گاهشمار - ۲۵ شهریور ۹۲
نگاهی به قرارداد شهریور ۱۲۸۶ آزیتا لقائی- ورود به قرن بیستم با چند واقعه مهم برای ایران همزمان شد. یکی از این وقایع انعقاد قرارداد ۳۱ اوت ۱۹۰۷م/ ۹ شهریور ۱۲۸۶ش میان انگلستان و روسیه است. هدف قرارداد حل اختلاف دو کشور بود و موضوع آن به تقسیم منافع آنها در افغانستان، تبت و ایران اختصاص داشت. تقریبا از اوایل ۱۹۰۱م/ ۱۳۱۹ق سیاستمداران انگلیسی تلاش کردند رو‌س‌ها را برای حل اختلافات شان پای میز مذاکره بکشند. لنز داون در گفت‌وگو با سفیر روسیه در اکتبر ۱۹۰۱م پیشنهاد تقسیم ایران را داد.
نگاهی به قرارداد شهریور ۱۲۸۶
آزیتا لقائی- ورود به قرن بیستم با چند واقعه مهم برای ایران همزمان شد. یکی از این وقایع انعقاد قرارداد ۳۱ اوت ۱۹۰۷م/ ۹ شهریور ۱۲۸۶ش میان انگلستان و روسیه است. هدف قرارداد حل اختلاف دو کشور بود و موضوع آن به تقسیم منافع آنها در افغانستان، تبت و ایران اختصاص داشت. تقریبا از اوایل ۱۹۰۱م/ ۱۳۱۹ق سیاستمداران انگلیسی تلاش کردند رو‌س‌ها را برای حل اختلافات شان پای میز مذاکره بکشند. لنز داون در گفت‌وگو با سفیر روسیه در اکتبر ۱۹۰۱م پیشنهاد تقسیم ایران را داد. اما روسیه که نمیخواست در منافعش با انگلستان در ایران سهیم شود با پیشنهاد لنز داون مخالفت کرد. انگلستان برای وادار ساختن روسیه به تقسیم ایران به اقداماتی دست زد. از جمله در ۳۰ ژانویه ۱۹۰۲م قراردادی با ژاپن منعقد کرد با اتکا به این قرارداد در ۹ فوریه ۱۹۰۴م ژاپن به روسیه حمله کرد و این جنگ به شکست روسیه انجامید و در بعد داخلی و خارجی تبعات سنگینی برای روسیه داشت. اقدام دیگر انگلستان عقد قراردادی با فرانسه بود که متحدی دیگر برای خود در اروپا به دست آورد. اعزام سر چارلز هاردینگ به سن پترزبورگ هم برای مهیا کردن زمینههای قرارداد صورت گرفت. روسیه که در جنگ
از ژاپن شکست خورده و درگیر انقلاب داخلی هم شده بود تصمیم گرفت برای بازیافت نیروی از دست رفتهاش بعضی از مشکلاتش را حتی به صورت موقت حل کند تا نیروی کافی برای حل معضلات پیش آمده داشته باشد. از این رو سکان وزارت خارجه روسیه در اختیار ایزولسکی قرار داده شد که خواهان توافق با انگلستان بود. فراخوانی اشپایر دشمن سرسخت انگلیس از تهران و اعزام هارتویک به جای وی از جمله اقدامات ایزولسکی برای نشان دادن حسن نیتش به انگلستان بود. به هر حال بعد از سال‌ها مذاکره با انگلستان و روسیه قرارداد معروف ۱۹۰۷ را منعقد کردند.ایرانیان از ۱۹۰۵م در جریان مذاکرات قرار داشتند. روزنامه حبلالمتین تقریبا در هر شماره اخبار مربوط به مذاکرات روسیه و انگلستان را چاپ می‌کرد. اما نکته درخور توجه آنکه کسی در ایران به اعتراض جدی و رسمی برنخاست. گرچه مذاکرات قرارداد پیش از مشروطه شروع شده بود، اما امضای قرارداد در دوره مشروطه صورت گرفت. ایرانیان آنچنان سرگرم درگیری‌های داخلی بودند که مجالی برای پرداختن به موضوع مهمی همچون قرارداد ۱۹۰۷ را نیافتند. جالب آنکه درست در همان روز امضای قرارداد، در ایران میرزا علیاصغرخان امینالسلطان رییسالوزرا ترور
