آبتنی در نفت به خاطر سلامت و سود در آذربایجان
خبرنگار روزنامه نیویورک تایمز از شهر نفتالان در آذربایجان که یکی از نقاط تفریحی در دوران شوروی سابق بود گزارش داد که چشمه‌‌های نفتی به این شهر برمی‌گردند. در بیرون این چشمه‌‌های معدنی عجیب و غریب در بخش دورافتاد‌ه‌ای از شوروی سابق، دکل‌‌های نفتی در دشتی از تخته سنگ، بوته‌زار و تجهیزات صنعتی زنگ‌زده که زمانی با تگزاس برابری می‌کرد دوباره پیدا شده است.
رامیل موتوخوف که جوان لاغر اندام ۲۵ساله‌ای است و در تصویر دیده می‌شود وارد یکی از این مراکز سلامت شده و آماده برای اندودن بدنش با نفت خام خالص می‌شود.
او لباس‌هایش را از تن درآورده و گلوله‌ای از دستمال کاغذی قهوه‌ای را می‌پیچد. او بعدا به آنها نیاز خواهد داشت. سپس وارد گندابی غلیظ می‌شود که ظاهر و بوی آن شبیه روغن سوخته موتور است. او در حالی که تا گردن در نفت فرو رفته است می‌گوید، خیلی عالی است.
چشمه‌‌های نفتی نفتالان که در آذربایجان مرکزی واقع شده است یکی از ناشناخته‌ترین و زمانی محبوب‌ترین استراحتگاه شوروی سابق بود . این چشمه ها در کشوری انباشته شده از نفت که مردم در آن شنا می‌کنند محبوبیت سابق خود را بازمی یابد.
بازدیدکنندگانی که به نفتالان می‌آیند روزی یک بار در نفت خام محلی استحمام می‌کنند. آنها و پزشکان آنجا می‌گویند که این چشمه‌ها درد مفاصل را تسکین می‌دهد، بیماری داء‌الصدف را درمان کرده، اعصاب را آرامش بخشیده و پوست را زیبا می‌کند و هرگز اهمیتی به متخصصان غربی نمی‌دهند که می‌گویند ممکن است باعث ایجاد سرطان شود.
ساکنان نفتالان امیدوارند سهم در خوری از بازار در حال رونق چشمه‌‌های آب معدنی جهانی را به خود اختصاص دهند. مرکز سلامت که آقای موتوخوف به تازگی از آن استفاده کرد یک سال قبل افتتاح شده است. چشمه آب معدنی دیگری نیز پس از آن ساخته شد و دو تای دیگر هم در مرحله برنامه‌ریزی برای ساخت هستند. ایلگار گوسیونوف مالک و مدیر مرکز سلامت گفت: «دو سال قبل همه اینجا ویرانه بود. هر روز و هر ماه آذربایجان در حال ثروتمندتر شدن است.»
در دوران رونق چشمه‌‌های معدنی نفتالان هر ساله ۷۵هزار بازدیدکننده داشتند. پس از آغاز جنگ قومی بین آذربایجان و ارمنستان در نزدیک نگرنو قره‌باغ در ۱۹۸۸ و پس از متوقف شدن ارایه سفر‌های رایگان شوروی، این تعداد کم و کمتر شد. پنج تا از شش مکان تفریحی دوران شوروی به سکونتگاه پناهندگان تبدیل شد. گوسیونوف می‌گوید اما تابستان امسال حدود ۳۵۰نفر از مرکز سلامت بازدید کردند که ۱۰۰نفر بیشتر از سال پیش است. یک دوره ۱۵روزه درمان شامل هزینه غذا ،۴۵۰دلار می‌شود.
امیر اصلان معاون شهردار نفتالان می‌گوید: «اینک آذربایجان روی پای خودش ایستاده است.» شهر با کمک این چشمه‌‌های نفتی رونق گرفته و از فقر بیرون می‌آید. او برای یک مجموعه ۲۰ گرمابه به ارزش ۳میلیون دلار برنامه دارد و در جست‌و‌جوی سرمایه‌گذاران علاقه‌مند است.
