ترور ولیعهد اتریش و آغاز جنگ جهانی اول
در هفتم مرداد ماه سال 1293 جنگ جهانی اول آغاز شد.
در 28ژوئیه 1914م . آرشیدوک فرانتس فردیناند، ولیعهد امپراتوری اتریش، به دست پرنزیب، تبعه اتریش و متکلم به زبان صربستانی در سارایوو ترور شد. دولت اتریش، صربستان را به مداخله در این امر متهم کرد. صربستان با انجام تحقیقات مخالفت کرد و این مساله دستاویز اعلان جنگ دولت اتریش به صربستان شد. آلمان هم متعاقب این امر و به حمایت از اتریش به روسیه و فرانسه اعلان جنگ داد. نیروهای آلمان در چهارم اوت (13 مرداد) به بلژیک حمله کردند و این اقدام یعنی حمله به یک کشور بی‌طرف موجب دخالت انگلیس در جنگ شد. نیروهای درگیر در جنگ عبارت بودند: دولت‌های محور (آلمان، اتریش، مجارستان، بلغارستان و امپراتوری عثمانی) و نیروهای متفق (بریتانیا، فرانسه، ایتالیا، روسیه، بلژیک و صربستان). در آوریل 1917م. (فروردین 1296ش.) ایالات متحده با قدرت نظامی و تجهیزات فراوان در حالی به طرفداری متفقین وارد جنگ شد که نیروهای متفقین تقریبا رو به نابودی بودند. روس‌ها از آلمان‌ها شکست سختی خوردند و در سال 1917م. (1296ش.) پس از تسلط بلشویک‌ها بر روسیه از جنگ کناره گرفتند. کشورهای (استرالیا، کانادا، نیوزلند و هندوستان) که قسمتی از امپراتوری بریتانیا بودند، هزاران نفر از نیروهای خود را در اختیار منافع متفقین قرار دادند. در این جنگ برای نخستین بار سلاح‌های شیمیایی مورد استفاده قرار گرفت و مناطق غیر نظامی به طور گسترده بمباران شد.
جنگ جهانی اول همزمان با حکومت احمد شاه قاجار بود و به‌‌رغم اعلام بی‌طرفی دولت ایران، نیروهای متخاصم از جنوب و شمال وارد ایران شدند. سپاه روسیه تا دروازه‌های تهران پیشروی کرد. در جنوب ایران مردم محلی در چند نوبت با متجاوزان انگلیسی درگیر شدند که از مهم ترین نبردهای جنگ جهانی اول در ایران می‌توان به مقاومت دلیران تنگستان در استان بوشهر و نبرد جهاد در خوزستان اشاره کرد.
با شکست آلمان‌‌ها در ۱۹۱۸م. (۱۲۹۷ش.) در نتیجه حملات متفقین به رهبری «مارشال فوش» فرانسوی، آلمان ناچار ترک مخاصمه را خواهان شد و هنگامی که این کشور در ۱۱ نوامبر ۱۹۱۸م. (۱۲۹۷ش.) شرایط متفقین را پذیرفت، جنگ جهانی اول به پایان رسید. در۲۸ ژوئن ۱۹۱۹م. (۷تیر۱۲۹۸ش.) عهدنامه ورسای به آلمان شکست خورده تحمیل شد. این جنگ خسارت‌های جانی و مالی بسیار فراوانی برجای نهاد و ۱۵۶۵ روز طول کشید. در طول این مدت، در حدود ۶۵ میلیون نفر بسیج شدند. از این عده، حدود ۹ میلیون نفر کشته شدند؛ ۲۲ میلیون نفر(به نسبت یک سوم) معلول و از کار افتاده و حدود ۵ میلیون نفر نیز مفقود شدند.
منبع: مرکز اسناد ملی