اقبال آبادانی‌ها از خلع ید کنندگان-1

«خلع ید از شرکت نفت انگلیس و ایران» داستانی است که گویندگان پر شماری دارد. آنچه در چند شماره آینده می‌آید از زبان شمس‌الدین امیرعلایی است که نقش مهمی در این کار داشته‌است.

دیروز برای استقبال از هیات‌مدیره موقت شرکت ملی نفت ایران و سه نفر از اعضای هیات‌مدیره مختلط نفت بیش از یکصدو پنجاه هزار نفر از اهالی آبادان در مسیر هیات، قرار گرفته بودند. از جلوی شهرداری آبادان که محل اقامت اعضای هیات‌مدیره موقت و هیات مختلط نفت ایران می‌باشد تا محل معروف به «مادر» که بیش از ۴ فرسنگ از شهر آبادان دور است، سیل جمعیت منتظر ورود هیات مختلط و هیات مدیره موقت بود. کارگران نفت، وجوه اهالی، باشگاه‌های ورزشی، هر یک با شعار مخصوص به خود درمسیر راه صف کشیده و ابراز احساسات می‌نمودند. از طرف حزب ایران پرچم سه رنگ ملی ایران که بر روی آن عبارت «اجرای قانون ملی شدن صنعت نفت را در سراسر کشور و ورود هیات اعزامی را به آبادان به عموم هم میهنان به خصوص کارگران و کارمندان شرکت نفت ملی ایران تبریک گفته و امیدواریم با کار و کوشش توام با دقت و صرفه‌جویی خود لیاقت و استعداد ملت ایران را به دنیا ثابت کنید»، نوشته شده بود، میان مستقبلین تقسیم می‌شد.

به ترتیب کارگران بهداری، کارگران مهندسی پالایشگاه، کارآموزان کارگاه جوشکاری، کارگاه تصفیه، شعبه بخار، کارگران تصفیه نفت، کارگران ساختمان منازل، کارگران کشتیرانی، کارگران ساختمان و سایر کارگران کارگاه‌های مختلفه پالایشگاه و اصناف مختلف با شعارهای مخصوص خود ابراز احساسات می‌نمودند. در محوطه کفیشه‌زنان و دختران هلهله و شادی می‌نمودند. خرد و کلان، مرد و زن در این شادی شرکت کرده‌ و صدای زنده‌باد ایران در فضا طنین‌انداز بود. خیابان شهرداری، خیابان بهمنشیر، خیابان فرح آباد تاجسر بهمنشیر با پرچم سه رنگ ایران مزین شده بود. در جسر بهمنشیر کسبه محل، طاق نصرت زیبایی برپا کرده بودند و عبارت «بدینوسیله کسبه جسر بهمنشیر ورود هیات‌مدیره نفت ملی ایران را خیرمقدم عرض می‌نماید» در بالای آن خودنمایی می‌کرد. در حدود ساعت ۶ اتومبیل شماره ۱۰ وزارتی که حامل آقای امیرعلائی مامور فوق‌العاده دولت در خوزستان، آقای متین دفتری، آقای حسین مکی، آقای مهندس بازرگان، آقای ناصر قلی اردلان، آقای دکترعبدالحسین علی‌آبادی و آقای مهندس بیات بود، به محل مارد وارد شد. در مارد گروه انبوهی از مردم آبادان، آقای فرماندار و روسای ادارات دولتی، رییس و اعضای انجمن شهر حضور داشتند.

به محض مشاهده اتومبیل هیات، سیل جمعیت به سوی اتومبیل روان شد. به قدری احساسات نسبت به هیات شدید بود که برای هیچ‌کس فرصتی باقی نگذاشت تا کسی منویات مردم آبادان را ضمن نطقی خطاب به هیات ایراد نماید.

