رییس- بله شما هم همین را نوشتید،توکلی- بند ۳ مصوبه قبلی مجلس یک قسمتی دارد به این شرح «هرگونه ادعایی علیه ایران و اتباع ایرانی در هر یک از دادگاه‌ها در رابط ه با انقلاب اسلامی ایران و تصرف مرکز توطئه آمریکا و دستگیر شدگان در آن مطرح شود الی آخر...» که چون این ظن و شک وجود دارد که ظاهر این لایحه‌ای که تصویب می‌شود با ظاهر آن مصوبه مغایرت داشته باشد در عین حالی که ما می‌دانیم دولت این تعهد را از آمریکا گرفته، این تبصره اگر پیشنهاد بشود، این تغایر ظاهری را از بین می‌برد و این ظنی را که در بعضی‌ها ممکن است ایجاد کند منتفی می‌کند برای این من سعی کردم عین همان جمله را اینجا تکرار کنم.

«هرگونه ادعایی علیه ایران و اتباع ایرانی که در رابطه با انقلاب اسلامی ایران و تصرف مرکز توطئه آمریکا و دستگیرشدگان در آن باشد از شمول حکمیت فوق مستثنی است.»

رییس- مخالف پیشنهاد چه کسی؟

توکلی- آقای عباسی فرد مخالف، آقای معادیخواه موافق هستند.

عباسی فرد- بسم‌الله الرحمن الرحیم، آنچه برادرمان جناب آقای توکلی به‌عنوان تبصره پیشنهاد کرده‌اند مطلب خوبی است، جز اینکه با اصل ماده واحده منافات دارد. ماده واحده به‌طور کلی تعیین حکمیت برای حل اختلافات است. و اینکه ما تبصره‌ای بگذاریم که شامل این اختلافات نمی‌شود ما ظاهرا اختلاف دیگری نباید داشته باشیم، حکمیت برای رسیدگی به مسائلی است که مورد اختلاف طرفین است، چه اشکالی دارد که مجلس در آن زمان به آن کیفیت رائی داده، نظر داده و تصویب کرده که نباید مطرح بشود ولی در حال حاضر که مساله حکمیت پیش بیاید حکمیت را شما همیشه به ضرر خودمان تلقی نکنید وقتی قرار است که یک حکمیت صحیح و درستی باشد و آگاهانه انجام بشود اگر ما حقی داشته باشیم آنها برعلیه ما دعوی اقامه کنند ما محکوم نخواهیم شد بنابراین با توجه به اینکه ماده واحده را ما پذیرفته باشیم بنده این تبصره را یک مقداری منافی با این ماده واحده می‌بینیم والسلام.

توکلی- آقای معادیخواه موافق.

معادیخواه- بسم‌الله الرحمن الرحیم. امیدواریم که پیشنهادهای دیگری که وقت مجلس را بگیرد و رای نیاورد بعد از این دیگر مطرح نشود ولی این مورد دفاعش این است که کار از محکم‌کاری عیب نمی‌کند آن قسمتی هم که ایشان فرمودند که به‌طور کلی اگر این تبصره را ما تصویب بکنیم دیگر جایی برای اصل لایحه نمی‌ماند چرا؟ ظاهرا توجه نفرمودند که قبلا مطرح شده بود آن ادعاهایی که در رابطه با تصرف لانه جاسوسی و در رابطه با انقلاب اسلامی ایران مطرح است که اساسا باید آمریکا از آنها دست بردارد و کان لم یکن هست این جزء شرایط ما هست و آمریکا هم این را پذیرفته تنها یک سلسله ادعاهایی مطرح است که این ادعاها منهای انقلاب اسلامی ایران و منهای تصرف لانه جاسوسی مطرح است که با تصویب این لایحه آن موارد به عهده حکمیت گذاشته می‌شود و احتیاجی هم به این تبصره نیست الا اینکه یک مقدار تاکیدی است و یک نوعی محکم‌کاری است که حداقل باید گفت ضرری ندارد.

