استعفای موتمن الملک از ریاست مجلس شورای ملی

گروه تاریخ اقتصاد - در نیمه مهر ماه که طبق نظامنامه مجلس باید انتخابات هیات رییسه مجلس تجدید شود، طبق معمول تجدید گردیده و بالنتیجه میرزا حسین خان پیرنیا (موتمن الملک) با اکثریت آرا به ریاست انتخاب گردید. میرزا حسین خان پیرنیا شخصی قانونی بود و در ادواری که عهده دار ریاست مجلس بود، همواره سعی می‌نمود که برخلاف قانون رفتاری نکرده باشد. اوضاع و احوال گواهی می‌داد که در آتیه نزدیک سردار سپه می‌خواهد سلسله قاجاریه را منقرض و خود جای خاندان قاجار بنشیند و چون موتمن الملک خلع قاجاریه را به وسیله مجلس شورای ملی برخلاف قانون اساسی می‌دانست و از طرفی متوجه شده بود که سردار سپه هم مقدمات کار را فراهم نموده و عن قریب مواد مربوط با بقای سلسله قاجار را نقض و مواد دیگری به جای آن خواهد گذاشت، صلاح خود را در این دانست که از ریاست مجلس استعفا نموده تا در موقع تغییر سلطنت عهده دار اداره امور مجلس نبوده و شراکتی در این کار نداشته باشد این بود که از شش ماه آخر دوره پنجم که به ریاست مجلس انتخاب شد از قبول آن خودداری و طبق نامه‌ای که ذیلا ذکر می‌شود از ریاست مجلس استعفا نمود.

گروه تاریخ اقتصاد - در نیمه مهر ماه که طبق نظامنامه مجلس باید انتخابات هیات رییسه مجلس تجدید شود، طبق معمول تجدید گردیده و بالنتیجه میرزا حسین خان پیرنیا (موتمن الملک) با اکثریت آرا به ریاست انتخاب گردید. میرزا حسین خان پیرنیا شخصی قانونی بود و در ادواری که عهده دار ریاست مجلس بود، همواره سعی می‌نمود که برخلاف قانون رفتاری نکرده باشد. اوضاع و احوال گواهی می‌داد که در آتیه نزدیک سردار سپه می‌خواهد سلسله قاجاریه را منقرض و خود جای خاندان قاجار بنشیند و چون موتمن الملک خلع قاجاریه را به وسیله مجلس شورای ملی برخلاف قانون اساسی می‌دانست و از طرفی متوجه شده بود که سردار سپه هم مقدمات کار را فراهم نموده و عن قریب مواد مربوط با بقای سلسله قاجار را نقض و مواد دیگری به جای آن خواهد گذاشت، صلاح خود را در این دانست که از ریاست مجلس استعفا نموده تا در موقع تغییر سلطنت عهده دار اداره امور مجلس نبوده و شراکتی در این کار نداشته باشد این بود که از شش ماه آخر دوره پنجم که به ریاست مجلس انتخاب شد از قبول آن خودداری و طبق نامه‌ای که ذیلا ذکر می‌شود از ریاست مجلس استعفا نمود. دولت آبادی علت استعفای موتمن الملک را چنین ذکر کرده است:

«موتمن الملک رییس مجلس به واسطه شخصیتی که دارد و برادرش مشیرالدوله که در مجلس است و مورد توجه می‌باشد، با خیالات کارکنان سردار سپه در خوانده شدن و مطرح نمودن مراسله ها و تلگرافاتی که از ولایات دور تقاضای تغییر سلطنت می‌رسد همراه نیست. کارکنان سردار سپه به رییس مجلس اعتراض می‌کنند و او ناچار می‌شود استعفا بدهد.»

نامه موتمن الملک به مجلس

«مقام مقدس مجلس شورای ملی شیدالله ارکانه، در جلسه یکشنبه در موقع انتخاب هیات رییسه بار دیگر آقایان نمایندگان محترم نسبت به این بنده اظهار حسن ظن فرموده تجدید اعتماد آقایان محترم موجب تشکرات و امتنانات بلانهایه گردید. ولی نظر به کسالت عارضه متاسفانه قادر به ادای وظیفه نخواهم بود و با کمال شرمندگی از قبول شغل ریاست و خدمت‌گزاری استعفا می‌کنم. حسین پیرنیا»

منبع: انقراض قاجاریه و تشکیل سلسله دیکتاتوری پهلوی، حسین مکی