گفت‌و‌گو با مدیر عامل شرکت فنی مهندسی خندق مطرح شد
نقش کلیدی آتشباری در معدن و توسعه پایدار
به نظر شما معدن چه نقشی در توسعه پایدار ایفا می‌کند.
روزنامه دنیای‌اقتصاد به مناسب برگزاری پنجمین کنفرانس ملی دانشجویی مهندسی معدن و نمایشگاه جانبی آن گفت‌وگویی را با مهدی آقاعابدی، مدیرعامل شرکت فنی مهندسی خندق و عضو هیات‌مدیره انجمن صنفی شرکت‌های خدمات آتشکاری کشور انجام داده است که متن آن در پی می‌آید.
به نظر شما معدن چه نقشی در توسعه پایدار ایفا می‌کند. حضرت سجاد(ع) در فراز پنجاه و هشتم دعای جوشن کبیر می‌فرمایند: یامن فی‌الجبال خزائنه (ای خدایی که خزائن و انبارهای جهان هستی را در کوه‌ها قرارداده‌ای) خزینه یعنی انبار و خزانه دولت نیز محلی است که ذخیره‌های ریالی و ارزی در آنجا انبار می‌شود، به طور کلی خزانه‌ای مانند معادن و ذخیره‌های معدنی که در دل کوه‌ها قرار داده شده‌اند به جرات می‌توان گفت، یکی از ارکان بسیار مهم و یکی از مبنایی‌ترین و مهم‌ترین زیربنای توسعه در جهان ماده و در مباحث اقتصاد و اشتغال و ارتزاق امروزه جوامع بشمار می‌روند چنانچه ما نگاهی به کاربرد موثر معدن و محصولات مختلف و متنوع معدنی در کشور خودمان و دیگر کشورها داشته باشیم کاربرد معدن و مشتقات آنرا در زیرساخت‌های توسعه و عمران کشور در ابعاد مختلف شامل امور تحقیقات، آموزش، طراحی، آمار، اشتغالزایی و گستره اشتغال در زوایای مختلف جامعه، صادرات و رونق عمران کشور اعم از عمران شهری و روستایی و بین شهری و... داشته باشیم، اهمیت و اولویت هرگونه سرمایه‌گذاری مادی و معنوی در بخش معدن کشور برای ما ملموس‌تر می‌گردد. به عنوان مثال اگر ما به کاربرد آهن یا سیمان و نقش این دو صنعت در تمامی زمینه‌های توسعه در کشور توجه کنیم تمامی اجزا و مواد اولیه این دو محصول کلیدی از دل کوه‌ها و معادن کشف و استخراج و در دسترس عوامل سازندگی و عمران کشور قرار می‌گیرد و زیربنای بسیاری از صنایع کشور اعم از صنایع مادر و صنایع کوچک و بزرگ مرتبط با معدن و محصولات و مواد معدنی است. کل ذخیره معادن کشور حدود ۲۸میلیارد تن تخمین زده شده و در حالی که تنها از چند نوع ماده معدنی همچون آهک، لاشه، مس، آهن، گچ و ذغال‌سنگ سالانه بیش از ۱۴۰میلیون تن سنگ و محصول معدنی استخراج می‌شود، سهم بقیه محصولات معدنی همانند کرومیت، سیلیس، کائولن، فلدسپات، باریت، پرلیت، دولومیت، بوکسیت، طلا، نسوزها، منگنز، منیزیت، نمک، کلسیت، سرب و روی، زئولیت و سنگ‌های تزئینی مانند مرمریت، تراورتن، سنگ چینی، مرمر، گرانیت و بسیاری از مواد معدنی دیگر که ذکر نام آنها در این مصاحبه نمی‌گنجد را به آمار سالانه محصولات معدنی اضافه نموده و نگرش کوتاهی به کاربرد این محصولات در امر اقتصاد و اشتغال کشور داشته باشیم، به راحتی به اهمیت و نقش موثر معدن در امر توسعه پایدار کشور پی خواهیم برد و به تناسب رشد و پیشرفت همه‌جانبه بخش عمران کشور و دستیابی متخصصان کشور ما به تکنولوژی‌های پیشرفته و برتر و ایجاد بسترهای مناسب در قیاس با گذشته و بهادادن به سرمایه‌گذاری اصولی و پایدار در بخش معدن کشور به طور قطع و یقین موجبات به کارگیری نیروی انسانی جدید و تازه نفس در بخش معدن و پروژه‌های عمرانی کشور و زمینه‌های دستیابی به توسعه پایدار کشور را با موفقیت روزافزون شاهد خواهیم بود. مشروط بر اینکه در راهکارهای مختلف تحقیقاتی، اجرایی و عملی استفاده از معادن کشور، همکاری و هماهنگی و تعامل هر‌چه بیشتر میان وزارتخانه‌ها، دانشگاه‌ها، متخصصان مختلف معدن، بهره‌برداران، سرمایه‌گذاران بخش معدن و صنایع وابسته به معدن به وجود آمده و با بهره‌گیری از وجوه مشترک و تجربیات موفق در بهره‌برداری از معادن همراه با استفاده از تجارب مشابه دیگر کشورها به امر مهم معدن و توسعه پایدار توجه ویژه مبذول داریم.
