پیش از ۱۹۱۴، تلاش‌های گری، وزیر امور خارجه بریتانیا، برای نزدیک شدن به برلین، دست‌کم به اندازه کوشش‌های قبلی سالزبری برای توافق با سن‌پترزبورگ بر سر آسیا، موفقیت‌آمیز بود. این دو نمونه به خوبی نشان می‌داد که بیشتر اختلافات جهانی را می‌توان از طریق دیپلماسی حل و برطرف کرد.

اینکه، از یک طرف بگوییم موقعیت جهانی بریتانیا در حوالی ۱۹۰۰ به همان اندازه اواخر دهه ۱۹۳۰ تضعیف شده بود و از سوی دیگر، مدعی شویم که «توسعه شگرف قدرت بریتانیا» پیش از ۱۹۱۴ موازنه‌های جهانی را زیرورو کرده بود، هر دو تصویرهایی عینا یکجانبه از وضعی هستند که بسی پیچیده‌تر از اینها بود.پس، در جریان چند دهه پیش از جنگ جهانی اول، بریتانیای کبیر در زمینه صنایع، هم از ایالات‌متحده آمریکا و هم از آلمان عقب افتاده و در حوزه‌های تجارت، استعمار و قدرت دریایی نیز با رقابت شدید مواجه شده بود. با همه اینها، ترکیب منابع مالی، ظرفیت تولیدی، مستملکات ماورای بحار و قدرت دریایی بریتانیا به گونه‌ای بود که احتمالا می‌شد هنوز هم این کشور را قدرت جهانی «درجه اول» به شمار آورد، حتی اگر برتری آن به شکوه و درخشش سال ۱۸۵۰ هم نمی‌رسید.

اما همین موقعیت «درجه اول» مهم‌ترین مشکل بریتانیا را هم به وجود می‌آورد. بریتانیا اینک کشوری بالغ و جا افتاده بود که منافعش ایجاب می‌کرد آرایش قوای موجود همچنان پابرجا بماند، یا دست‌کم، تغییرات و تحولات به طرزی مسالمت‌آمیز و آرام صورت گیرد، البته بریتانیا هنوز هم برای بعضی هدف‌های مشخص - مانند دفاع از هند، حفظ برتری دریایی، به‌خصوص، در آب‌های داخلی و احتمالا حفظ موازنه قدرت در اروپا - به مبارزه تن می‌داد؛ ولی هر مساله را می‌بایست در زمینه وسیع‌تری جای دهد و اهمیت نسبی آن را در برابر دیگر منافع خود بسنجد. به همین دلایل بود که سالزبری در ۱۸۸۹ و در ۱۸۹۸-۱۹۰۱ با هر گونه تعهد نظامی ثابت برای همیاری با آلمان مخالفت ورزید و گری در ۱۹۱۴-۱۹۰۶ از هر گونه تعهد نظامی ثابت بر ضد آلمان طفره رفت. بی‌گمان این روش، سیاست آینده بریتانیا را به چشم مقامات مسوول در پاریس و برلین دو پهلو و نامطمئن جلوه می‌داد، ولی هنوز هم می‌توانست بازتابی از گفته مشهور پالمرستون باشد که بریتانیا منافع مداومی برای خود قائل است، ولی متحدان مداومی برای خود نمی‌شناسد. اوضاع و احوالی که این آزادی عمل را برای بریتانیا فراهم می‌آورد در اواخر قرن نوزدهم رو به زوال می‌رفت، با این حال بندبازی سنتی بین منافع گوناگون بریتانیا با همان راه و روش قدیمی ادامه داشت: منافع امپراتوری در برابر منافع قاره‌ای، منافع استراتژیکی در برابر منافع مالی.