مجلس، وزارت جنگ نیست!
گروه تاریخ اقتصاد- محور اصلی مذاکرات نمایندگان دارالشورای ملی در روز شنبه ۱۰خرداد ۱۲۸۶ شمسی، درباره اذعان مجلسیان به خدمتگزاری نسبت به مردم و حکومت است که خلاصه آن را در زیر می‌خوانید: وکیل التجار: لایحه‌ای هست، اگر اجازه می‌فرمایید قرائت شود؟ آقا سیدمحمد حسین: چون روز پنج‌شنبه قرار بر این شد که مطالب متفرقه را در روز مخصوص مذاکره نمایند، این لایحه هم جزو مطالب متفرقه است. رییس: لایحه لازم است، قرائت شود. وکیل‌التجار لایحه را قرائت کرد: (چون مساله اقدامات سالارالدوله چند روز است آفتابی شده و از پرده بیرون افتاده است و از خیالات محالی که پیشنهاد کرده عموم مطلعند، لازم است مطلبی که خیلی مهم است در این موقع عرض نمایم تا این صدای بنده به همه جا پیچیده، عموم مسبوق باشند که اگر بر حسب ظاهر اختلافاتی چند که لازمه تمام پارلمان‌های عالم است و در ایران به‌واسطه تازه بودن مجلس شورای ملی و مشروطیت خصوصیتی دارد بین دولت و مجلس مقدس واقع می‌شود، این‌گونه اتفاقات و اختلافات لازمه جریان امورات جاریه است، بعضی گمان نکنند که هزارگونه این اختلافات و سخت‌تر از این اسباب رنجش طولانی بین دولت و ملت نجیبه ایران خواهد بود، بلکه این
قبیل عنوانات به‌عینه مثل مذاکرات بین پدری مهربان و فرزندی عزیز است که گاهی از کثرت محبت حاصل شده و بعد از چند دقیقه محبت از طرفین به هیجان آمده، به یک حرکت قلبی جبران مافات می‌شود، پس بعضی شورش‌طلبان و مفسدین به‌خیال خام نیفتاده و این مذاکرات را اختلاف جدی تصور ننمایند که بنده عرض می‌کنم، همانطور که در حفظ حقوق ملت و حدود مشروطیت و آرای مجلس مقدس شورای ملی تا نفس آخر خواهیم کوشید همانطور تا آخرین قطره خون خود را در حفظ تاج و تخت سلطنت ایران به وارث بالاستحقاق او که اعلیحضرت محمدعلی شاه خلدالله ملکه و سلطانه است خواهیم ریخت و تا یک‌نفر ایرانی نژاد در عالم زنده است و جان در بدن دارد نخواهیم گذارد احدی خیال دست درازی به تاج و تخت ایران نماید که برای ما ملت غیور کشته شدن به شرف، بهتر است از زندگی به ننگ.
گروه تاریخ اقتصاد- محور اصلی مذاکرات نمایندگان دارالشورای ملی در روز شنبه 10خرداد 1286 شمسی، درباره اذعان مجلسیان به خدمتگزاری نسبت به مردم و حکومت است که خلاصه آن را در زیر می‌خوانید:
وکیل التجار: لایحه‌ای هست، اگر اجازه می‌فرمایید قرائت شود؟
آقا سیدمحمد حسین: چون روز پنج‌شنبه قرار بر این شد که مطالب متفرقه را در روز مخصوص مذاکره نمایند، این لایحه هم جزو مطالب متفرقه است.
رییس: لایحه لازم است، قرائت شود.
وکیل‌التجار لایحه را قرائت کرد:
(چون مساله اقدامات سالارالدوله چند روز است آفتابی شده و از پرده بیرون افتاده است و از خیالات محالی که پیشنهاد کرده عموم مطلعند، لازم است مطلبی که خیلی مهم است در این موقع عرض نمایم تا این صدای بنده به همه جا پیچیده، عموم مسبوق باشند که اگر بر حسب ظاهر اختلافاتی چند که لازمه تمام پارلمان‌های عالم است و در ایران به‌واسطه تازه بودن مجلس شورای ملی و مشروطیت خصوصیتی دارد بین دولت و مجلس مقدس واقع می‌شود، این‌گونه اتفاقات و اختلافات لازمه جریان امورات جاریه است، بعضی گمان نکنند که هزارگونه این اختلافات و سخت‌تر از این اسباب رنجش طولانی بین دولت و ملت نجیبه ایران خواهد بود، بلکه این قبیل عنوانات به‌عینه مثل مذاکرات بین پدری مهربان و فرزندی عزیز است که گاهی از کثرت محبت حاصل شده و بعد از چند دقیقه محبت از طرفین به هیجان آمده، به یک حرکت قلبی جبران مافات می‌شود، پس بعضی شورش‌طلبان و مفسدین به‌خیال خام نیفتاده و این مذاکرات را اختلاف جدی تصور ننمایند که بنده عرض می‌کنم، همانطور که در حفظ حقوق ملت و حدود مشروطیت و آرای مجلس مقدس شورای ملی تا نفس آخر خواهیم کوشید همانطور تا آخرین قطره خون خود را در حفظ تاج و تخت سلطنت
ایران به وارث بالاستحقاق او که اعلیحضرت محمدعلی شاه خلدالله ملکه و سلطانه است خواهیم ریخت و تا یک‌نفر ایرانی نژاد در عالم زنده است و جان در بدن دارد نخواهیم گذارد احدی خیال دست درازی به تاج و تخت ایران نماید که برای ما ملت غیور کشته شدن به شرف، بهتر است از زندگی به ننگ.)
