دعوای مالی ایران و آمریکا از زبان بهزاد نبوی
ما تعهدی به آمریکا نداده‌ایم
داستان و ماجرای تاریخی گروگان‌گیری کارمندان سفارت آمریکا در سال ۱۳۵۸ پیامدهای پرشمار و متنوعی داشته است که تا همین امروز نیز ادامه دارد.
بخش دوم
داستان و ماجرای تاریخی گروگان‌گیری کارمندان سفارت آمریکا در سال ۱۳۵۸ پیامدهای پرشمار و متنوعی داشته است که تا همین امروز نیز ادامه دارد. قرارداد الجزایر که میان آمریکا و ایران برای آزادی کارمندان گروگان گرفته شده منعقد شد به لحاظ حقوقی یکی از پیچیده‌ترین قراردادها بود. در سال‌های پس از انعقاد قرارداد الجزایر برخی از حقوقدانان ارشد ایران در دادگاه‌های گوناگون به ویژه دادگاه لاهه حاضر شدند تا نسبت به رفع اختلاف دیدگاه‌ها اقدام کنند. در ۲۸ سال گذشته اختلاف باقی مانده مالی میان ایران و آمریکا به ویژه استرداد طلب‌های رژیم گذشته از آمریکا پا برجا مانده است. گزارشی که امروز می‌خوانید ادامه بحث نمایندگان مجلس در دوره اول درباره اختلافات مالی است.
رییس- آقای بهزاد نبوی بفرمایید.
بهزاد نبوی- بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. نکته‌ای که من دارم در مورد صحبت‌های برادرمان جناب آقای آیت است که فرمودند دولت امر مستمری است و دولت بعدی هم دنباله تعهدات دولت قبلی را ادامه خواهد داد و برادرمان آقای دکتر روحانی هم روی این مساله البته در مخالفت تاکید کردند که دولت بعدی می‌تواند که آن تعهدات را نادیده بگیرد. مساله این است که اصولا هنوز هیچ نوع تعهدی از جانب ما یا از جانب دولت آمریکا به دولت الجزایر سپرده نشده است. فقط یک سری صحبت‌هایی شده است و یک سری نقطه‌نظرهایی است که دولت ایران داده است و یک سری نقطه‌نظرهایی هم دولت آمریکا به الجزایر داده است و هیچ نوع نتیجه‌گیری نهایی در این زمینه‌ها نشده است و بالطبع چنانچه در این فاصله هیات‌های نمایندگی عوض بشوند یا اینکه دولت‌ها تغییر بکنند چه بسا دولت‌های جدید سلیقه‌های جدیدی هم داشته باشند و نقطه‌های جدیدی را ارائه بدهند؛ البته من این نکته را در اینجا صریحا می‌گویم که برای دولت تفاوتی بین دولت کارتر و دولت ریگان وجود ندارد و صریحا باید برای برادران بگویم که همه این پاسخ‌هایی که آمریکا می‌دهد و نقطه‌نظرهایی که می‌گوید با توافق و با نظر دولت بعدی هم هست و این موضع‌گیری‌های ظاهری و ژست‌های سیاسی دولت بعدی آمریکا اصولا فقط جنبه نمایشی دارد و این را هم ما می‌دانیم ولی به هر حال این را هم می‌دانیم که وقتی مذاکرات به یک نتیجه قطعی نرسد و به یک توافق یا یک تعهدی نرسد می‌تواند بعد از روی کار آمدن دولت جدید دوباره مساله ادامه پیدا بکند و اشکال خاصی هم پیش نمی‌آید به جز اطاله مطلب و به درازا کشیدن زمان قضیه، که به این علت بوده که ما می‌خواستیم از اطاله مطلب جلوگیری کنیم. در ضمن اینجا من صریحا عرض کنم که ما فعلا می‌خواهیم اصل ارجاع به حکمیت را اجازه بگیریم. هر مورد خاص طبعا با اجازه مجلس خواهد بود. منتها اگر ما بخواهیم بر اساس بیانیه دولت الجزایر تعهدی را امضا کنیم، لازمه آن این است که ما اصل ارجاع به حکمیت را بپذیریم به این دلیل که مجلس شورای اسلامی در مصوبه خودش اعلام کرده است که کلیه دعاوی در رابطه با مساله گروگان‌گیری و در رابطه با انقلاب اسلامی باید لغو ابطال بشود. دولت آمریکا هم این تعهد را به این صورت که من برای‌تان می‌خوانم کرده است.
رییس- شما الان می‌خواهید از دو فوریت صحبت کنید یا ...
