارجه: بلى ایشان نایب رییس افتخارى شده‌اند و خیلى در این ماموریت زحمت کشیده‌اند.
ارسال نظر