کتابنامه تاریخ-۲- روزنامه خاطرات سیدمحمد کمرهای
سیاست از نزدیک و بیواسطه
خاطرهنویسی روزانه برای رجال و شخصیتهای سیاسی و اقتصادی ایرانی گویا کار دشواری بوده است، چون شمار کتابهایی که در اینباره منتشر شده اندک است. برخی شخصیتها نیز شاید خاطرات خود را نوشته باشند، اما دسترسی به آنها دشوار و سخت بوده است. سیدمحمد کمرهای که یکی از فعالان سیاسی اواخر دوره قاجار و اوایل سلطنت پهلوی بوده است از معدود افرادی به حساب میآید که خاطرات خود را در یک مقطع از زمان نوشته و در سال ۱۳۸۲ توسط انتشارات شیرازه در ۲ جلد به چاپ رسیده است.
محمدجواد مرادینیا که- کتاب حاضر به کوشش او پدیدار شده نیز در مقدمه یادآوری میکند: «... شاید اگر خاطرات آیتالله پسندیده چاپ نمیشد، سیدمحمد کمرهای و خاطراتش در دل تاریخ گم میشدند و کسی این مرد بزرگ و وطنخواه را نمیشناخت... آیتالله پسندیده درباره او گفته است: «سیدمحمد کمرهای از رجال صدر مشروطه و از واردین در امور سیاسی بود...» عبدالله مستوفی نیز سیدمحمد کمرهای را «از آزادیخواهان» میداند».کتاب «روزنامه خاطرات سیدمحمد کمرهای در ۲ جلد چاپ شده است که جلد اول آن را رویدادهای زمانی میان اردیبهشت ۱۲۹۶ تا بهمن ۱۲۹۷ شامل میشود. شاید برخی حاشیههای نهچندان مفید در نقل خاطرات کمرهای دیده میشود، اما روش او جذاب است. او به قلب ماجرا میزند و افراد و شخصیتهای پرشماری را نام میبرد. عنوانبندی که در این کتاب و درباره هر رویداد آمده است به خواننده فرصت میدهد که سیاست را به صورت عریان درک کند.
برخی عناوین که شمار آنها بسیار زیاد است را میتوان یادآور شد. به طور مثال او از «نفاق در جنگل»، «تقاضاهای بریتانیا از ایران»، «آب لولهکشی»، «در تدارک نشریه»، «بلشویکها در انزلی»، «کمیسیون تقسیم برنج»، «وساطت فراش وزارت فواید عامه نزد وزیر»، «ادعای قوامالسلطنه»، «نان را از ما گرفته، شاه را میخواهند ببرند»، «قیمت روغن و حبوبات»، «قحطی در تبریز»، «تعیین نرخ برای هندوانه و نایاب شدن آن»، «جلسه درباره آمریکاییها»، «جشن بانک»، «سختگیری دوباره وثوقالدوله»، «تهدید و تحدید شاه توسط جریده ایران»، «مذمت به خاطر خرید ملک در کمره با پول آلمانها»، «گزارش صمصامالسلطنه از اوضاع» گوشهای از خاطرات کمرهای است که در این کتاب آمده است.
ارسال نظر