پاک‌سازی؛ سحابی مخالف، توکلی موافق

روز سه‌شنبه چهارم شهریورماه ۱۳۵۹، جلسه سی‌ونهم مجلس شورای اسلامی (دوره اول) به ریاست آقای هاشمی رفسنجانی برگزار شد. «طرح دو فوریتی نمایندگان درباره تمدید مدت اجرای قانون پاک‌سازی» یکی از دستور کارهای این جلسه بود. منشی جلسه آقای الویری بود که ماده واحده طرح یاد شده را قرائت کرد. در این ماده واحده آمده بود: «مدت زمان رسیدگی به اجرای قانون پاک‌سازی مصوب ۷/۶/۵۸ که از تاریخ ۲۷/۱۲/۵۸ به مدت ۶ ماه تمدید شده مجددا از تاریخ انقضای مهلت تا ۶ ماه دیگر تمدید گردد.»

احمد توکلی یکی از نمایندگان امضاکننده طرح بود که به دستور رییس مجلس برای دفاع از آن سخن گفت.

توکلی تاکید کرد: «این قانون ناقص یا کامل در حال اجراست... فردا مهلت قانونی آن تمام می‌شود و خیلی از کارها بلاتکلیف می‌ماند. همان کسانی که صحبت پاکسازی آنها هست و هم کسانی که مامور این کار هستند وضع بلاتکلیفی پیدا می‌کنند... به همین دلیل این طرح با قید دو فوریت ارائه می‌شود.»

رییس- حالا اولین مخالف با فوریت را بگویید صحبت کنند.

منشی: آقای مهندس سحابی بفرمایید.

مهندس سحابی: ... در جریان چندماهه که امر پاکسازی انجام شده است، در اثر اینکه ضوابط مشخصی برای کار پاکسازی نبوده هیات‌های مختلف روش‌ها و شیوه‌ها و احتمالا ضوابط و آرای مختلف و مغایری داشته‌اند... به‌طوری که ما شاهد هستیم به جای آنکه عناصر ضدانقلاب و اصلی تصفیه شوند، بعضی از مغزها و کارشناسان تصفیه می‌شوند... بگذاریم سر فرصت کمیسیونی خاص را مامور این کار کنیم، چون به نظر من کار پاکسازی به درد هیچ‌یک از کمیسیون‌های مجلس نمی‌خورد. بنابراین یک کمیسیون خاص از کسانی که صاحب‌نظرند یا صاحب تجربه هستند در دستگاه‌های اداری بگذاریم که روی مساله پاک‌سازی از همه جهت تحقیق کنند و ضوابط و آیین‌نامه مشخصی تدوین کنند، آن موقع بگذاریم اجرا شود.

رییس- اولین کسی که به عنوان موافق می‌خواهد صحبت کند اعلام بفرمایید.

منشی- آقای خلخالی بفرمایید.

خلخالی- بنده از مجلس محترم می‌خواهم که در اسرع وقت پاکسازی ادارات را تصویب بکنند برای خاطر این‌که ما اگر این کار را همین امروز انجام ندهیم می‌بینیم که دفع‌الوقت شده و شاید در دو سه ماه آینده دیگر امکانی پیش نیاید و بعد در همین زمینه‌ها ضدانقلاب در ادارات رشد می‌کند و ما باید با قاطعیت جلوی ضدانقلاب‌ را در همه زمینه‌ها بگیریم ...

به نظر من این طرح باید با فوریت تصویب شود ...

فرض‌پور ماچیانی- آقای رفسنجانی من مطلبی دارم که در رابطه با این موضوع روشن‌کننده است. اگر اجازه بفرمایید بگوییم. رییس- بفرمایید.

فرض‌پور ماچیانی - عرض کنم که دیروز ما از کمیسیون قضایی خواستیم که مصوبات شورای انقلاب را در مورد پاکسازی بیاورند. هیچ چیز روشن‌کننده‌ای در آنجا نبود. اول باید این دستور‌العمل مشخص شود.

رییس- بسیار خوب ما این را به شما می‌دهیم.

فرض‌پور ماچیانی- بعد رای گرفته شود.

رییس- نه، فعلا دو فوریتش مطرح است. بعد ما آن متن تصویب شده را خدمت شما می‌دهیم. خوب دیگر در این مورد بحثی نداریم.

آقا محمدی- آقا موافق کی صحبت نکرده است.

رییس- چرا آقای خلخالی صحبت کردند.

آقامحمدی- ایشان موافق نبودند.

رییس- چرا ایشان موافق بودند. اجازه بدهید فقط دو فوریت را ما داریم رای می‌گیریم. اصلا طرح دوفوریتی است. (شاهرخی- متن طرح برای نمایندگان روشن نیست) متن را بعدا می‌دهیم. کسانی که موافقند با دوفوریت این طرح قیام بکنند، ۱۹۳ نفر در جلسه حضور داشتند، اما ۱۸۹ نفر می‌توانند رای بدهند. ۹۰ نفر قیام کردند. در این صورت دوفوریتی این طرح تصویب نشد...

انصاری- تذکر آیین‌نامه‌ای دارم.

رییس- شماره ماده را بفرمایید.

انصاری- ماده‌اش را تذکرا عرض می‌کنم نسبت به اداره مجلس است.

رییس- اگر شماره ماده را نمی‌دانید بفرمایید بنشینید.

انصاری در این مجلس یک عد‌ه‌ای مشهور شده‌اند که تذکر آیین‌نامه‌ای می‌دهند ... ما که می‌خواهیم تذکر بدهیم از ما شماره ماده می‌خواهید و این یک ظلم است...