آقا عابدی در خصوص ارتباط موادناریه و آتشباری با معدن و توسعه پایدار گفت:
استفاده از موادناریه و عملیات انفجاری در معادن مشروط بر رعایت مقررات سیکل موادناریه، بهترین و مقرون به‌صرفه‌ترین شیوه برای استخراج محصولات معدنی در کشور ایران به شمار میرود، براساس آخرین آمارها تعداد معادن فعال و نیمه‌فعال و یا معادن فصلی کشور بیش از ۳۰۰۰ معدن عنوان شده است و فکر نمی‌کنم شما معدنی را سراغ داشته باشید که در طول مدت اکتشاف و یا بهره‌برداری با عملیات آتشباری بیگانه باشد، آنهایی هم که وجود دارند بسیار نادر هستند و اکثریت قریب به اتفاق معادن کشور به وسیله حفاری و استفاده از موادناریه عملیات معدنکاری را شروع و تداوم می‌بخشند. به نظر بنده تاکنون تحقیقات جامع و متمرکزی بر روی تناژ و حجم محصولات معدنی ناشی از آتشباری در کشور صورت نگرفته تا بیانگر نقش واقعی و آماری استفاده از موادناریه باشد هر‌چند که وزارت محترم صنایع و معادن براساس صدور مجوزهای موادناریه و مقادیر مندرج در آنها و اخذ آمار فصلی و سالانه و یا براساس اخذ وجوه دولتی از معادن مختلف کشور آمارهایی را در دست دارد، لیکن آمار دقیق و مشخصی در این خصوص تاکنون منتشر نگردیده است و با عنایت به اینکه وزارتخانه‌های صنایع و معادن، نفت، نیرو، راه‌و‌ترابری، جهادکشاورزی، مسکن و شهرسازی، ارتباطات، شهرداری‌ها و... همگی از موادناریه تولید سازمان صنایع دفاع استفاده می‌نمایند و مقدار مصرف مشخص موادناریه هر وزارتخانه از سهم کل مشخص نیست به جرات می‌توان گفت معادن کوچک و بزرگ کشور در زمره مصرف‌کنندگان عمده و درصدر مشتریان خرید موادناریه کشور قرار دارند و بیشترین و بالاترین صدور مجوزها به وزارت صنایع و معادن کشور اختصاص دارد و در معادن سنگ تزئینی نیز در بخش باطله‌برداری و بازکردن متعدد جبهه‌های کاری معدن و نفوذ در عمق زمین نقش موادناریه و عملیات انفجار کاملا محسوس و ملموس می‌باشد و در یک کلام می‌توان گفت پس از انجام عملیات حفاری اولین و مهم‌ترین فاکتور در اقدامات معدنی عملیات آتشباری بشمار میرود و انفجار جزو لاینفک معدن و عمران کشور محسوب می‌گردد.
آیا دسترسی معادن به موادناریه به سهولت انجام می‌شود؟.
ابتدا باید تذکر داده شود که امر خطیر موادناریه و خطرات زیانبار جانی و مالی آن می‌بایستی مد‌نظر همه دست‌اندرکاران موادناریه کشور اعم از بخش دولتی و خصوصی و مصرف‌کنندگان قرار داشته باشد و رقم کثیری از مقررات سیکل موادناریه مصوب شورای امنیت کشور نیز متضمن حفاظت از جان مال و مال فردفرد شهروندان ایرانی و بخش دیگر نیز حاوی نکاتی درخصوص رعایت ایمنی و سلامت دست‌اندرکاران موادناریه خواهد بود. لیکن همه در تلاش و تکاپو هستند تا موادناریه مورد نیاز معادن و پروژه‌های عمرانی کشور با سهولت و سرعت هر‌چه بیشتر در اختیار مصرف‌کنندگان قرار گیرد. درحال‌حاضر توصیه‌نامه موادناریه در وزارتخانه‌ها یک‌روزه انجام می پذیرد و صدور مجوز در وزارت صنایع و معادن یک الی دو ساعت بیشتر به طول نمی‌انجامد و در ساحفاجا نیز صدور پروانه حمل با میانگین حدود دو ساعت صورت می‌پذیرد و در صنایع دفاع نیز حدود سه ساعت وقفه مربوط به واریز وجه و اخذ حواله انبار و بارگیری خواهیم داشت و در واقع از روزی که توصیه‌نامه موادناریه به ما تحویل می‌گردد، ظرف یک‌روز مجوزهای لازمه را اخذ نموده و صبح روز دوم موادناریه را به محل معدن یا پروژه حمل می‌نماییم و در شرایط فعلی انجام این مراحل در حداقل زمان ممکن صورت می‌پذیرد و بعضا نیز مواردی وجود داشته که شرکت خندق به طور استثنایی همه فاکتورهای فوق را ظرف یک‌روز اداری انجام داده است.
