صورت مذاکرات شورای اقتصاد با حضور شاه - ۱۲
فروشگاه فردوسی و خریدهای خارجی
در جلسه ۱۵فروردین ۱۳۴۴نخست‌وزیر - وزرای کار - اقتصاد - کشاورزی - آبوبرق - آبادانی و مسکن - منصور وزیر مشاور - مدیرعامل سازمان برنامه - معاون نخست‌وزیر و رییس بانک مرکزی حضور داشتند. در ابتدا مفاد صورت‌جلسه قبل و اقداماتی که حسب‌الامر شاهنشاه به موقع اجرا گذارده شده بود توسط دبیر شورا به عرض رسید و سپس موضوعات زیر مطرح گردید.
ساخت ورزشگاه در نارمک
نخست‌وزیر به عرض رساندند در اجرای اوامر مبارک ملوکانه برنامه خاص تهران به منظور ایجاد کار و تفریحات سالم و تامین رفاه بیشتر مردم تنظیم و در بعضی موارد هم اجرا گردیده است. جزئیات امر را وزیر آبادانی و مسکن به عرض می‌رساند.وزیر آبادانی و مسکن به عرض رساندند برای ایجاد منازل ارزان قیمت و فروش آنها با اقساط طویل‌المدت به زاغه‌نشینان جنوب شهر، قطعه زمینی مناسب در طرف غربی جاده آرامگاه انتخاب و خریداری و ساختمان دو هزار دستگاه خانه آغاز شده و تا آخر تیرماه هم پایان خواهد یافت. در این محل دو دبستان - یک مرکز بهداشتی و یک زمین ورزش هم ایجاد خواهد گردید و هزینه هر دستگاه عمارت با شهرسازی در حدود یکصدوبیست هزار ریال تمام خواهد شد. در مورد ایجاد مراکز ورزشی در نارمک - نازی‌آباد و حوالی سلسبیل اقدام شده است.ساختمان ۱۰ استخر شنا به زودی آغاز و تا خردادماه پایان خواهد یافت. برنامه پارک‌سازی در جلالیه - اراضی بی‌سیم و نارمک با سرعت پیشرفت دارد و کار آسفالت خیابان‌های اصلی تهران نیز از آخر فروردین‌ماه شروع و در پایان آبان به اتمام خواهد رسید.
شاه گفت: در مورد آسفالت دقت زیاد به کار برده شود که محکم باشد و به این زودی‌ها خراب نگردد، ضمنا برنامه کارتان را با برنامه کار وزارت آبوبرق و وزارت پست و تلگراف هماهنگ سازید که دوباره خیابان‌ها را برای لوله‌کشی یا کابل‌گذاری خراب نکنند. چگونگی استفاده از بتن‌ریزی را نیز در خیابان‌های پرجمعیت بررسی نمایید. مطالعات مربوط به ایجاد جاده سوم و سایر جاده‌هایی که باید تا چند سال دیگر بین شهر تهران و شمیرانات ایجاد شود تکمیل و نتیجه این موضوعات را گزارش نمایید.
توسعه بنادر جنوب
شاه گفت: شرکت‌های خارجی نفتی که اخیرا در مزایده بخش یک برنده شده‌اند، هر کدام مایلند دارای یک مرکز صادراتی در جنوب باشند و این فرصت مناسبی خواهد بود برای توسعه بنادر جنوب، لذا از هم‌اکنون در مورد توسعه بنادر بوشهر و بندرعباس پیش‌بینی‌های لازم را به عمل آورید. شاید برای طرح بندر بوشهر بتوانید از اعتبارات آلمان‌ها استفاده نمایید. خاصه آنکه سفیر کبیر آلمان اظهار داشته که اعتبار دولت ایران در آلمان عملا غیرمحدود می‌باشد.مدیرعامل سازمان برنامه به عرض رساندند اشکال استفاده از وام آلمان‌ها آن است که مایلند کار به شرکت‌های آلمانی واگذار گردد، در حالی‌که مناقصه بین‌المللی از لحاظ دولت ایران مقرون به صرفه و مرجع می‌باشد.شاه گفت: راه دیگر انتخاب روش احتساب هزینه واقعی به اضافه پرداخت کارمزد منصفانه می‌باشد، به هر حال بررسی نمایید کدام راه به صلاح کشور است همان را انتخاب نمایید خاصه آنکه با اجرای برنامه‌های عمرانی در سال‌های اخیر تجارب زیادی کسب و هزینه تمام شده کارها را در اختیار داریم.
