ابداع قطب نمای مغناطیسی در سال 1182 میلادی

گروه تاریخ اقتصاد - چینی‌ها پس از هزار سال تجربه و آزمون بر سر اختراع وسیله‌ای که چهار جهت زمین را نشان دهد سرانجام در سال ۱۱۸۲ قطب نمای مغناطیسی را کشف کردند. یک متن کهن چینی نوشته وانگ خو - شاعر و نویسنده چهار قرن پیش از میلاد - حاکی از آن است که درآن روزگار ابزاری آهن ربایی در دسترس بوده که صفحه‌ای مدرج داشته و جهت جنوب زمین را نشان می‌داده. تلاش چینی‌ها برای نشان دادن دقیق جهات اربعه در دوره سلسله «هان» - دوقرن پیش از میلاد- تقریبا به بار نشست. قطب نمایی که از آن دوره باقی مانده در تعیین جهت جنوب به کار می‌آمده و بسیار دقیق عمل می‌کرده است. این قطب نما در اختیار امپراتور چین بوده و کاربرد عمومی نداشته. یافته‌های تاریخی حاکی از آن است که تا قرن دوازدهم میلادی و ابداع قطب نمایی که تمام چهار جهت زمین را نشان دهد تنها امپراتوران و حاکمان چینی این ابزار را به گونه‌ای انحصاری در دست داشته‌اند. اما از قرن دوازدهم به بعد طراحی و تولید انواع قطب نماها رونق گرفت و از راه جاده ابریشم به اروپا هم رسید چنانکه برخی محققان، فرانسوی‌ها را مخترع گونه‌ای قطب نمای جهت یاب متفاوت با قطب نمای چینی‌ها در همان قرن دوازدهم می‌دانند. با ابداع قطب‌نمای جهت‌یاب، سفرهای دریایی متحول شد و رونق چشمگیری در تجارت دریایی به وجود آمد.