شد. عینالسلطنه در خاطراتش به وصف اوضاع پس از ترور میپردازد و مینویسد:
«پس از قتل اتابک امینالسلطان... ولایات مغشوش، همه جا درهم و برهم، رشته نظم گسیخته، یک شیر تو شیری است که نمیشود تحریر کرد» وکلا هم دو دسته بودند گروهی که گویی اطلاعی از عمق فاجعه نداشتند و گروهی دیگر که با وجود آگاهی از ابعاد فاجعه خاموش ماندند. حبلالمتین در غره شعبان ۱۳۲۵ در صفحه یک از نمایندگان مجلس گله می‌کند که عقلای دانشمند میدانند که با این وضع غفلت و بیخبری ما امضای عهدنامه همان و خاتمه یافتن سلطنت و استقلال ایران همان .... همه توقع ما از وکلا است که با این همه هیاهو و اظهارات چرا در اینگونه موارد به تکالیف خود عمل نمیکنند در جزئیات که خارج از شغل و وظیفه آنها است این همه داد و بیداد دارند و برای حفظ استقلال مملکت یک کلمه نمیگویند.»
به هر حال در چنین اوضاعی برای اولین بار روسیه و انگلستان طبق این قرارداد ایران را میان خود تقسیم کردند. بخش‌های مرتبط به ایران در این قرارداد شامل یک مقدمه و پنج فصل بود. انعقاد قرارداد ۱۹۰۷ خدشهای جبرانناپذیر بر استقلال ایران وارد آورد و زمینهساز توافقاتی شد که در سال‌های بعد میان انگلستان و روسیه صورت گرفت.
ضوابط جدید محاسبه ارز
میزان ترخیص اتومبیل را کاهش می‌دهد
به‌دنبال تصمیم اخیر گمرک مبنی بر لغو ضوابط محاسبه قیمت ارز در موقع ترخیص اتومبیل‌های وارداتی، عده‌ای از واردکنندگان اتومبیل‌های خارجی در تماس با روزنامه اطلاعات اظهار داشتند: اکثر اتومبیل‌هایی که هم اکنون در گمرک تهران یا درگمرک شهرستان‌ها موجود است، تقریبا طی یکی دو ماه قبل وارد کشور شده و چنانچه نرخ ارز براساس تاریخ ورود اتومبیل ملاک عمل قرار گیرد رقم قابل توجهی زیان متوجه واردکنندگان می‌شود.واردکنندگان می‌گویند: قیمت مارک آلمان‌غربی ظرف دو ماه اخیر از سی‌ریال به کمتر از ۲۸ ریال تقلیل یافته و اگر سود بازرگانی اتومبیل برمبنای نرخ آزاد ۲ ماه قابل محاسبه گردد، واردکنندگان متضرر خواهند شد، مطابق قانون امور گمرکی سود بازرگانی و حقوق گمرکی اتومبیل براساس ارزش اتومبیل‌های وارداتی تعیین می‌شود.بنابراین برای تعیین ارزش اتومبیل، گمرک نرخ ارز را به ریال تبدیل کرده و سپس سود بازرگانی اتومبیل دریافت می‌کند. به‌همین منظور میزان سود بازرگانی اتومبیل‌های وارداتی بر اثر ترقی یا تنزل قیمت ارز تغییرپذیر است.گمرک قبلا سود بازرگانی اتومبیل‌های خارجی را بر مبنای قیمت ارز در تاریخ ترخیص اتومبیل محاسبه و وصول
می‌کرد.
روزنامه اطلاعات، اواسط شهریور ۱۳۵۲
ارسال نظر