اراضی سد کرخه - ساختن سدها
وزیر آب و برق به عرض رساندند حسب‌الامر مبارک ملوکانه در مورد نوع خاک اراضی زیر سدکرخه بررسی‌های لازم توسط سازمان برنامه از طریق مهندسان مشاور به عمل آمده و انواع خاک آن تعیین و درجه‌بندی گردید. از شش نوع خاک درجات ۱ و ۲ و ۳ که پس از زهکشی قابل کشت هستند جمعا ۸۵.۰۰۰هکتار می‌باشند. سطح کشت فعلی دشت میشان جمعا ۶۰.۰۰۰هکتار است که ۴۹.۰۰۰هکتار آن شتوی و دیم و ۶.۰۰۰هکتار صیفی و ۵.۰۰۰هکتار بقیه شلتوک می‌باشد. یکی از مشکلات کشاورزی آن سامان طغیان رودخانه کرخه است، ولی با ایجاد سد شماره یک کرخه می‌توان از طغیان آب جلوگیری و ضمنا مقادیر معتنابهی آب برای کشاورزی ذخیره نمود. مشکل دوم کمبود عوامل انسانی می‌باشد.
شاه گفت: ساختمان سد دز بزرگ چه موقع شروع می‌شود؟وزیر آب و برق به عرض رساندند ساختمان آن تا سه ماه دیگر به مناقصه گذارده خواهد شد و اگر کار با سرعت پیشرفت نماید ممکن است در ظرف دو سال آماده بهره‌برداری گردد.شاه گفت: با اتمام این سد باید در امر زراعت آن نواحی گسترش زیادی داده شود. اصولا پس از پایان مرحله دوم اصلاحات ارضی کشاورزی ایران باید براساس وسیع پایه‌گذاری گردد تا بتوان از لحاظ قیمت با محصولات مشابه خارجی رقابت نمود. وزیر آب و برق به عرض رساندند قرارداد مربوط به کارخانه برق ۷۵.۰۰۰کیلوواتی اصفهان هم تا یک ماه دیگر آماده خواهد شد. ضمنا درنظر است کارخانه مزبور را به نحوی ساخت که بتوان در آن کوره نفت - گاز و زغال‌سنگ مصرف نمود. اگر کارخانه ذوب‌آهن در اصفهان دائر شود طبعا قسمتی از ذغال‌های پست‌تر بدون مصرف خواهد بود که می‌توان در کارخانه برق به مصرف رسانید.شاه گفت: باید از وقت و سرمایه که مصرف می‌کنیم بهترین نتیجه را تحصیل نماییم در حالی‌که امروز برعکس این است و باید این ترتیب معکوس شود. من باب مثال ساختمان پل زاینده‌رود اصفهان قریب ده سال و ایجاد فرودگاه مهرآباد بیش از شش سال به طول انجامید. اکنون با اجرای برنامه‌های وسیع عمرانی در سراسر کشور تجربه زیادی اندوخته‌ایم و باید بتوانیم طرح‌ها را با حداقل هزینه تمام کنیم.نکته دیگر آنکه باید حتی‌المقدور کارها را بدون مداخله واسطه‌ها انجام دهیم.
نمایندگی‌ها باید فقط حق‌العمل مربوطه را دریافت دارند و پرداخت یک دینار اضافه به آنها جایز نیست. ما مفاسد تردید را بارها دیده‌ایم. چند سال پیش قرار بود با یک شرکت ایتالیایی یک پالایشگاه دو میلیون تنی در ایتالیا ایجاد نماییم. من با اصول آن موافق بودم، ولی شخص به خصوصی در آن موقع سرمایه‌گذاری ایران را در این کار مغایر منافع دولت می‌دانست، نتیجه آنکه ایتالیایی‌ها راسا اقدام و منافع قابل ملاحظه‌ای بردند. حالا هم عده‌ای استدلال می‌کنند که سرمایه‌گذاری در کود شیمیایی به مناسبت نداشتن بازار به مصلحت نیست. البته باید احتیاط را از دست نداد، ولی بعید نیست عده‌ای باشند که نخواهند ما وارد بازارهای بین‌المللی شویم، لذا باید شرط کنیم که پیشنهاددهنده شرایط و چگونگی عرضه نمودن و فروش محصولات را نیز تسلیم نماید. در قسمت صنعتی و کشاورزی باید برای آب و برق اهمیت زیاد قائل شد. کشاورزی ایران باید بعد از اجرای مرحله دوم اصلاحات ارضی به تدریج جنبه کشاورزی صنعتی به خود گیرد. کشتزارها باید از لحاظ وسعت به اندازه باشد که از نظر اقتصادی صرف نماید. در تقسیم اراضی بایر نیز باید همین اصول ملحوظ گردد. به موضوع دامداری و پرورش طیور باید توجه نمود. مراتع ایران در‌حال‌حاضر فقط قدرت چرا برای چهل میلیون راس دام دارد در حالی‌که ما ۶۰میلیون راس دام داریم، لذا یا باید از تعداد آنها کاست یا اقدام به کشت علوفه نمود و در این فاصله هر مقدار گوشت لازم باشد از خارج وارد کنیم که مردم در رفاه باشند. مازاد جمعیت کشاورزی را باید در صنعت مشغول ساخت. برای تشویق و توسعه صنایع هم باید پیش‌بینی‌های لازم به عمل آید. محصول کار یک فرد ایرانی باید همپایه محصول کار افراد کشورهایی باشد که از لحاظ اقتصادی پیشرفته‌ترند.
