نفت، پول‌وقدرت

vaمحمد مصدق هفتاد ساله، با ظاهری ضعیف، سر کاملا طاس، بینی دراز و چشمانی درخشان و گرد دو سال بر صحنه سیاست ایران تسلط کامل یافت. وی با زرنگی تمام از همه پیشی می‌گرفت؛ از شرکت‌های خارجی، از دولت‌های آمریکا و بریتانیا، از شاه و از رقیبان داخلی خود. «نفت؛ حماسه نفت، پول و قدرت» تالیف دانیل یرگین با ترجمه اکبر تبریزی توسط شرکت انتشارات علمی و فرهنگی در سال ۱۳۸۰ در شمارگان ۱۵۰۰ نسخه چاپ شده است.در مقدمه مترجم این کتاب آمده است:« در این کتاب می‌خوانیم که چگونه نفت در سده نوزدهم به عنوان داروی بسیاری از دردها و بیماری‌ها در داروخانه‌ها فروخته می‌شد و در دوران‌های باستانی در عایقکاری ساختمان‌ها و کشتی‌ها یا به عنوان اسلحه آتش‌زا به کار می‌رفت. نخستین چاه نفت کی و به وسیله چه کسی حفر شد و چرا واحد سنجش نفت بشکه است؟ » در « نفت؛ حماسه نفت، پول و قدرت» از زندگی خصوصی غول‌های نفت نظیر راکفلر، پال گتی، هنری دتردینگ، گلبنگیان و برادران نوبل پرده برداشته شده و سرگذشت سیاستمداران و دولتمردانی که در صنعت نفت نقشی موثر و سرنوشت ساز داشته اند از قبیل وینستن چرچیل، دریاسالار فیشر، دکتر محمد مصدق، ابن سعود، شیخ کویت و حتی صدام حسین شرح داده می‌شود.

«مصدق پیر و ستیز برای ایران» عنوانی است که مولف برای بخش مرتبط با رهبر جبهه ملی ایران برگزیده است. او این بخش را با به سلطنت رسیدن محمدرضا شاه آغاز کرده و پس از آن به ذکر ضعف‌های پادشاه پهلوی می‌پردازد. جنگ جهانی دوم و حضور انگلیس در حوزه نفتی ایران از دیگر بخش‌هایی است که دانیل یرگین به آنها توجه نشان داده و پس از آن ضمن بیان مطالبی درباره ظهور مصدق، شخصیت و ویژگی‌های او را توصیف می‌کند.نگارنده در ادامه طرح «Y» را تشریح و پس از ذکر اختلافات آیت الله کاشانی و مصدق، مذاکرات صورت گرفته پیرامون نفت را بیان می‌کند. پایان کار مصدق با کودتای ۲۸ مرداد و سرنوشت نفت ایران پس از این کودتا از دیگر مباحث نگاشته شده در این کتاب است.