تاریخ نفت ایران -هژیر و مساله نفت - ۴
می‌خواستند فتنه درست کنند
مجلس شورای‌ملی با ۸۸ رای به دولت رای اعتماد داد و اعلی‌حضرت با خیال آسوده اداره امور مملکت را به دولت واگذار کردند و موقتا عازم خارج شدند؛ اکنون که این مسافرت در شرف اختتام است و به ایران مراجعت خواهند فرمود وظیفه خود می‌دانم از تقویت‌های مستمر و ظاهر و باطن نمایندگان مجلس شورای ملی از صمیم قلب اظهار امتنان بکنم که در این دوره پرآشوب و پرمفسده به نحوی از دولت تقویت فرمودند که دولت توانست وظیفه اصلی خود را که حفظ نظم اوضاع مملکت است، انجام بدهد.
نمایندگان محترم به خوبی مسبوقند که عده‌ای در ظرف این مدت کوتاه که ضمنا تصادف با ماه مبارک رمضان و ایام متبرکه بود چه اقداماتی کردند که در تمام شئون دولت و مملکت رخنه کنند و تفرقه ایجاد نمایند و چه دست‌ها و زبان‌ها در صدد برآمدند که از عقاید مذهبی مردم استفاده کرده زد و خورد راه‌بیندازند و فتنه ایجاد نمایند و در نقاط مختلف مملکت ایران آشوب برپا کنند و منبر و محراب را که برای توحید کلمه ملت اسلام است در راه مقاصد خود به کار برند. آقایان مسبوقند از هر قدمی که دولت خواست برای تعدیل نرخ‌ها بردارد چه کارشکنی‌ها به عمل آمده است. موضوع غله و نان به دروغ چه مستمسکی برای این و آن شد. در قزوین به عنوان آب چند نفر را جمع کردند و به بهانه اینکه نان نایاب است، خواستند تحصن ایجاد کنند؛ ولی وقتی که معاون وزارت کشور و کفیل اداره غله در همان روز به قزوین رفتند نان روی منبرها ریخته بود و خریدار نداشت. در اردبیل و میاندوآب و بعضی نقاط دیگر آذربایجان نیز به خیالات فاسد موضوع نان را پیش آوردند و حال آنکه همین الساعه درخواست‌هایی در اداره کل غله هست که می‌خواهند از مازاد غله سال گذشته اردبیل گندم به نقاط مرکزی مملکت حمل نمایند در قم و کاشان و اصفهان و یزد و اخیرا ساوه نیز اقداماتی می‌شود که چون اجازه حمل غله داده نشده مردم را در تشویش بگذارند و حال آنکه الان سر خرمن است و هر جا هر قدر هم که احتیاج به غله از نقاط دیگر داشته باشد باز در سر خرمن، آنقدرها از خود محصول دارد که دچار تنگی و مضیقه نشود.
از این گذشته در این اواخر یکی از محرکین عده‌ای را وادار کرده بود که از اردبیل تلگراف وحشت‌انگیزی راجع به امنیت مرز مخابره کنند تا بلکه مردم را از این حیث دچار وحشت سازند.
به علاوه مساعی زیادی به کرات به کار رفته که امنیت نقاط مختلف را مختل نموده، راهزنی و قتل ایجاد نمایند.
بدیهی است که در هر موقع از بروز این حوادث جلوگیری شد؛ لکن به هر صورت در این مدت هیچ یک از این اقدامات را دولت به روی خود نیاورد و با سکوت مشغول رفع آنها بود، از این جهت بود که می‌دانست اینها همه از وظایف دولت است؛ لکن امروز به این مناسبت خواستم عرض کنم که اگر در ظرف این مدت به تقویت نمایندگان مستظهر نبودم، هیچ کاری از طریق بنده پیشرفت نداشت و علاوه‌بر این باید عرض کنم که باز به اتکای همان حس اصلاح‌طلبی که در اکثر قریب به اتفاق نمایندگان محترم سراغ دارم، در ظرف همین مدت گذشته دولت طرح‌هایی را که برای اجرای برنامه مصوب خود لازم می‌دانسته است طرح کرده تا بلافاصله پس از تصویب بودجه مملکتی تقدیم نماید.
تعویق تصویب بودجه از هر جهت کار جاری و اساسی دولت را دچار اشکال می‌کند و تصویب آن به انجام وظایف دولت کمک شایان خواهد کرد؛ اما توفیق در اصلاحات اقتصادی موقوف بر آن است که تمام جوانب کار در نظر گرفته شود و نقشه جامع‌الاطراف آن فوری طرح و اجرا گردد تا از هماهنگی همه دستگاه‌ها نتیجه مطلوب به دست آید؛ والا اگر بنا باشد که در هر مورد کوچک آن ماه‌ها بحث کنیم و به ایرادگیری بپردازیم نتیجه‌ای به دست نخواهد آمد. اصلاح اقتصادی و مالی و اجتماعی و اداری مملکت ایران به طوری با هم توام است که هیچ قدمی در هر یک از این رشته‌ها نمی‌توان برداشت؛ جز اینکه در رشته‌های دیگر هم موثر باشد و من‌الاتفاق اگر کسانی که از لحاظ وضع اجتماعی خود در طبقات مختلف کشور نفوذ دارند، معتقد به ضرورت اصلاحات نباشد، اجرای آن ممکن‌الحصول نخواهد بود؛ اما از آنجا که نمایندگان عموم طبقات مملکت در مجلس شورای ملی حضور دارند امیدوارم که به تقویت و پشتیبانی مجلس شورای ملی دولت توفیق حاصل کند که نیات اصلاح‌طلبانه نمایندگان محترم را هرچه زودتر به موقع اجرا گذارد.
به طور خلاصه بنده غرضم از این تصدیعی که دادم این است که در کلیه این مراحل ما بتوانیم به پشتیبانی مجلس شورای ملی قدمی را که برای اصلاحات لازم است، برداریم؛ شرط اول آن وحدت و هماهنگی است با اختلاف‌نظر مشکل است بار ما به منزل برسد والا بنده این ترس را دارم و این را ناچارا عرض کنم که به قول سعدی:
این سیل اختلاف کند روزی این درخت
وین باید مختلف بکشد روزی این چراغ
گر نشنوی نصیحت و گر بشنوی به صدق
گفتیم و بر رسول نباشد به جز بلاغ
پس از پایان سخنان نخست‌وزیر رییس مجلس پیشنهاد برای رای سکوت ابوالقاسم امینی را به این شرح قرائت کرد:
«ریاست محترم مجلس شورای ملی طبق ماده ۵۰ نظام‌نامه پیشنهاد می‌کنم نسبت به دو استیضاح (اسکندری و اردلان) مجلس رای ساکت بدهد.»
این پیشنهاد مورد تایید نمایندگان قرار گرفت و تصویب شد. قبل از اینکه رییس ختم جلسه را اعلام کند نخست‌وزیر اظهار داشت: «حالا که رای سکوت در این باب گرفته شده به مناسبت اینکه استیضاحی از بنده کرده‌اند، بنده تقاضای رای اعتماد می‌کنم.»
ارسال نظر