از حالا باید حوائج کارخانه ذوب‌آهن و صنایع وابسته آن را پیش‌بینی نماییم.
امید ما این است که در سی سال آینده نسبت جمعیت ایران از لحاظ کشاورزی و صنعت وضع معکوس امروز را به خود گیرد. در مورد بودجه کل کشور اقداماتی که از لحاظ صرفه‌جویی به عمل آمده خوب است و باید تعقیب گردد، ولی در مواردی هم که خرج به جایی ضرورت دارد نباید کوتاهی کرد. مالیات دولت باید به دقت جمع‌آوری شود. هیچ کشوری نمی‌تواند در راه ترقی پیشرفت کند و گام‌های سریع بردارد مگر آنکه مالیات حقه دولت وصول و به مصرف صحیح برسد. سال۴۴ از لحاظ کشاورزی به حمد‌الله سال خوبی به نظر می‌رسد، لذا باید هرچه زودتر اقدام به ایجاد سیلوهای جدید نمود.
باید سیلوهای ما مالا ظرفیت نگهداری نصف مصرف گندم کشور را در سال داشته باشد.
وزیر کشاورزی به عرض رساندند بهای غله ما پایین است و لذا کشاورزان رغبت کافی به کشت گندم نشان نمی‌دهند اگر اجازه فرمایند تجدیدنظر معقولی در بهای غله به عمل آید و قیمت آن تنی یک هزار ریال افزایش داده شود.
وزیر آب و برق به عرض رساندند در کارگاه‌های سد لتیان با آنکه آرد از قرار تنی ۹.۰۰۰ریال خریداری و تبدیل به نان می‌شود بهای آن از کیلویی ۵/۷ریال زیادتر نیست. مردم عملا نان را در تهران کیلویی ۱۰ تا ۱۲ریال خریداری می‌نمایند و با افزایش بهای گندم قاعدتا نباید تغییری در قیمت نان حاصل شود.شاه گفت: افزایش بهای گندم اثر روانی خواهد داشت و نانواها قیمت‌ها را بالا خواهند برد. اگر دولت کارخانه‌های نان ماشینی در همه‌جا در اختیار داشت و می‌توانست قسمتی از نان مردم را تامین کند آن وقت شاید تغییر بهای گندم اثر خیلی زیادی به جای نمی‌گذاشت. هر موقع دولت برای این کار آماده شد آن وقت ممکن است قیمت گندم را تنی هزار ریال افزایش داد.
نخست‌وزیر به عرض رساندند تا شرکت‌های تعاون مصرف به نحو صحیح ایجاد نشده اجازه فرمایند تغییری در بهای گندم داده نشود.
شرکت معاملات خارجی
شاه گفت: شرکت معاملات خارجی چه کارهایی انجام می‌دهد؟وزیر اقتصاد به عرض رساندند شرکت مزبور هفت قلم از اجناس مورد نیاز موسسات دولتی را خریداری می‌نماید و به نمایندگی از طرف دولت بعضی معاملات با خارجیان را انجام می‌دهد اکنون شورای‌عالی اداری طرحی تهیه نموده که کلیه خریدهای دولتی توسط فروشگاه فردوسی صورت گیرد. اگر این کار انجام شود شرکت مزبور فلسفه وجودی نخواهد داشت.نخست‌وزیر به عرض رساندند طرحی تهیه شده که فروشگاه فردوسی و شرکت معاملات خارجی که هر دو عملا یک کار را انجام می‌دهند در یکدیگر ادغام شوند گزارش امر پس از تهیه در شورا به شرف عرض مبارک خواهد رسید.
تلویزیون اهواز
شاه گفت: در مورد آنتن تلویزیون اهواز مطالعه کنید کجا بهتر است نصب گردد. در نزدیکی اهواز تپه‌ای است که اگر آنتن در آنجا نصب گردد طبعا به همان میزان بر ارتفاع آن افزوده خواهد شد. یک دستگاه تقویت کننده در خسروآباد و دستگاه دیگری در یکی از بنادر خلیج‌فارس نصب کنید تا ساکنین دو طرف خلیج(فارس) بتوانند از برنامه‌های تلویزیون اهواز استفاده ببرند و دستگاه‌های مشابهی نیز در شمال نصب نمایید که مردم شمال بتوانند از تلویزیون تهران مستفیذ گردند.نخست‌وزیر به عرض رساندند اوامر ملوکانه اجرا خواهد شد. ضمنا تلویزیون از نظر تبلیغاتی نقش مهمی ایفا می‌کند و بهتر است در دست دولت باشد.
ارسال نظر