گیولتیکن سلیمانوف سرپزشک منطقه که در دفتر کار خود مشرف به میادین نفتی، به مراکز سلامت خدمات ارائه می‌کند گفت: «نفت خام این منطقه غیرمعمول است چون حاوی گاز طبیعی اندک یا سایر عناصر سنگین‌تر نفت بوده و در نتیجه ایمن است. نفتالان خام حدود ۵درصد نفتالین دارد. همچنین یک عنصر فعال در صابون‌های قیراندود ذغالی دارد که توسط متخصصان پوست برای درمان داء‌الصدف استفاده می‌شود اگر چه غلظت کمتری دارد.»
موسسه ملی تحقیقات سرطان، نفتالین را یکی از عوامل احتمالی کارسینوژن طبقه‌بندی می‌کند. در عین حال دکتر سلیمانوف گفت در صورتی که مردم آن را به تنشان بمالند موردی برای نگرانی نیست. هر استحمام ده دقیقه طول می کشد و ولرم است.
مزایای درمانی آن به دلیل وجود آنتی‌بیوتیک طبیعی و عامل ضد اشتعالی است که در پوست نفوذ می‌کند. در هر بار استحمام یک بشکه نفت خام مصرف می‌شود و سپس محتویات آن تعویض می‌شود. میرزایوف که مسوول حمام است با دستمال کاغذی مراجعه‌کنندگان را تمیز می‌کند که کاری دشوار و وقت‌گیر بوده و نیاز به چندبار دوش گرفتن دارد.
میرزایوف ۴۰ساله و صاحب سه فرزند می‌گوید شغل خود را دوست دارد و تا دو سال قبل که اقتصاد آذربایجان رونق گرفت به صورت کارگر فصلی در اوکراین کار می‌کرد که دستمزدها بالاتر بودند. او گفت اگر بازدیدکننده داشته باشیم کار وجود دارد.
برخلاف نفت ذخایر فلات قاره آذربایجان که در بازار‌های بین‌المللی با نام نفت سبک آذری فروخته می‌شود نفت نفتالان بسیار سنگین بوده و ارزش تجاری چندانی ندارد. اکثر خدمه حمام‌ها و بیماران سیگاری هستند اما خوشبختانه این نفت به حد اشتعالزایی نمی‌رسد. این اقامتگاه ۸۰اتاق و ۱۰وان دارد که ۵ تا مخصوص زنان و ۵ تا مخصوص مردان است. بین هر استحمام وان‌ها را نمی‌سابند و همان‌طور که انتظار می‌رود شاید بدترین وان‌های حمام جهان باشند که چرب و روغنی و قهوه‌ای مایل به سبز هستند.
نفت برای مدت‌‌های طولانی نشانه آذربایجان بوده است. نشت نفت در نفتالان حداقل از قرن سیزدهم میلادی به ثبت رسیده است. زمانی که مارکو پولو از آنجا گذشت و حتی امروز یک نیزار باتلاقی به اندازه یک زمین فوتبال با پوشش سیاهی از نفت در آب دارد. این مکان یک توقفگاه در مسیر جاده ابریشم به چین بود. بعدها در اواخر قرن نوزدهم بود که ذخایر عظیم نفتی آذربایجان در سواحل دریای خزر توسط برادران نوبل سوئدی و رقیب غول نفتی آمریکایی جان راکفلر کشف و توسعه یافت.
یک موزه در نفتالان برای این که نشانه‌هایی از گذشته آن را نشان دهد مجموعه‌ای از اشیای چوبی باقیمانده از بازدیدکنندگان شوروی که با نفت در اوج رونق چشمه‌‌های نفتی در دهه ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ معالجه شده‌اند را نگهداری می‌کند. موزه همچنین عکسی از یک علامت در محدوده شهر دارد که نوشته است «هر کس نفتالان دارد همه چیز دارد.»
ارسال نظر