بهزاد نبوی- من فقط می‌خواهم علت این که اصولا این لایحه به مجلس می‌آید بگویم...
رییس- در این مورد شما می‌توانید بعدا بحث بفرمایید.
بهزاد نبوی- ولی خوب در مورد دو فوریت فقط همین مطلب است که ما ممکن است مجبور باشیم که یک سری مذاکراتی را دوباره با توجه به تغییر حکومت در آمریکا از نو شروع کنیم. یا حداقل زمان بگیرد و در حدود سه الی چهار ماه و به هر حال غیر از این هم دلیل خاصی نداریم.
رییس- بسیار خوب، نظر آقای آیت گفته شد و موافق و مخالف هم صحبت کردند و آقای بهزاد نبوی هم صحبت خودشان را کردند حالا آقایانی که با پیشنهاد آقای آیت راجع به سلب دو فوریت لایحه موافق هستند قیام فرمایند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد.
آیت- ولی تکلیف آن اخطار چه شد؟
رییس- جناب آقای هادی جواب اخطار آقای آیت را می‌خواهند بدهند آقای هادی بفرمایید.
هادی- بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. من اخطار دارم چون اخطار آقای آیت وارد نیست و من تعجب می‌کنم از آقای آیت که خودشان را علامه پارلمان‌های دنیا می‌دانند (آیت- هیچ چنین چیزی نیست) (خنده نمایندگان) چطور این طور اشتباه بزرگی را مرتکب شدند. (همهمه نمایندگان) مساله این است که عهدنامه و مقاوله‌نامه و قرارداد که در قانون اساسی آمده است، همه این‌ها یک معنای خاصی دارد و آن روز هم معنای آن را از ترمینولژی درآوردند و آقای هاشمی برای‌تان خواندند که معنای عهدنامه و مقاوله‌نامه و قرارداد این است، بنابراین از شما بعید است که داوری را با عهدنامه و مقاوله‌نامه اشتباه بگیرید. آن ماده‌ای را که آقای آیت خواندند «اصل یکصد و سی‌و‌نهم. صلح دعاوی راجع به اموال عمومی و دولتی یا ارجاع آن به داوری در هر مورد موکول به تصویب هیات وزیران است و باید به اطلاع مجلس برسد و در مواردی که طرف دعوا خارجی باشد و در موارد مهم داخلی باید به تصویب مجلس برسد.»
این معنایش این است که اگر الان ما یک اختلافات مالی با آمریکا داریم، نه آمریکایی‌ها دادگاه‌های ما را صالح می‌دانند و نه اینکه ما دادگاه‌های آن‌ها را صالح می‌دانیم. بنابراین یک طرف ثالثی، یک جای ثالثی، یک داوری و حکمیت ثالثی باید بشود که هر دو طرف (رضی‌الطرفین) یعنی طرفین را قبول داشته باشند و این اختلافات مالی به آن جا ارجاع بشود در مصوبه مجلس هم گفته شده است که اختلافاتی که مربوط به انقلاب یا گروگان‌گیری است حتما باید دعاوی را که آمریکا دارد لغو یا ابطال بکند و این‌ها مربوط می‌شود به قبل از انقلاب و اگر بخواهید جزئیات و ریز آن به مجلس بیاید، ماه‌ها طول می‌کشد که ریز آن اختلافاتی که من مثلا صدهزار دلار از فلان شرکت می‌خواهم به مجلس بیاید بنابراین به نظر من اخطار آقای آیت به هیچ وجه وارد نیست.
آیت- آقای هاشمی اجازه بدهید من جواب بدهم.
رییس- خیر شما دیگر نمی‌توانید جواب بدهید.
آیت- خیر، ندارد ایشان تحریف کرده‌اند.
رییس- خیر این تحریف نیست و توهین هم نیست همیشه موافق و مخالفت ضدهمدیگر صحبت می‌کنند.
آیت- آقای هاشمی این تحریف است. باید جواب بدهم.
رییس- خیر، تحریف نیست.
آیت- حق من است که جواب بدهم.
رییس- خیر، تحریف نیست.
آیت- حق من است که جواب بدهم.
رییس- خیر، شما حق‌تان را قبلا گرفته‌اید، حتی بیشتر از حق‌تان را هم گرفته‌اید.
آیت- من باید جواب بدهم.
رییس- آقای آیت شما یک بدعتی نگذارید که هر کس حرف دیگری را رد کرد او هم بخواهد تا آخر قیامت...
آیت- این را چه کسی باید تشخیص بدهد؟
رییس- این را من باید تشخیص بدهم، و من تحریف تشخیص ندادم.
آیت- این تحریف است آقای هاشمی من پنج دقیقه باید صحبت کنم.
