شاه: نرخ بهره بانکی خیلی بالاست

عکس :عالیخانی وزیر اقتصاد

روز ۲۴ آبان ۱۳۴۳ شورای اقتصاد باحضور شاه برگزار شد.در این جلسه آقایان نخست‌وزیر،‌ وزرای کار‌، اقتصاد، کشاورزی‌، دارایی‌، آبادانی و مسکن، مدیرعامل سازمان برنامه، دکتر نیک‌پی و جواد منصور معاونین نخست‌وزیر، رییس بانک مرکزی، معاون وزارت دارایی و رییس دفتر بودجه افتخار حضور داشتند. در ابتدا مفاد صورت‌جلسه قبل و اقداماتی که به موقع اجرا گذارده شده بود توسط دبیر شورا به عرض رسید و سپس موضوعات زیر مطرح گردید. طرح وصول مالیات و نوشابه‌ها

شاه گفت: طبق گزارش‌های رسیده در بعضی از کارخانه‌هایی که مشروبات غیرالکلی درست می‌کنند برای فرار از پرداخت مالیات با تعبیه سوراخ‌هایی در لوله‌های اندازه‌گیری تقلب‌هایی می‌نمایند. باید فورا به این موضوع رسیدگی و در صورت صحت، راه‌های تقلب مسدود و مرتکبین مجازات شوند.

نخست‌وزیر به عرض رساندند همین فردا در این مورد اقدامات لازم به عمل خواهد آمد، ولی اصولا با تصویب مالیات‌های جدید کنتورهای دقیق در کارخانجات نوشابه‌سازی و مشروبات الکلی نصب و راه تقلب به کلی مسدود خواهد گردید.

نرخ بهره حساب‌های پس‌انداز و ثابت

شاه گفت: نرخ بهره حساب‌های پس‌انداز و ثابت نسبتا زیاد به نظر می‌رسد و این سبب می‌شود مردم به جای آنکه به فعالیت پرداخته و سرمایه‌های خود را در راه‌های مختلف به کار اندازند به سپردن آنها در حساب‌های مذکور قناعت ورزند.

رییس بانک مرکزی به عرض رساندند نرخ بهره مزبور متناسب با بهره متعلقه به اسناد خزانه و بهره پرداختی توسط بانک اعتبارات کشاورزی و عمران روستایی است.

اصولا قسمت اعظم وجوهی که در حساب‌های ثابت بانک‌ها موجود است متعلق به شرکت‌های عامل نفت ایران می‌باشد. با شرکت ملی مذاکراتی صورت گرفته که مانند موسسات دولتی وجوه خود را به بانک مرکزی منتقل نماید، ولی شرکت‌های عامل در این مورد آزادی عمل دارند.

وزیر دارایی به عرض رساندند، شرکت‌های عامل مشغول مطالعه هستند تا شاید بتوانند با شرکت ملی صندوق مشترکی ایجاد کنند. شاه گفت: به هر حال میزان بهره متعلقه به حساب‌های پس‌انداز و ثابت را مورد بررسی قرار دهید.

خرید گندم از فرانسه

معاون وزارت دارایی به عرض رساندند مذاکرات لازم برای خرید یکصد هزار تن گندم از فرانسه انجام یافته و به‌طور خلاصه قیمت هر تن گندم تحویلی خرمشهر در حدود ۵/۷۱دلار خواهد گردید که بسیار مناسب است.

شاه گفت: معامله خوبی بوده و به این ترتیب از قیمت داخلی هم ارزان‌تر تمام می‌شود.

رییس بانک مرکزی به عرض رساندند بخش اقتصاد خصوصی نیز قریب ۲۵۰.۰۰۰ تن گندم به خارج سفارش داده و تصور می‌رود سفارشات این دو بخش که بالغ بر ۶۲۰.۰۰۰ تن گردیده برای تامین نیازمندی‌های فعلی کافی باشد.

