ماجرای سالارالدوله و دغدغه مجازات او
گروه تاریخ اقتصاد- مذاکرات نمایندگان مجلس شورای ملی در روز پنج‌شنبه ۲۸خرداد ۱۲۸۶ شمسی درباره پاره‌ای امور مملکتی، به‌خصوص رسیدگی به شکایات مردم نسبت به سالارالدوله و ظلم‌های او و پناهنده شدنش به کنسول انگلیس، چنین ادامه یافته است: رییس: پاره‌ای مطالب است که از روى دقت بایست اقدام شود، این مطلب موکول به روز دیگر می‌شود. امروز قانون اساسى قرائت شود! شروع به قرائت قانون اساسى شد (محتشم‌السلطنه معاون وزارت داخله به مجلس آمدند و اظهار کردند که تلگرافى از کرمانشاه رسیده که سالارالدوله با یک نفر به قنسول‌خانه انگلیس پناهنده شده است، دیروز وزیر مختار دولت انگلیس تلگرافى به وزارت امور خارجه نموده که این مطلب هم به اتابک اعظم وزیر داخله اخطار شده که بعد از مذاکره با مجلس مقدس جواب بدهند، وزیر مختار این طور تلگراف کرده‌اند که قنسول دولت انگلیس از کرمانشاه راپورت می‌دهد که سالارالدوله به قنسول‌خانه آمده است و حاضر است که از ایران خارج شود، مشروط بر اینکه امنیت مال و جان و اهل و عیال خود و نظر علیخان به او اطمینان داده شود حالا هر طور مجلس تصویب می‌کند جواب داده شود.
گروه تاریخ اقتصاد- مذاکرات نمایندگان مجلس شورای ملی در روز پنج‌شنبه 28خرداد 1286 شمسی درباره پاره‌ای امور مملکتی، به‌خصوص رسیدگی به شکایات مردم نسبت به سالارالدوله و ظلم‌های او و پناهنده شدنش به کنسول انگلیس، چنین ادامه یافته است:
رییس: پاره‌ای مطالب است که از روى دقت بایست اقدام شود، این مطلب موکول به روز دیگر می‌شود. امروز قانون اساسى قرائت شود! شروع به قرائت قانون اساسى شد (محتشم‌السلطنه معاون وزارت داخله به مجلس آمدند و اظهار کردند که تلگرافى از کرمانشاه رسیده که سالارالدوله با یک نفر به قنسول‌خانه انگلیس پناهنده شده است، دیروز وزیر مختار دولت انگلیس تلگرافى به وزارت امور خارجه نموده که این مطلب هم به اتابک اعظم وزیر داخله اخطار شده که بعد از مذاکره با مجلس مقدس جواب بدهند، وزیر مختار این طور تلگراف کرده‌اند که قنسول دولت انگلیس از کرمانشاه راپورت می‌دهد که سالارالدوله به قنسول‌خانه آمده است و حاضر است که از ایران خارج شود، مشروط بر اینکه امنیت مال و جان و اهل و عیال خود و نظر علیخان به او اطمینان داده شود حالا هر طور مجلس تصویب می‌کند جواب داده شود.)
آقا میرزا فضل‌على آقا: اگر به او امان داده نشود چه خواهد کرد هر چه از او ساخته بود، به عمل آورد! دولت فخیمه انگلیس هم نبایست راضى شود که حقوق یک مملکتى را کسى ضایع نماید و از او توسط نمایند، به قانون بین‌الدول هم نبایست این توسط صحیح باشد.
آقا محمد وکیل‌التجار: سابقا از طرف مجلس تلگرافى و رسما به شاهزاده سالارالدوله شد که اگر تکلیف مجلس را قبول نکردند دیگر تمام شئون شما سلب و به هیچ سمت شما شناخته نخواهید شد، اگر هم به خود او فقط امنیت داده شود باید سفارت تامین بدهد که به کجا خواهد رفت.
آقا سید حسین: از شش ماه قبل تاکنون گفته شد که سالارالدوله این اقدامات را خواهد کرد، تقریبا دو کرور خسارت وارد آمده و خون جمعى ریخته شده و این مطلب ربط به مجلس و دولت ندارد! بر فرض امنیت به او داده شود از خون این جمع که ریخته شده و اموالى که به غارت رفته نباید گذشت.
آقا سید محمد‌تقى: در امنیت جان شاهزاده ملاحظه شود مطلبى است، ولى در مالش هیچ ملاحظه نباید رعایت شود؛ زیرا آنچه قتل و غارت و خیانت بوده، کرده است.
محتشم‌السلطنه: چهار خیال دارد؛ یکى بیرون رفتن خودش، یکى اهل و عیالش، دیگر امنیت مال، یکى در باب نظر علیخان امنیت می‌خواهد! در باب نظر علیخان مسلم حقى دارد، در باب اهل و عیال هم به موجب قوانین مشروطیت البته در امان است، اما در خصوص اموال موقوف براى مجلس است. معلوم است اهالى نهاوند و غیره ناچار متظلم خواهند شد.
حاجى محمد‌اسمعیل آقا: اولا باید اموال مردم که به غارت برده شده از این اموال داده شود، خسارت جنگ هم باید داده شود و به مقتولان هم باید پرداخته شود.
احسن‌الدوله: تا حال تمام خرابى کارهاى ما به واسطه سلطنت است، خوب است در این موقع وساطت قبول نشود تا تکلیف سایرین از وزرا و حکام معلوم شود.
آقا سید عبدالله مجتهد: صحیح است این شخص تقصیر زیاد کرده، باید به مجازات هم برسد، ولى چون به دولت بزرگى پناهنده شده دوستی‌هاى دولت انگلیس هم که با ما معلوم است؛ در این صورت بهتر است مجلس راى ندهد تا در کمیسیون مشورتى کرده آن وقت راى بدهند در خصوص نظامنامه‌هاى ایالتى هم بحمدالله تمام شد.
محتشم‌السلطنه: چون شاهزاده سالارالدوله در کرمانشاه به قنسول‌خانه پناه برده به واسطه اختلاف مردم آنجا تولید پاره‌ای مشکلات می‌شود، مصلحت در آن است که همان قسم که حضرت آقا فرمودند کمیسیونى تشکیل شود تا تکلیف معلوم گردد.
ارسال نظر