خواندنیهای تاریخ
هدف متفقین از اشغال ایران
هدف اصلی حمله متفقین به ایران دستگیر کردن عدهای از تبعه آلمان و عناصر ایرانی متهم به هواخواهی آنان بود. هنگامی که نیروهای روسیه و انگلیس در ایران استقرار یافتند و چندین پایگاه و مراکز حساس نظامی را برای مقاصد خاص نظامی اشغال نموده در آنجا قرارگاههایی ایجاد کردند. نخستین و مهمترین اقدام آنها عبور دادن مهمات، تجهیزات سبک و سنگین از قبیل: زرهپوش - تانک، نفربر - توپ - انواع خمپارهانداز و گلولهها و وسایل جنگی دیگر از طریق راهآهن ایران به سوی مقصد شوروی بود. این وسایل جنگی سبک و سنگین که طبق قرارداد میان روسیه و انگلیس به وسیله واگنهای ایران حمل میشد بدان خاطر رهسپار شوروی میگردید که سپاهیان رو به تحلیل و اغلب متلاشی شده آن دولت، یارای آن را بیابد تا در برابر ماشین غولآسای جنگی آلمانیها که در اوایل جنگ با شوروی به پیشرویهای عظیمی دست یافته بودند ایستادگی نمایند.
اکثر این تجهیزات را کشور آمریکا ارسال میداشت و در آن کشور ساخته و پرداخته میگردید و آن گاه به وسیله نیروی دریایی آن کشور به خلیج فارس فرستاده میشد یا از طریق بندر بصره عراق حمل میگردید.
شب و روز و بدون وقفه واگنهای راهآهن ایران با صدای گوشخراش خود آن مهمات و وسایل را از راه بندر خرمشهر و شاهپور و اهواز به شمال ایران میرسانیدند تا در آنجا با کامیون و اتومبیلهای سنگین به شوروی ارسال گردد. فرماندهان روسیه و انگلیس ضمنا برای حمل تجهیزات دیگر از راه زمین عده زیادی راننده ایرانی به استخدام خود درآورده بودند که به اصطلاح آن زمان تشکیل (کاموا)ها را داده بودند. این کامیونها نیز شب و روز به وسیله رانندگان تازهکار ایران از طریق جادههای مختلف به سوی شمال در حرکت بود.
اما، موضوع جالب توجه دیگر که اصولا بهانه حمله متفقین به ایران بود بیرون رفتن اتباع آلمانی بود که به زعم سران و مقامات روس و انگلیس اکثر جاسوسهای کشور آلمان محسوب میشدند! جمع اتباع آلمانی که در زمان حمله متفقین به ایران در کشور ما به سر میبردند از دو هزار نفر تجاوز نمیکرد که غالب آنها مهندس - متخصص - کارشناس در رشتههای گوناگون بودند که در موسسات صنعتی و تولیدی ایران سرگرم کار و فعالیت بودند، ولی دولت فروغی ناگزیر به دلیل فشارهای مداوم مقامات اشغالگر عده زیادی از این افراد را یا از ایران به کشورشان بازگردانید یا اینکه مقامات نظامی شوروی و انگلستان آنها را دستگیر کرده و به بازداشتگاههای خود بردند. یکی از مهمترین بازداشتگاههای متفقین در طهران، امیرآباد و در اراک (سلطانآباد) بود بازداشتگاه امیرآباد خود یک منطقه بسیار وسیعی بود که انگلیسها پیرامون آن را سیمهای خاردار نصب کرده بودند و هیچ کس حق نزدیک شدن به آنجا را نداشت. امیرآباد، هم بازداشتگاه متفقین بود و هم یک قرارگاه مهم نظامی که شب و روز سربازان انگلیسی در آن پاس میدادند و نگهبانی مینمودند. چون مردم وطندوست ایران با اشغال کشور خود از طرف بیگانگان مخالف بودند از این جهت جمعی از رجال آزادیخواه و وطندوست که با ورود قوای خارجی به ایران مخالفت میکردند متعاقب فعالیتهای مداومی که به عمل آوردند مقامات متفق آنها را به بهانه و اتهام هواخواهی از آلمانها دستگیر و به زندان اراک گسیل داشتند.
در میان این زندانیان که تعدادشان نزدیک به صد نفر میرسید، شخصیتهایی نظیر: آیتالله کاشانی، سرلشکر آقاولی، مهندس شریف امامی، احمد نامدار (عضو سفارت ژاپن در طهران)، دکتر متین دفتری، سرلشکر زاهدی، نورالله لارودی و عدهای دیگر دیده میشد. این عده مدتها در زندان اراک و تحت نظر نگهبانان و سربازان انگلیسی به حال بازداشت به سر میبردند که بعدها، پس از اقدامات مستمر دولت از زندان اراک آزاد گردیدند و به نزد خانوادههای خود بازگشتند.
ارسال نظر