عضو هیات‌مدیره انجمن صنفی شرکت‌های خدمات آتشکاری کشور در رابطه با سهم بخش خصوصی در تولید و مصرف موادناریه اظهار داشت:
دولت محترم و اعضای محترم کمیسیون مرکزی موادناریه شورای امنیت کشور سیاست خصوصی سازی مصرف موادناریه و عملیات انفجار را با جدیت هر چه تمام‌تر و با اتخاذ تدابیر لازم تداوما در دستور کار خود قرار داده‌اند به نحوی که تاکنون هفده شرکت خدمات آتشکاری تحت پوشش انجمن صنفی شرکت‌های خدمات آتشکاری کشور تاسیس و در حال فعالیت هستند و بیش از ۷۰درصد از محیط‌های مصرف موادناریه متعلق به بخش خصوصی و بیش از ۵۰درصد مصرف موادناریه کشور نیز توسط شرکت‌های خدمات آتشکاری استفاده می‌شود. درخصوص تولید موادناریه بعرض می‌رسانم که کلیه تولیدات موادناریه مورد‌نیاز معادن و پروژه‌های عمرانی کشور به جز باروت سیاه کوهبری که در یک واحد بخش خصوص در اصفهان با موفقیت تولید و عرضه می‌شود، مابقی محصولات منحصرا توسط سازمان محترم صنایع دفاع تولید و عرضه می‌شود و امید است اهداف خصوصی‌سازی دولت محترم در آتیه‌ای نه چندان دور به این بخش از چرخه موادناریه کشور نیز تعمیم داده شود.
وی در مورد سابقه و فعالیت‌های شرکت خندق بیان داشت:
شرکت خندق در سال ۱۳۶۷ تاسیس و از سال ۱۳۷۱ با اخذ مجوز از مراجع ذیصلاح فعالیت‌های آتشباری خود را به معادن و پروژه‌های عمرانی اقصی نقاط کشور تعمیم داده و با دارابودن کادر فنی، متخصص و مجرب آماده انجام عملیات حفاری و انفجار در کلیه معادن بوده و می‌باشد و تاکنون پروژه‌های آتشباری خرد و کلان بسیاری را در معادن مختلف کشور و پروژه‌های عمرانی وزارتخانه‌های صنایع و معادن، نفت، نیرو، راه‌و‌ترابری، جهاد کشاورزی، مسکن و شهرسازی، ارتباطات و فناوری اطلاعات، وزارت کشور (حوزه فعالیت شهرداری‌ها) انفجارهای مورد‌نیاز پروژه‌های عمرانی محوله به ارگان‌های نظامی به انجام رسانده و آمادگی خود را جهت پذیرش و انجام هرگونه خدمات موادناریه و عملیات آتشباری در کلیه معادن روباز و زیرزمینی و پروژه‌های عمرانی وزارتخانه‌های ذکر شده اعلام و قابلیت‌ها و توانمندی‌های فعلی شرکت را به طور اختصار به شرح زیر اعلام مینمایم:
۱ - طراحی انفجار با هدف کاهش تخریب در دیواره ترانشه‌ها و پله‌های استخراجی، ۲ - طراحی محیط آتشباری جهت کاهش اثرات موج و لرزش و پرتاب ناشی از انفجار، ۳ - استفاده از روش‌ها و تکنیک‌های مناسب جهت خردایش مطلوب سنگ، ۴ - طراحی و اجرای آتشباری خفیف و تحت کنترل، ۵ - طراحی و اجرای الگوهای مختلف حفاری در معادن و پروژه‌های عمرانی سراسر کشور، ۶ - اخذ مجوزهای موادناریه از مراجع ذیربط در حداقل زمان ممکن، ۷ - حمل سریع موادناریه به اقصی نقاط کشور، ۸ - جانمایی و احداث انبارهای موادناریه با ظرفیت‌های مختلف و اجرای اصول مصوب انبارداری، ۹ - عملیات آتشباری لرزه‌نگاری در حوزه‌های ماموریتی وزارت نفت و نیرو، ۱۰ - آتشباری در تونل‌های راهسازی و انتقال آب با ابعاد مختلف، ۱۱ - تولید دستگاه اکسپلودر با قابلیت بالای انفجاری و در پایان موفقیت و سلامت روزافزون برای کلیه دست‌اندرکاران موادناریه و عملیات آتشباری کشور و کلیه اساتید، مهندسان، متخصصان، دانشجویان و بهره‌برداران معادن سرتاسر کشور از خداوند منان مسالت مینمایم و تشکر بی‌شائبه خود را از اعضای محترم کمیسیون مرکزی موادناریه کشور و نمایندگان محترم آنها در استان‌ها و همچنین مسوولان محترم حراست وزارتخانه‌های شاغل در سیکل موادناریه دارم.
ارسال نظر