رییس- خیر، اولا اگر تحریف هم باشد شما باید پانزده دقیقه صحبت کنید. (خنده نمایندگان)
آیت- آقای هاشمی من ده دقیقه‌اش را هم بخشیدم و خواستم پنج دقیقه صحبت کنم و جواب بدهم.
یکی از نمایندگان - آقا تشخیص این موضوع با رییس است.
آیت - آقا تحریف است.
رییس - از شما سوال می‌کنم آقای آیت که این موضوع به تشخیص چه کسی تحریف است؟
آیت - به تشخیص خودم.
رییس - خوب این که کافی نیست و حداکثر جواب شما این است که شما خودتان را علامه دهر نمی‌دانید و تحریف موضوع فقط همین است.
آیت - به هر حال شما رعایت بی‌طرفی را نمی‌کنید. و اصل اخطار من را باید مجلس تکلیفش را معلوم کند، و این تحریف صریح است و در این مورد مجلس باید نظرش را بدهد.
رییس - خواهش می‌کنم بفرمایید بنشینید چون همه می‌دانند که در مورد قانون اساسی مجلس اصلا نمی‌تواند نظر بدهد تفسیر قانون اساسی به عهده شورای نگهبان است.....
آیت - به هر حال عرض کردم که شما رعایت بی‌طرفی را نمی‌کنید و اینجا صریحا تحریف شده است.
رییس - من هم از شما خواهش می‌کنم که چیزی نگویید که من هم مجبور بشوم که جواب شما را بدهم.
آیت - جواب بدهید اشکالی ندارد.
رییس - رعایت بی‌طرفی را نمی‌کنم یعنی چه؟ شما با آقای هادی پیش من چه فرقی دارید؟
آیت - شما می‌خواهید که تصویب بشود خوب تصویب بشود.
رییس - شما بحث‌تان را کردید، صحبت‌تان را هم کردید ایشان هم جوابی دادند و مجلس هم نمی‌تواند روی اخطار قانون اساسی تصمیم بگیرد برای این که تفسیر .....
فواد کریمی - اخطار آیین نامه‌ای کردند.
رییس - اخطار آیین نامه‌ای نبود.
یکی از نمایندگان - اخطار قانون اساسی است.
رییس - بله، اخطار قانون اساسی است، اخطار قانون اساسی اگر روشن بود. بله ولی وقتی که یک نماینده‌ای مثل جنابعالی خلاف شما نظر دارد، نمی‌توانیم بگوییم که نظر شما ....
سازگار نژاد - صریح بود.
رییس - بله عرض کردم که به نظر یک نفر صریح است و به نظر یکی هم خلاف است و شورای نگهبان هم اینجا حضور دارند و اگر مطلبی پیش بیاید که خلاف قانون اساسی باشد که ما بخواهیم نظر بدهیم شورای نگهبان جلو این نظر را می‌گیرد. حالا مخالف و موافق صحبت کنند.
آیت - من با این مساله مخالف هم هستم.
رییس - بسیار خوب شما در همان مخالفت‌تان، جواب ایشان را هم بدهید وقت هم دارید.
سید محمد خامنهای - آقای هاشمی من سوال دارم.
رییس - آقای خامنهای شما که باید آیین نامه را بدانید. سوالتان را بنویسید و بدهید، سوال در آیین‌نامه پیش‌بینی نشده است بسیار خوب وقتی سوالتان را نوشتید و دادید و مخالف و موافق هم صحبت کردند آن وقت اگر جواب سوال شما داده نشد بفرمایید. (همهمه نمایندگان) شما مثل این که بنابر این گذاشته‌اید که نگذارید مجلس ادامه پیدا بکند. سوالتان را بنویسید و بدهید و شلوغ هم نکنید و برای پنجمین بار تذکر می دهم که بفرمایید بنشینید.
سید محمد خامنهای - آقای هاشمی بنده اخطار دارم.
رییس - آقا اگر اخطار قانون اساسی دارید بفرمایید. و از اول بفرمایید که اخطار دارم و نگویید که سوال دارم.
سید محمد خامنهای - بنده برای این که وقت کمتری گرفته بشود می‌خواستم در یک کلمه سوال کنم که .....
رییس - سوال نکنید آقا اخطارتان را بفرمایید.
خامنهای - این سوالی است که در واقع مجلس دارد به لحاظ این که باید .....
رییس - خیر، مجلس مطرح نیست .....
خامنهای - عرض می‌کنم، آقا چرا شما نمی‌گذارید که من صحبت کنم.
رییس - بفرمایید.
