خواندنیهای تاریخ
حکایت آوردن احمدشاه از سفارت روس
کمیسیون مجلس عالی که مرکب از ۲۸ نفر از افرادی بود که برای اعاده مشروطیت تلاش و مبارزه کرده بودند، پس از آنکه محمدعلی شاه قاجار در روز ۲۵ مرداد سال ۱۲۸۸ به اتفاق خانواده به سفارت روس پناه برد، در اولین جلسه خود وی را به همین دلیل از سلطنت خلع کرد و ولیعهد سیزده ساله او به نام احمد میرزا به سلطنت برگزید. اما احمدشاه همراه پدر و خانواده در سفارت روس بود؛ به همین دلیل روز یکم مردادماه همان سال عضدالملک که به دلیل پایین بودن سن احمدشاه نایبالسلطنه شده بود؛ همراه با دویست قزاق به سفارت روس فرستاده شد که شاه جدید را از سفارتخانه به سلطنتآباد ببرد.ناظمالاسلام کرمانی در جلد دوم کتاب «تاریخ بیداری ایرانیان» این گونه نقل کرده است. امروز جناب عضدالملک و شاهزاده موثقالدوله، شاهزاده ناظر و رییس دربار از طرف ملت رفتند به زرگنده در سفارتخانه روس که ولیعهد، احمد میرزا را از پدرش محمدعلی میرزا گرفته و ببرند به سلطنتآباد. محمدعلی میرزا از دادن پسر امتناع کرد، گفت: من به این فرزندم انسی فوقالعاده دارم. او را به من واگذار کنید و پسر کوچکتر مرا به سلطنت منصوب کنید. حضرات میگویند: اگر احمد میرزای ولیعهد را ندهید، سلطنت از خانواده قاجاریه خارج میشود. بالاخره او را راضی کرده احمد میرزا را حرکت داده آوردند به سلطنتآباد و او را به تخت سلطنت نشاندند. لایحهای قرائت میکنند به این مضمون که «چون پدر اعلیحضرت حمل این بار گران سلطنت را نتوانست و خسارت فوقالعاده به ملت وارد، بنابراین ملت استعفای او را پذیرفته و سلطنت را به اعلیحضرت همایونی واگذار و اعلیحضرت را به سمت سلطنت و شاهنشاهی ایران منصوب نمودند.»سلطان احمدشاه در جواب گفت: «امیدوارم که خداوند مرا توفیق عنایت فرمایند تا جبران خسارات وارده پدرم بنمایم و به مملکت و ملت خود خدمت نمایم.»متن فرمانی که مجلس عالی برای احمدشاه صادر و همراه هیات ارسال کرد به این شرح است: ۲۷ جمادیالثانی ۱۳۲۷.به عرض پیشگاه اقدس اعلیحضرت همایون شاهنشاهی سلطان احمدشاه خلدالله ملکه و سلطانه. چون اعلیحضرت محمدعلی میرزا پدر والا مقام حضرت اقدس شاهنشاهی برحسب مقتضیات وقت از تقلد امر خطیر سلطنت معاف شدند و به موجب ماده «سی» و «سی و شش» «سی و هفت» قانون اساسی در مجلس فوقالعاده که در تاریخ ۲۷ جمادیالثانی در عمارت بهارستان منعقد گردید، سلطنت به اعلیحضرت اقدس شاهنشاهی مقرر و اعلان شد و نیابت سلطنت موقتا به عهده حضرت مستطاب اشرف عالی، عضدالملک دامت شوکه واگذار گردید تا بعد از انعقاد پارلمان به موجب ماده ۳۸ قانون اساسی قرار قطعی در باب نیابت سلطنت داده شود. مراتب معروضه فوق از طرف مجلس عالی فوقالعاده رسما به توسط مبعوثین آن مجلس عالی به پیشگاه سریر اعلی ابلاغ و اعضای این مجلس از طرف عموم ملت تبریکات صمیمانه خود را تقدیم حضور باهر النور همایونی داشته، از خداوند متعال مسالت میکنند که سلطنت مشروطه آن اعلیحضرت برای عموم اولاد ایران به انواع میامن و تبریکات مشحون و ترقی و سعادت این مملکت در سایه توجهات خسروانه حاصل و کامل گردد.
ارسال نظر