محلاتی- آقای هاشمی من در یک جمله نوشته‌ام «با رعایت مواد چهارگانه مصوبه.»

توکلی- من فکر می‌کنم عین الفاظ مجلس را اگر بیاوریم بهتر باشد یعنی اگر پیشنهاد آقای محلاتی را مطرح کنیم، ولی الفاظش را عوض بکنیم من حرفی ندارم.

محلاتی- من نوشته‌ام «با رعایت کلیه مواد چهارگانه مصوبه مجلس شورای اسلامی در مورد آزادی گروگان‌ها.»

توکلی- اگر اجازه حرف زدن داشتم می‌گفتم که این با بعضی از آن مواد هیچ ارتباط پیدا نمی‌کند که رعایتش لازم باشد.

محلاتی- آقای هاشمی موافقت کنید که این باشد مطلب یکی است «با رعایت مواد چهارگانه...»

رییس- حالا از عبارت که ضرر نمی‌بینیم اگر اضافه شد شما هم این را قبول کنید چون همان حرف شما محکمتر می‌شود. یک پیشنهاد دیگری است که خود آقای توکلی می‌گوید که الفاظش دقیق‌تر است.

توکلی- پیشنهاد آقای روحانی عین همین مطلب است بعلاوه الفاظش دقیق‌تر است، می‌خواهید این را بخوانم؟

رییس- آقای دکتر سامی هم پیشنهادی داده بودند در همین مضمون.

توکلی- متاسفانه پیشنهاد آقای سامی یک قسمتش را ندارد حالا پیشنهاد آقای دکترروحانی را می‌خوانم.

«این ماده شامل دعاوی دولت و شرکت‌ها و اشخاص حقیقی و حقوقی آمریکا علیه دولت و شرکت‌ها و اشخاص حقیقی و حقوقی ایران که در رابطه با انقلاب اسلامی ایران و تصرف لانه جاسوسی مطرح شده نمی‌گردد و در این موارد ماده ۳ مصوبه مجلس شورای اسلامی راجع به حل مساله گروگان‌ها حاکم است.»

رییس- پس عبارت پیشنهادی آقای دکتر روحانی را (آقای توکلی هم پیشنهاد خودشان را به نفع آن پس می‌گیرند) به رای می‌گذاریم بحث هم از دو طرف شد ۱۸۲ نفر حاضرند آقایانی که با پیشنهاد آقای دکتر روحانی...

عده‌ای از نمایندگان- یک بار دیگر بخوانید.

رییس- آقای توکلی یک بار دیگر بخوانید.

(به شرح سابق قرائت شد)

دکتر یزدی- اشکال دارد آقای هاشمی.

رییس- مخالف و موافق باید صحبت کنند.

توکلی- پس روی پیشنهاد من رای بگیرید، روی پیشنهاد من که صحبت شده رای بگیرید.

رییس- بله چه اشکالی دارد آقای دکتر یزدی؟

توکلی- آقای ابراهیم یزدی بفرمایید.

دکتر ابراهیم یزدی- به نظر من که کافی نیست، ‌یک جمله فقط اگر اضافه بشود که مشروط به رعایت کامل ۴ شرط مصوبه مجلس در بر گیرنده همه شقوقش خواهد بود.

آیت- من هم همین پیشنهاد را کردم.

رییس- آقای آیت هم همین پیشنهاد را دارند.

توکلی- روی پیشنهاد خود من رای بگیرید چون بحث روی الفاظ می‌شود و بی‌نتیجه خواهد بود.

رییس- پس نسبت به پیشنهاد اول آقای توکلی که بخث‌اش تمام شد رای می‌گیریم.

توکلی- «تبصره- هرگونه ادعایی علیه ایران و اتباع ایرانی که در رابطه با انقلاب اسلامی ایران و تصرف مرکز توطئه آمریکا و دستگیرشدگان در آن باشد از شمول حکمیت فوق مستثنی است.»

ادامه دارد