موضع فرانسه در قبال قرارداد۱۹۱۹
گروه تاریخ اقتصاد- احمد شاه، آخرین شاه قاجار در زمان قرارداد معروف ۱۹۱۹ میان وثوقالدوله، رییس الوزرا و دولت انگلیس، در آن زمان در بریتانیا به سر میبرد. او تایید قرارداد را منوط به نظر مثبت مجلس شورای ملی کرده بود. احمد شاه به فرانسه رفت و دولت فرانسه از وی در بندر کاله و پاریس استقبال کرد. هنگامی که نصرتالدوله فیروز، وزیر امور خارجه دولت وثوقالدوله، صمدخان ممتازالسلطنه سفیر ایران در پاریس را عزل و سفارتخانه را به محل دیگری منتقل کرد و شخصا به کار در سفارت مشغول شد پلیس فرانسه پرچم ایران را از محل جدید پایین آورد و مانند گذشته صمد خان را وزیر مختار ایران در فرانسه شناخت.
گروه تاریخ اقتصاد- احمد شاه، آخرین شاه قاجار در زمان قرارداد معروف ۱۹۱۹ میان وثوقالدوله، رییس الوزرا و دولت انگلیس، در آن زمان در بریتانیا به سر میبرد. او تایید قرارداد را منوط به نظر مثبت مجلس شورای ملی کرده بود. احمد شاه به فرانسه رفت و دولت فرانسه از وی در بندر کاله و پاریس استقبال کرد. هنگامی که نصرتالدوله فیروز، وزیر امور خارجه دولت وثوقالدوله، صمدخان ممتازالسلطنه سفیر ایران در پاریس را عزل و سفارتخانه را به محل دیگری منتقل کرد و شخصا به کار در سفارت مشغول شد پلیس فرانسه پرچم ایران را از محل جدید پایین آورد و مانند گذشته صمد خان را وزیر مختار ایران در فرانسه شناخت. این اقدام در جهت حمایت از احمد شاه علیه نصرتالدوله که مامور امضای قرارداد بود به عمل آمد. دولت فرانسه از موضعی که احمد شاه در قبال قرارداد ۱۹۱۹ اتخاذ کرده بود، رضایت داشت. احمدعلی سپهر در خاطرات خود مینویسد: «شیخ حسن لنکرانی از نگارنده خواست تا توجه سفارتین آمریکا و فرانسه را برای مساعدت با ملت ایران در الغای قرارداد جلب نمایم. یکی دیگر از حضار به نام کازرونی به عهده گرفت تا روسای تجار را آماده قیام کند. چند روز بعد من به دیدن کالدول وزیر مختار آمریکا رفتم. دو برادر که به وطن پرستی معروف بودند، الهیار صالح و علی پاشا صالح زحمت ترجمه را قبول کردند و از وزیر مختار آمریکا قول گرفتیم که مراتب نفرت ایرانیان را از مندرجات قرارداد به سمع اولیای دولت در واشنگتن رسانده و استمداد نماید. پس از دو روز جواب مساعد وزیر خارجه آمریکا به امضای لانسینک مشعر بر تشویق اهالی میهنپرست ایران رسید و برای انتشار به من داد. چون هیچ روزنامهای جرأت درج آن را ننمود ناچار به وسیله دست، نسخههایی بسیار از روی آن استنساخ کرده برای غالب رجال فرستادم بعد نزد وزیر مختار فرانسه رفتم و پیشنهاد کردم عریضه جمعی از جوانان ایرانی را به مجمع اتفاق ملل در ژنو برساند. قبول نموده لیکن گفت امضای شما را در آنجا نمیشناسند خوب است به امضای رجال معتبر و مشهور برسانید، چنان کردم. ابتدا از سعدالدوله و سپس مختارالدوله و حاج معین بوشهری و مستشارالدوله امضا گرفتم و به فوریت تسلیم وزیر مختار فرانسه کردم.» منبع: مجله آینده سال ۱۴ (۱۳۶۷) ص ۵۹۹ - ۵۸۷ مقاله قرارداد ۱۹۱۹، نوشته سهیل روحانی.
ارسال نظر