تاریخ عمومی -گزیده تاریخ به انتخاب کاتوزیان - ۸
قتل میرزاده عشقی و ماژور ایمبری
- واقعه بحرین: نزاع بین ایرانیان شیعه و اعراب نجدی (۲۰ اردیبهشت / ۲۳ رمضان) ورود یک کشتی انگلیسی (۲۶ رمضان) و بالیوز بوشهر همراه چهل سرباز هندی (۲۷ رمضان) به بحرین تسلط انگلیسها بر بحرین که مایملک ایران محسوب میشد.
۱۳۴۱ق / ۱۹۲۳ م / ۱۳۰۲ ش
- واقعه بحرین: نزاع بین ایرانیان شیعه و اعراب نجدی (۲۰ اردیبهشت / ۲۳ رمضان) ورود یک کشتی انگلیسی (۲۶ رمضان) و بالیوز بوشهر همراه چهل سرباز هندی (۲۷ رمضان) به بحرین تسلط انگلیسها بر بحرین که مایملک ایران محسوب میشد. ۱۳۴۲ق / ۱۹۲۳ م / ۱۳۰۲ ش
- تعلل کابینه در انجام امور تبدیل شدن اکثریت طرفدارانش در مجلس (سوسیالیستها) به اقلیت استیضاح دولت توسط مدرس (۲۱ خرداد) و سقوط کابینه، کابینه مشیرالدوله (۲۳ خرداد / ۲۸ شوال)
- اتمام دوره قانونی مجلس چهارم (تیر)
- قیام بینالنهرین (تیر): حضور سیاسی انگلیس در بینالنهرین بعد از جنگ جهانی اول و سعی در تشکیل مجلس منجر به فتوای علما بر علیه مجلس شد. تبعید علما به ایران و توسط انگلیس (تیر/ ذیقعده) (قضیه با وساطت ایران در زمان نخستوزیر سردار سپه فیصله یافت و علمای تبعیدی به بینالنهرین بازگشتند)
۱۳۴۲ق / ۱۹۲۳م / ۱۳۰۲ش
- توقیف (۱۶ مهر/ ۲۷ صفر) و تبعید (۳۱ مهر) احمد قوام به اروپا توسط سردار سپه به جرم توطئه قتل وی مرعوب شدن مخالفین
- استعفای کابینه در اثر تهدید و فشار سردار سپه (۲۹ مهر / ۲۲ اکتبر / ۱۱ ربیعالاول) کابینه سردار سپه (۳ آبان / ۲۷ اکتبر / ۱۶ ربیعالاول) (تا زمان به سلطنت رسیدن وی، کابینه چند بار ترمیم شد.)
- سومین و آخرین سفر احمدشاه به اروپا (۱۱ آبان / ۵ نوامبر / ۲۴ ربیعالاول)
- توقیف خدعهآمیز اقبالالسلطنه ماکویی (از ایل شکاک و از خاندانهای قدیمی ایران) توسط عبداللهخان امیر طهماسبی امیرلشکر آذربایجان (اقبالالسلطنه در زندان به قتل رسید و ثروت عظیم وی نیز به دست سردار سپه افتاد.)
۱۳۴۲ق/ ۱۳۰۲ش
- تسلط کامل سردار سپه بر شهربانی و خاتمهدادن به خدمت و ستداهل سوئدی رییس شهربانی (۱۰ دی / ۲۳ جمادیالاول) و جانشینی سرهنگ محمدخان درگاهی- اعمال نفوذ در انتخابات مجلس پنجم.
- افتتاح مجلس پنجم (۲۲ بهمن / ۵ رجب): ۱- اقلیت (۱۴نفر) به رهبری سیدحسن مدرس ۲- اکثریت: سوسیالیستها به رهبری سلیمان میرزا میرزا محمدصادق طباطبایی و فراکسیون تجدد به رهبری سیدمحمد تدین ۳- منفردین: مشیرالدوله، موتمنالملک، مستوفیالممالک، مصدقالسلطنه، یحیی دولتآبادی، میرزا حسینخان علاء، تقیزاده و ضیاءالملک فرمند.
