گروه تاریخ اقتصاد- خلاصه مذاکرات نمایندگان مجلس دارالشورای ملی در روز یکشنبه ۱۲مهر۱۲۸۶ شمسی درباره استرداد اسرای قوچان و مجازات سالار مفخم را می‌خوانید: رییس: این عریضه صاحبان اسراى قوچان است و در این باب یک جواب صریح می‌خواهند. عریضه قرائت شد قریب به این مضمون: به شرف عرض انجمن مرکزى می‌رساند که دو سال است دعاگویان کدخدا على و یوسف صاحبان اسراى قوچان به جهت شصت و دو نفر اسیر و اموال منهوبه معطل ماندیم. ثابت نمودیم چندى درصدد برآمدند و حالا گویا فراموش شده و بعضى درصدد استخلاص سالار مفخم بر آمده‌اند که حقوق ما ضایع شود، هرگاه چنین باشد، مایوس شده ناچاریم به بلاد خارجه رو آوریم، چون تشکیل انجمن‌ها براى احقاق حقوق مظلومین است آنها را به حق خدا قسم مى‌دهیم که راضى نشوند، مشارالیه رها بشود و به مجازات نرسد که استرداد حقوق و اسرا نخواهد شد. آقا میرزا ابوالحسن خان: این عریضه به انجمن نوشته شده نه به مجلس، گفتند فعلا انجمن جواب می‌خواهد. رییس: هنوز از طرف مجلس اقدام نشده، علت تاخیر آن است که این حرف‌ها در سابق هم خیلى مذاکره شده و اینکه تاکنون ترتیبى پیدا نکرده از این جهت است که باید یک پولى او بدهد به اشخاصى که مى‌توانند اسرا را استرداد نمایند؛ چون دیدم این مطلب فراهم نبود و مجلس هم به طور حتم حکم نکرده بود، اقدامى نشد. آقا میرزا محمود: آن روز گفته شد که اگر پول لازم است، باید بدهد. رییس: چند وقت است که او محبوس است، سه روز مهلت خواست که او را خلاص کنند، نشد و در این مدت هم هیچ اقدامى نشده که فایده داشته باشد، باید کارى کرد که اسرا استرداد شود. آقا سید حسین: در این باب بعد از تحقیقات از عدلیه که حکم صادر شد؛ یکى استرداد اسرا، یکى سلب از شئونات خوب است اجراى این دو حکم را ما از عدلیه بخواهیم. رییس: اگر عدلیه حکم داده باید تمام آن را مجرى ساخت، والا اگر بعضى مجرى نشود، صحیح نیست. حاج امین‌الضرب: مجلس قبول کرد و قرار شد رسیدگى شود به جهت کار فوق‌العاده تاخیر شد، حال هم عقیده بنده این است که اگر آقایان آن حکم را قبول دارند مجرى شود، والا دوباره رسیدگى کنند و قطع و فصل شود. حاج محمد تقى: استرداد اسرا باید به یک امداد و معاونتى باشد که به مدد با خوانین استرآباد بگیرند، به غیر از این نمی‌شود. رییس: چه زحمتى است براى دولت در این موقع که این اقدام را بکند. حاج محمدتقى: لااقل پانصد سوار به آنها بدهید که این کار را بکنند به غیر از خوانین استرآباد راه دیگر ندارد. آقا میرزا محمود: در باب اسرا و ثبوت تقصیر سالار مفخم شبهه گویا از براى وکلا نباشد، در این صورت به هر نحوى است باید او اسرا را استرداد نماید. آقا میرزا ابوالحسن خان: اسرا رعیت ایران و اهل ایران هستند، باید دولت هم در این باب اقدام بکند، بلکه مجازات بدهد حکمى که عدلیه کرد اقدام نموده، مجازات بدهد و مهلت بدهد تا اسرا را مسترد نماید. رییس: ملتفت نشدم! باید از این جاده که رفته‌ایم برگردیم یا نه حکمى که عدلیه کرده است باید مجرى شود، یا استیناف نمایند. آقا شیخ حسین: این حکم حکم مشکلى نیست باید رسیدگى و مجازات شود. چیزی که هست تا با حکم وزیر عدلیه تصویب یکى از مجتهدین مسلم‌الاجتهاد نباشد ما نمى‌توانیم اجرا کنیم. ورقه حکم وزارت عدلیه قرائت شد قریب به این مضمون در عمل اسراى قوچان که رسیدگى به عمل آمده و استنطاق چند در مجلس عدیده شده به موجب شرحى که در ورقه علیحده رأى کمیسیون عدلیه در حضور وکلا معین شده است، این است؛ اول مقصر سالار مفخم است، مقصر دوم سردار افخم است، سوم امیر حسین خان پسر آصف‌الدوله، چهارم مماطله خود آصف‌الدوله، پنجم اکرم‌الملک و مفاخرالملک که حضور به هم نرسانیدند! نمره تقصیر ایشان سالار مفخم باید از شئونات نظامى و حکومت خلع شود... آقا سیدحسن تقى زاده: ما یک نقص داریم و آن این است که وزارتخانه نداریم وزیر داریم و این ترتیب باعث می‌شود که هر کارى راجع به یک وزیرى می‌شود چندى نمی‌گذرد آن وزیر معزول می‌شود، وزیر جدید می‌گوید من اطلاع ندارم این مطلب استرداد اسرا در سه ماه قبل راجع به وزارت داخله شد. خودش اینجا به کمیسیون وکلا گفته بود که من قرارى در باب استرداد اسرا گذاشته‌ام حالا سه ماه گذشته است نمی‌دانم چه اقدامى شده است! اینکه گفته شد تا آخر ماه رمضان ما نمى‌توانیم مطمئن شویم تا آنوقت این وزیر داخله وزیر داخله باشد شاید وزیر دیگرى آمد آنوقت خواهد گفت که من خبر ندارم، باز یک روز ما جمع شده به وزارت داخله رجوع مى‌کنیم.