وزیر دارایی به عرض رساندند فردا هم قرارداد خرید ۲۵.۰۰۰ تن ذرت از آمریکا منعقد خواهد شد و وزارت اقتصاد هم قرار است نسبت به مبادله مقداری ذرت با پنبه با شوروی‌ها وارد مذاکره گردد.

وزیر کشاورزی به عرض رساندند چون تامین احتیاجات کشاورزان با رعایت مقررات و تشریفات فعلی کمی کند پیش می‌رود، ترتیبی داده شده که مقداری غله در مراکز پخش متمرکز و در صورت لزوم فورا توزیع گردد. ضمنا پیش‌بینی‌های لازم به عمل آمده که اگر احیانا فارس و خراسان هم احتیاج به گندم پیدا نمایند، فورا بتوان از نزدیک‌ترین مرکز توزیع مقداری گندم به آن نقاط حمل نمود.

نخست‌وزیر به عرض رساندند با راهنمایی‌های شاه و اقدامات سریع دولت ملت ایران از یک قحطی مسلم رهایی یافته است.

موضوع خانه‌های بلااستفاده در تهران

شاه گفت: طبق گزارش‌های رسیده پیش از ۵۰.۰۰۰ خانه در تهران بلااستفاده موجود است، در حالی که عده‌ای از نظر خانه در مضیقه می‌باشند. در بعضی ممالک اروپایی شهرداری به نمایندگی از طرف مالک، خانه‌های بلااستفاده را اجاره می‌دهد. باید بررسی نمود در تهران برای تغییر این وضع چه اقدامی می‌توان نمود.

وزیر آبادانی و مسکن به عرض رساندند تعداد خانه‌های خالی خیلی کمتر از رقمی است که بشرف‌عرض رسیده و محتملا از ده تا دوازده هزار تجاوز نمی‌نماید. شاه گفت: به هر حال موضوع را بررسی و در جلسه بعد مطرح نمایید.

مطالبات بلااستحقاق وزارت دارایی

شاه گفت: اخیرا شکایاتی از افراد و موسسات مختلف به دفتر مخصوص رسیده مبنی بر اینکه وزارت دارایی مالیات‌های سنگین و بلااستحقاقی بابت سال‌های گذشته از آنها مطالبه نموده است.

وزیر دارایی به عرض رساندند در گذشته رسم بر این بوده که براساس برآورد ممیزین دارایی پیش آگهی‌هایی صادر می‌کردند و در صورت عدم اعتراض از طرف مودی ادعای دارایی قطعی و لازم‌الاجرا می‌گردید، ولی از سال ۴۳ به وزیر دارایی اختیار داده شده چنانچه لازم بداند احکام صادره را لغو و دستور رسیدگی مجدد دهد.

شاه گفت: موضوع را بررسی و در صورت لزوم برای اصلاح آن مجوز قانونی تحصیل نمایید. مالیات حقه دولت را باید با شدت وصول نمود، ولی نباید مامورین وزارت دارایی بی‌جهت مالیات‌های واهی مطالبه نمایند و بعد به نحوی سعی کنند به نفع خود با مودی کنار آیند. اصولا بعضی واحدهای وزارت دارایی باید از بیخ و بن تصفیه و اصلاح گردد. تاکنون هم خوب عمل نموده‌اید، ولی باید با سرعت بیشتری اقدام کرد.

وزیر دارایی به عرض رساندند تا به حال ۹۰۰ نفر از کارمندان زائد وزارت دارایی از کار برکنار شده‌اند، ولی اگر بخواهیم این موضوع را تعمیم دهیم باید به خدمت ۵۰۰۰ نفر خاتمه داد که با رعایت مقررات فعلی مشکلات زیادی به بار خواهد آورد.

شاه گفت: طرز خاتمه دادن به خدمت کارمندان زائد را بررسی نمایید. طرق مختلفی برای این کار وجود دارد، از قبیل بازخرید سنوات خدمت یا پرداخت مبلغی معادل چند ماه حقوق ماهانه یا تقلیل تدریجی حقوق و غیره. اصولا باید موضوع عرضه و تقاضای خدمات را در ایران مورد دقت کامل قرار داد.