پس از اینکه چندین گاو و گوسفند را قربانی کردند، هیات و سایر همراهان در حالی که صدها اتومبیل در عقب سر آنها بودند، به سوی شهر عزیمت نمودند. در دو فرسنگی آبادان، عده زیادی از اهالی با پرچم‌هایی که در دست داشتند دور اتومبیل حامی آقایان امیرعلائی و مکی جمع شده بودند. در طول راه تعداد زیادی گاو و گوسفند قربانی شد و از دو فرسخی آبادان که اول برخورد وجوه اهالی با هیات مزبور بود تا عمارت شهرداری صدای زنده باد ایران، زنده باد دکتر مصدق، در فضا طنین‌انداز بود. ابراز احساسات مردم آنقدر شدید و بی‌سابقه بود که بیش از دو ساعت‌ونیم طول کشید تا هیات از مارد به شهرداری آمدند. سیل جمعیت به دنبال اتومبیل روان شد. جلوی شهرداری آنقدر جمعیت زیاد بود که اتومبیل حامی هیات با زحمت زیاد توانست وارد شهرداری شود. آقای میهن فرماندار آبادان نزدیک جسر بهمنشیر پس از خیرمقدم گفتند: بحمدا... ملت ایران موفق شد به بهترین وجهی ماده ۲ قانون را به مرحله اجرا در آورد و امیدوارم که هیات محترم در انجام خدمات ملی موفق گردد.

بیانات آقای قاسمی

نرسیده به جسر بهمنشیر آقای قاسمی، مدیرعامل تربیت‌بدنی شرح زیر را به نام اهالی آبادان در پشت بلندگو خطاب به هیات ایراد نمودند:

«بسیار خوشوقتم که امروز به نام اهالی آبادان و طبقه بازرگان به خصوص کارگران زحمتکش مقدم مبارک و میمون شما میهمانان عزیز و گرامی را که چون جان شیرین در قلب همه جای دارید، تبریک عرض کنم. امروز با کمال بی‌صبری مردم ستمدیده و زحمتکش ایران منتظر ورود شما هیات‌مدیره نفت ملی ایران بوده و به انتظار اجرای ماده ۲ قانون ملی شدن نفت می‌باشند. چشم تمام افراد ایران به طرف شما است. سعادت نسل آتیه بستگی تام به اجرای این قانون دارد و با وظیفه سنگینی که شما به عهده دارید، امیدوارم با یاری خداوند متعال آن را به بهترین نحوی انجام خواهید داد.

امروز غرور ملی و خون پاک ایرانی برای استفاده از ذخایر ملی خودش به جوش آمده و افق روشنی در انتظار ایران عزیز است. تاریخ طرز کار شما را با خطوط طلایی منقوش خواهد کرد. قدم بردارید، دعای خیر ۲۰میلیون نفوس ایران پشت‌ سر شما است. رجاء واثق دارم که پیروزی نهایی با ما است.»

سپس چند تن از مدیران و مخبرین روزنامه‌های تهران نیز که ناظر احساسات بی‌شائبه مردم بودند، بیاناتی ایراد نمودند.

یکی از کارگران نفت که خود را به زحمت نزدیک اتومبیل حامل هیات رسانید، در پشت اتومبیل قرار گرفته و در حالی که اشک از دیده می‌بارید گفت: «کارگران و زحمتکشان، امروز روزی است که برای ما فراموش نشدنی است. این هیات برای سرفرازی ملت ایران به آبادان آمده است که نام ایران را در دنیا بلند نماید. ای کارگران به هوش باشید، خونسردی را از دست ندهید و منتظر باشید تا هیات بتواند در محیط آرام اقدامات میهن‌پرستانه خود را بنماید.»

تا حدود ساعت ۱۰ بعدازظهر همچنان جمعیت در طول راه جلوی شهرداری ایستاده و ابراز احساسات می‌نمودند. وقتی که هیات به محل شهرداری رسیدند در میان ابراز احساسات شدید اهالی آقای مکی نطقی ایراد نمودند.