چارهاندیشی مجلس در رفع اغتشاشات محلی
گروه تاریخ اقتصاد: مذاکرات نمایندگان مجلس شورای ملی در روز شنبه ۱۷ خردادماه ۱۲۸۶ شمسی درباره اغتشاشات و اعتراضهای عمومی و همفکری مجلسیان برای یافتن راهحلی موثر در رفع آنها، ادامه یافته است که خلاصه آن را در زیر میخوانید: آقا سیدمهدی: از قرار معلوم نقیبالسادات چادر زده، به چه عنوان معلوم نیست، ولی از اطراف جمعی را هم دعوت میکند، معلوم است در اینگونه مواقع تا چه حد اینگونه اجماعها که مقصودشان معین است نسبت به حال مملکت مضر است! عجب اینجاست که حکومت در عوض اینکه جلوگیری کند، خودش فراش میفرستد در زدن چادر کمک کنند، تمام فشارها به وزارت داخله داده میشود و حال آنکه بیچاره وزیر داخله همه قسم همراه است، فساد زیر سر سایرین است.
گروه تاریخ اقتصاد: مذاکرات نمایندگان مجلس شورای ملی در روز شنبه 17 خردادماه 1286 شمسی درباره اغتشاشات و اعتراضهای عمومی و همفکری مجلسیان برای یافتن راهحلی موثر در رفع آنها، ادامه یافته است که خلاصه آن را در زیر میخوانید:
آقا سیدمهدی: از قرار معلوم نقیبالسادات چادر زده، به چه عنوان معلوم نیست، ولی از اطراف جمعی را هم دعوت میکند، معلوم است در اینگونه مواقع تا چه حد اینگونه اجماعها که مقصودشان معین است نسبت به حال مملکت مضر است! عجب اینجاست که حکومت در عوض اینکه جلوگیری کند، خودش فراش میفرستد در زدن چادر کمک کنند، تمام فشارها به وزارت داخله داده میشود و حال آنکه بیچاره وزیر داخله همه قسم همراه است، فساد زیر سر سایرین است.
آقا میرزا محمود خوانساری: مقصود آقای آقا سید مهدی این است که تسویه مالیه در عهده مجلس است، مجلس هم حکم به برگشتن تیولات کرد. اعلیحضرت همایونی هم طبق آن دستخط صادر فرمودند، حالا نقیبالسادات خیال کرد به این ترتیب اعتشاش برپا کند خوب است عاجلا اقدام شود و از او جلوگیری گردد.
محتشم السلطنه: از طرف وزارت داخله آنچه باید اقدام بشود، شده است. در دستورالعملها تمام تیولات برگردانده شده، امروز هم به تمام حکام تلگراف شده، اینها بیجهت به خودشان زحمت میدهند.
حاجی محمد اسمعیل آقا: این رأی برگشتن تیولات مال بیست و نه کرور و چهارصد و نود هزار نفر است، از اقدام چندنفر کاری ساخته نمیشود.
حاج سیدنصرالله: موضوع گفتوگوی امنیت ولایات بود، باید چه کرد که رفع این اغتشاشات بشود؟
محتشمالسلطنه: آن روزی که مساله رحیم خان مطرح بود مشاوره بین وزرا شد؛ قرار گذاشتند سه کمیسیون دائمی تشکیل شود، یکی برای امنیت و رفع آشوب به جهت وزارت داخله، یکی هم به جهت وزارت عدلیه، یکی هم برای مالیه، دیگر این اتفاقات که افتاد فرصت نشد، حالا همانطور که وزرا قرار دادهاند یک هیاتی از وکلا و حجج اسلام و وزرا تشکیل میدهیم که رفع این مفسدهها را بنمایند.
آقا سید حسن تقیزاده: آنچه هم بنده عرض کردم مقصود هم همین بود که یک روز مجلسی تشکیل داده در خصوص پولتیکات گفتوگو کرده هر کس لااقل ده، بیست دقیقه صحبت کرده و تبادل افکار بشود، ضمنا هم اگر محتاج چنین کمیسیونی بودیم زودتر تشکیل داده شود.
حسام الاسلام: پیش از این موقع این مملکت شبیه بود به یک کتابی که شیرازه داشت، ولی پاورقی نداشت و بیترتیب بود، حالا این مجلس این کتاب را از هم پاشیده که مرتب کنند! مسلم است اگر آنی غفلت شود اوراق آن از وزیدن بادی به اطراف پراکنده خواهد شد، پس باید به وضع قانون معجلا این کتاب را مرتب کرده و شیرازه زد.
