پروسی‌ها دست هیتلر را خواندند

۸۰ سال پیش ایران و جهان چه وضعی داشتند؟ کدام رویدادهای سال ۱۳۱۱ مورد توجه روزنامه‌های ایرانی بود؟ روزنامه اطلاعات به عنوان قدیمی‌ترین روزنامه ایرانی که هنوز چاپ می‌شود، منبع خوبی برای آگاه شدن از تاریخ ایران و جهان در هشت دهه اخیر است. آنچه می‌خوانید از صفحه‌های گوناگون روزنامه اطلاعات مورخ ۱۷ فروردین ۱۳۱۱ است. پاورقی جدید صفحه تاریخ اقتصاد را در روزهای آینده می‌خوانید. کشف نقشه هیتلر یکی از مهم‌ترین مطالب روزنامه اطلاعات ۱۷ فروردین ۱۳۱۱ است. در ستونی از صفحه اول روزنامه تحت عنوان اطلاعات متفرقه، ضمن برشمردن نتایج به ریاست جمهوری رسیدن هیتلر، نگارنده می‌نویسد: «اگر هیتلر در دو هفته قبل به سمت ریاست جمهوری پروس انتخاب می‌شد قشون خصوصی او یکسره به برلن حمله کرده و شهر را به تصرف خویش در می‌آوردند.» این گزارش همچنین فهرستی را از وزرای پیشنهادی هیتلر به همراه اتهامات آنها در استفاده از نیروهای نظامی ‌برای تسخیر دولت منتشر کرده است.

مرگ بریان، سیاستمدار فرانسوی از دیگر اخباری است که صفحه اول روزنامه آن را جالب توجه دانسته و ضمن تقدیر از مقام او در تحکیم مبانی صلح بین‌الملل، پیشینه‌ای از فعالیت‌های بریان را در دو ستون برای علاقه مندان چاپ کرده است. نهضت زنان غرب نیز از سوی دبیران روزنامه اطلاعات ۱۷ فروردین ماه ۱۳۱۱ حائز اهمیت دانسته شده و در ستونی از این صفحه، ضمن اشاره به انقلاب فرانسه، تاثیر این انقلاب در تصدیق حقوق بشر برای زنان جامعه در فرانسه و انگلیس را با اشاره به زنانی نظیر مری ولستون کرافت و المپ دوگوژ پی می‌گیرد.

در ستون دیگری از صفحه اول روزنامه رقص به عنوان یکی از مفسده‌های اجتماعی مطرح و در کنار آن، ایران و ممالک شرق از جمله جوامع و کشورهایی مطرح شده‌اند که در آن فحشا با در نظر گرفتن مجازات اسلامی‌ریشه کن شده است.

اخبار داخلی در صفحه دوم روزنامه چاپ شده و به مواردی نظیر اولین جلسه هیات موقتی تجار برای تعیین پروژه و برنامه تشکیل سندیکا، سفر ملک فیصل، پادشاه عراق به ایران، مسابقه وزارت معارف برای تهیه مقدمات امتحانات محصلین اعزامی‌به اروپا و ارسال مسکوکات و اسکناس جدید بانک ملی در برخی ولایات مربوط می‌شود.

اخبار حوادث نیز در این صفحه از روزنامه جا گرفته اند که از جمله آنها می‌توان به سرقت در شاهرود و خفه شدن عضو اداره سیاسی نظمیه در آب انبار اشاره کرد.

نرخ لیره و دلار در بورس پاریس در میان خبرهای خارجی از جایگاه بالاتری در روزنامه اطلاعات ۱۷ فروردین ۱۳۱۱برخوردار بوده است. اعتصاب عمومی‌در ایالات اسپانیا، استقراض داخلی اسپانیا، فوت کمن کزرنین (صدراعظم سابق اتریش- هنگری) و پرواز سفینه هوایی آلمان به طرف آمریکای جنوبی از دیگر اخباری هستند که در این روز خبرنگاران روزنامه آنها را حائز اهمیت دانسته‌اند.

آگهی‌ها در ۸۰ سال پیش نیز مانند امروز از اهمیت خاصی در روزنامه برخوردار بوده و بیش از یک چهارم فضای روزنامه را به خود اختصاص داده‌اند. از جمله این آگهی‌ها می‌توان به اعلان بلدیه تهران به تجار درباره ارائه قبض در قبال پرداخت عوارض محصولات تجارتی اشاره کرد. تبلیغ عکاسخانه‌ها، محصولات نفتی، مطب دکتر و دفترهای مسافرتی از دیگر آگهی‌های درج شده در این روز هستند.