آقا سیدحسین: قریب یک‌ماه است مساله سالارالدوله مذاکره شده، آیا از طرف دولت تاکنون اقدامی شده؟! از طرف ملت همه گونه اقدام شده و می‌شود. از اطراف کرمانشاه و بروجرد و سایر جاها حاضر شدند برای جلوگیری، اما از طرف این وزرا هیچ اقدامی تاکنون نشده، هر وقت از طرف اعلیحضرت همایونی اظهار می‌شود بدایه قبول می‌کنند، بعد از آن نکول می‌شود! همچنین سردارهایی که سال‌های سال پرورده این خوان نعمتند هر کدام را که مامور به‌رفع این فساد می‌کنند شب قبول می‌کنند و صبح استعفا می‌دهند، البته باید اقدامات لازمه بشود؛ وزرا هم اقدام کنند رفع این فساد را نمایند.
رییس: وزرا اقدامات خودشان را می‌کنند، البته سردارهای افواج هم در موقع، همراهی خود را خواهند کرد.
آقا میرزا فضلعلی: در این فقره برای اینکه مشهود همه ولایات و ایالات شود که منشا این فقره عدم اتحاد مجلس محترم و دولت نیست و مطالب که در میان دولت و مجلس رد و بدل می‌شود از بابت مطالبه و اثبات حق طرفین است، نه از جهت تکدر از همدیگر.
آقا سید علینقی: این تلگراف صحیح است، ولی پاره اطمینانات و بعضی احتمال‌ها شده، در مجلس مخصوص مذاکره شود، ببینیم صحیح است یا خیر.
حاج امام جمعه: اول هر مفسده جزئی به‌نظر می‌آید، ولی بعد کلی خواهد شد؛ همین مساله سالارالدوله را با این عده سوار بی‌اهمیت نمی‌توان قصور نمود، مسلم است که این عمده سوار، سوار نظامی نیست، همه قسم شرارت می‌کنند و مردم بیچاره را اذیت و ضرر می‌رسانند، باید جدا در رفع آن اقدام شود و به‌هیچ‌وجه به اهمال نگذرد.
حاج امام جمعه: مجلس باید جدا از وزارت جنگ بخواهد که اقدامات لازمه به‌عمل آید.
آقا میرزا محمود خوانساری: بر همه حرکات سالارالدوله معلوم شده و چند روز دیگر از بروجرد عرایض خواهد آمد و تشکیات اظهار می‌گردد که صد هزار تومان مال مردم را چاپیده‌اند، رفع آن مفاسد با این تلگراف ملایم نمی‌شود.
رییس: این مطالب تلگراف همین قدر لازم بود که مذاکره شد، بیش از این حاجت نیست، ولی این طور که آقا سید اصرار دارند چنین معلوم می‌شود که مجلس باید شخصا اقدام بکند، حق مجلس فقط اخطار و مطالبه انجام است.
آقا سید حسین: البته این سردارهایی که مخالفت می‌کنند باید سیاست شوند و به مجازات برسند و از وزرا هم باید نتیجه اقدامات را خواست.
رییس: همین اندازه که مذاکره شده کافی است، این تلگراف هم از همان راه مخابره می‌شود، فعلا قانون وزارت عدلیه قرائت شود.
حاج سیدعبدالحسین: قانون اساسی چه شد، کی باید خوانده شود؟
رییس: بر حسب نظامنامه داخلی هر مطلبی که لازم است خوانده شود موکول به تصویب رییس مجلس است هر چه را رییس معین کرد سایر اعضا حق سوال و جواب ندارند همه می‌دانید که این‌گونه مطالب مهم از قبیل نظامنامه اساسی محتاج به چندین بار تکرار نظر است، بلکه برای بعضی مطالب محتاج می‌شود که به علمای نجف اشرف اطلاع داده شود.
آقا شیخ حسین شهیدی: این مطلب مسلم است که در این‌گونه از امور دقت علمای نجف زیادتر از این عده آقایان که در طهران تشریف دارند نیست، این‌گونه مطالب رد فروع به اصول نیست که محتاج به دقت نظر باشد! بعد مقداری از نظامنامه وزارت عدلیه را قرائت کردند.
ارسال نظر