سید محمد خامنهای - این قانون اساسی است که ما روی آن سوگند خورده‌ایم و باید پای آن هم بایستیم....
رییس - اخطارتان را بگویید.
سید محمد خامنهای - حالا بر همین اساس است که بنده سوال می‌کنم و اگر جسارتی هم به شما می‌کنم یا احیانا بلند صحبت می‌کنم بر این اساس است.
رییس - آقا اگر تخلف بکنید جلو شما را می‌گیریم. قانون اساسی را بگویید.
سید محمد خامنهای - تخلف چیزی است که ممکن است همه بکنند حتی رییس. صلح دعاوی که در اینجا صحبت شده است این طور است که در هر مورد موکول به تصویب هیات وزیران در مواردی (یعنی همان هر مورد) که طرف خارجی داشته باشد باید به تصویب مجلس برسد. این مطلبی که آقای نبوی آوردند این در هر مورد است.....
رییس - آقا مطلب‌تان را بفرمایید.
سید محمد خامنهای - آقای هاشمی مثل این که شما بنا دارید که من صحبت نکنم آقای هاشمی بنا است که یک کاری انجام بشود و تعهدی برای ملت. شما می‌خواهید ایجاد کنید با یک دقیقه جلو و عقب کردن و بعد هم فرصت صحبت نمی‌دهید. احتمال دارد که بنده یک حرفی بزنم و درست باشد.
رییس- حرف در مورد خودش بگویید.
سید محمد خامنهای - آخر یک مقامی هم هست که برسد که آیا شما خلاف می‌کنید
یا نه.
رییس - آقای خامنهای حرف را یا موافق بزنید یا مخالف.
سید محمد خامنهای - آقا اگر قرار بر این است که این کار بشود که بنده بنشینم.
رییس - خوب قضاوت کنید ببینید. آیا ....
سید محمد خامنهای - قضاوت یعنی چه؟ من هنوز مطلب را نگفته‌ام.
رییس - ببینید آقای آقا سید محمد خامنهای چه حرفی .....
سید محمد خامنهای - اگر مجلس اجازه نمی‌دهد که من نظرم را توضیح بدهم که من می‌نشینم.
رییس - اخطاری قانونی بوده که آقای آیت این اخطار را کردند ایشان هم همان را دوباره دارند می‌گویند و این طور می‌گویند که موارد صلح و موارد دعاوی باید بیاید. من هم می‌گویم باید بیاید، هر موردی باید بیاید. اصلا اینجا بحث مورد نیست.
آیت - پس از چه موردی است؟
رییس - هر وقت موردش شد می‌آید.
آیت - چنین چیزی نمی‌شود.
رییس - آقای آیت شما چرا در بحث دخالت می‌کنید؟ آقایان بحث بین‌الاثنینی نکنید، بفرمایید بنشینید.
یکی از نمایندگان - بگذارید حرفشان را بزنند.
رییس - حرفشان را گفتند. من تعجب می‌کنم از کسانی که خودشان را طرفدار قانون و آیین نامه می‌دانند و این قدر هم شلوغ می‌کنند (همهمه نمایندگان) مخالف و موافق صحبت بکنند.
منشی - اولین مخالف آقای امین ناصری هستند بفرمایید.
امین ناصری - اعوذبالله من الشیطان الرجیم، بسم الله الرحمن الرحیم ....
فواد کریمی - آقای هاشمی من اخطار آیین نامه‌ای دارم. ماده نود و هشت.
خانم طالقانی - آقا ماده نود و هشت را گفتند.
رییس - بسیار خوب بخوانید ولی به شما هر چه گفتم دیگر بحث نکنید (همهمه نمایندگان) آقای فواد کریمی اخطار آیین نامه‌ایتان را بخوانید.
فواد کریمی - ماده ۹۸: هر گاه دولت ضمن تقدیم لایحه قانونی به مجلس تقاضای تصویب هر نوع عهد نامه، مقاوله‌نامه، قرارداد یا موافقتنامه را که با یکی از دول خارجی بسته می‌شود بنماید مواد عهدنامه، مقاوله‌نامه یا قرارداد یا موافقتنامه باید ضمیمه لایحه قانونی مذکور باشد. در ضمن ترتیب شور در عهود هم مطابق ماده ۹۸..... (همهمه نمایندگان)
رییس - بفرمایید بنشینید، آقایان ببینید اگر کسانی در مجلس به خودشان به دلیل این که یک نظری دارند حق می‌دهند که به هر قیمت مجلس را به هم بزنند من جمله آقای فواد کریمی ..... این حرف عینا مطرح شد و گفتیم که نه.
... ادامه دارد
ارسال نظر