آقا شیخ حسین: ما قانون داریم، قانون ما هم قرآن است و قرآن فرموده مفسد باید اخراج شود. از صاحب چادر چرا جلوگیری نمیکنید و چادر را نمیخوابانید.
محتشمالسلطنه: عرض کردم حکم باید کلیت داشته باشد، یؤمنون بنفس و یکفرون ببعض نمیشود، اگر باید خواباند، اول این چادر دم در را بخوابانید که در شارع عام است، نه آنکه در خانه خودش چادر زده است، شما آقا خیلی تند میروید، اولا به قانون محمدی هم کسی نمیتواند وارد خانه کسی بشود، او در خانه خودش چادر زده است، ولی اینها در وسط شارع عام چادر زدهاند و این در شرع مستحسن نیست.
محتشمالسلطنه: اما چادرهای اینجا را که گذاشتند زدند محض حفظ احترام مجلس بود، اما در خصوص قوام میدانید که از طرف دولت تا چه اندازه اقدام شده، حالا چه کنیم که اهل فارس دو فرقه شدهاند، اما در خصوص چادر نقیب السادات مادامی که خلافی از او ظاهر نشده، نمیشود جلوگیری کرد، چادر نقیبالسادات با این تفصیل خلاف او معلوم نشده؟ و این خیلی عجیب است؛ اما در خصوص اینکه میگویند شیراز دو دسته شدهاند بارها گفتهام تحقیق کنند، چرا تحقیق نمیشود آخر این دو دسته چه کسانی هستند، جز همان اتباع و اعوان او هستند؛ همین که چهار نفر تلگراف کردند، نمیتوان حمل بر صحت کرد.
وکیلالتجار: ما کاری به این مطلب نداریم که قوام حرکت کرده یا نکرده، ولی میگوییم مجلس رای به حرکت او داد و دولت هم حکم کرد همین که او مسامحه کرد لااقل باید امتیازات او گرفته شود تا ببینید حرکت میکند یا خیر؟
آقا سید حسن تقی زاده: قرار گذاشتیم تمام این مطالب را فهرست کرده جدا خواهش کردیم از دولت که ما را آسوده کنند، ما منتظر بودیم که هر مطلبی که از مجلس اخطار میشود معوق نگذارند تا مردم جلوی وکلا را بگیرند و دکاکین را ببندند و آن وقت آن کار انجام پذیرد، حالا میگوییم مفسدههای این شهر را رفع نمایید.
مستشارالدوله: باز کار به معارضه میکشد، مقصود این است که دولت باید درد کار داشته باشد بدون اینکه از طرف مجلس اخطار شود و مطالبه گردد خودشان درصدد کار برآیند، چنانچه همین مساله کرمانشاه و اینجا را میبینیم و هیچ تشخیصی نمیدهد چادر متظلمین را به چادر فساد قیاس میکنند.
آقا سید حسن تقی زاده: به عقیده بنده این اعتراضات باعث ضعف نمیشود، از اول اگر دولت همراهی میکرد، این اعتراضات نمیشد.
مخبرالملک: در تمام این گفتوگوها اگر آقایان وکلا دو مساله را در نظر داشته باشند کار ایشان آسانترمیشود، یکی اینکه در مدت شصت سال دولت تمام قوای خود را در نقاط لازم به دست خود تمام کرده و اگر هم در حقیقت میخواست از اول هم همراهی کند باید در تمام نقاط لازمه استعداد بگذارد که این انقلابات نشود! حالا اعتقاد من این است که باید همراهی و کمک کرد و رفع این مفاسد را نمود.
وکیل الرعایا: مگر همدان از قطعات ایران مجزا است که تاکنون هیچ فتنهای برپا نشده است و همه قسم هم همراهی کردهاند، پس علت چیست؟ (گفتند جهت این است که حکومت همدان همراه است و با مردم خوب رفتار میکند.)
رییس: نتیجه مجلس همین شد که جناب محتشمالسلطنه بروند و قرار آن مجلس را بگذارند، جناب سهامالدوله معاون وزارت جنگ دستخطی ارائه داشتند، قرائت شد و به موجب آن دستخط اعلیحضرت همایونی سهامالدوله به سمت معاونت وزارت جنگ معرفی رسمی شدند و همه تبریک گفتند.
ارسال نظر