۱۳۴۲ق / ۱۹۲۴ م / ۱۳۰۲ش
- بلندشدن فتنه جمهوری از سوی طرفداران سردار سپه در جراید، مجلس و شهرها ( اسفند/ شعبان) مخالفت اقلیت مجلس + سیلی خوردن مدرس در مجلس از دکتر حسین بهرامی (احیاءالسلطنه، برادر فرجالله بهرامی دبیر اعظم) از فراکسیون تجدد (۲۷ اسفند / ۱۱ شعبان) + خشونت شهربانی و بستن مساجد اطراف بازار (۲۱ اسفند) + پشتیبانی نکردن علما از قضیه جمهوریت اجتماع مردم در میدان بهارستان در مخالفت با جمهوری، آمدن سردار سپه به مجلس با تلفن تدین و پرتاب آجر به سوی وی، دستور وی به نظامیان برای پراکنده ساختن مردم، حمله نظامیان به مردم و پراکنده ساختن آنها (۲ فروردین ۱۳۰۳) خاموش شدن فتنه جمهوری. (فروردین ۱۳۰۳)
۱۳۴۲ق ۱۹۲۴ م / ۱۳۰۳ ش
- استعفای سردار سپه (۱۸ فروردین) در پی تلگراف احمدشاه مبنی بر عدم اعتماد به دولت وی و رفتن سردار سپه به رودهن، تظاهرات شهرها به اشاره وی و تحریک نظامیان، تهدیدات نظامیان توسط عدهای از نمایندگان مجلس (مشیرالدوله، مستوفی، مصدق، سلیمان میرزا...) به رودهن رفتند (۲۱ فروردین) و تمایل مجدد مجلس را برای ریاست وزرایی وی اعلام کردند= بازگشت سردار سپه به تهران (۲۲ فروردین) و معرفی کابینه جدید به مجلس (۲۴ فروردین)
۱۳۴۲ ق/۱۹۲۴ م/ ۱۳۰۳ ش
- قتل میرزاده عشقی (۱۲ تیر)= تحصن صاحبان جراید در مجلس به عنوان نداشتن امنیت. (بعد از سه ماه با قول و قرارهای سردار سپه پایان یافت)
- قتل ماژور ایمبری کنسول آمریکا در تهران (۲۷ تیر/۱۹ ژوئیه/ ۱۵ ذیحجه)= اعلان حکومت نظامی در تهران از سوی سردار سپه و قلع و قمع مخالفین به بهانه دستگیری عاملان قتل.
- استیضاح اقلیت مجلس (مدرس، بهار، حائری ...) از دولت (۷ مرداد/۲۶ ذیحجه)= روز استیضاح (۱۷ مرداد) به دلیل کتک خوردن عدهای از اقلیت در خارج مجلس و ... عملی نشد.
- انقلاب خوزستان: تشکیل کمیته سعادت توسط شیخ خزعل (نصرتالملک، سردار ارفع، سردار اقدس) و پیوستن چند تن از امرای بختیاری به او (آبان)= با لشکرکشی دولت سرکوب شد (آذر) (سردار سپه بعد از رفع غائله برای زیارت به عتبات بهبینالنهرین رفت و سپس به تهران بازگشت) (۱۱ دی)
۱۳۴۳ق/۱۹۲۵ م/۱۳۰۴ش
- اعطای مقام ثابت فرماندهی کل قوا به سردار سپه از طرف مجلس به دلیل بهانهجوییهای وی (۲۵ بهمن/ ۱۴ فوریه/ ۲۸ رجب) (این مقام تا آن زمان به شاه اختصاص داشت)
- اهمال و دودلی احمدشاه در بازگشت به ایران+ اغفال ولیعهد (محمدحسن میرزا) توسط سردار سپه و قول به پادشاهی رساندن وی+ اغفال مدرس توسط سردار سپه و اجرای نظریات مدرس در اداره امور کشور شناسایی کامل مخالفین+ آمادهکردن زمینه برای عزل قاجاریه+ تسلط کامل بر اوضاع کشور.
ارسال نظر