گزارشی از آخرین وضعیت معدن سنگ آهن جلال‌آباد زرند
اگر طرح‌های توسعه تولید فولاد متناسب با توسعه تولید سنگ آهن رشد کنند، سنگ آهن تولید شده تنها در داخل کشور به مصرف می‌رسد در غیر این صورت مازاد آن باید به بازارهای جهانی صادر شود.

مهندس حسین قوانلو مجری طرح سنگ آهن جلال‌آباد با اشاره به مطلب فوق در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» گفت: طرح سنگ آهن جلال‌آباد شامل دو فاز کوتاه‌مدت و بلندمدت می‌باشد که فاز کوتاه مدت آن شامل بلوک‌های ۴ و بلوک ۲ که ذخایر پرعیار طرح است که عملیات استخراج و دانه‌بندی آن آغاز شده و از شهریور‌ماه امسال به چرخه تولید سنگ‌آهن کشور پیوسته است و برای سال آینده برنامه تولید ۷۰۰هزار تن سنگ آهن دانه‌بندی شده را هدف قرار داده است.
فاز بلندمدت طرح یا همان طرح اصلی که برای تجهیز بلوک اصلی معدن و استخراج و ایجاد کارخانه فرآوری برای تولید 3میلیون تن کنسانتره سنگ‌آهن با عیار 68درصد تعریف شده است به مناقصه گذاشته شده و در بهمن‌ماه 84 پیمانکار آن انتخاب شده و در حال اخذ مجوز شورای اقتصاد و بازگشایی LC می‌باشیم.
قوانلو با اشاره به بلوک ۴ گفت: این طرح از اواخر سال ۸۲ برای استخراج یک‌میلیون و دویست‌هزار تن سنگ آهن پرعیار و یک‌میلیون و دویست‌هزار تن سنگ آهن کم عیار و حدود یک‌میلیون و سیصدهزار تن باطله‌برداری آغاز شد که همچنان‌که بیان شد در حال بهره‌برداری بوده و عملیات استخراج آن در آبان‌ماه امسال به اتمام خواهد رسید و برای ادامه کار مناقصه استخراج بلوک ۲ برای حجم عملیات خاکی ۶میلیون تن شامل حدود ۳میلیون تن سنگ آهن پرعیار و کم عیار با ۳میلیون تن باطله‌برداری در حال انجام است و به امید خدا تا پایان سال با انتخاب پیمانکار عملیات اجرایی این بلوک نیز آغاز خواهد شد.


مجری طرح سنگ آهن جلال‌آباد با اشاره به مدت زمانی که جهت بازگشایی اعتبار اسنادی برای دریافت فاینانس طرح اصلی مورد نیاز است تصریح کرد، برای جلوگیری از اتلاف وقت قرارداد کار زود هنگام (Early Work) در حال ابلاغ به پیمانکار می‌باشد تا فعالیت اجرایی هرچه سریع‌تر آغاز شود.
مبلغ قرارداد اصلی برای تجهیز معدن و احداث کارخانه فرآوری حدود 173میلیون یورو بود و مدت زمان انجام کار 42 ماه می‌باشد که به صورت EPC انجام و تحویل می‌گردد.
وی وجود بوروکراسی و کندی در تصمیم‌گیری، طولانی بودن زمان گشایش اعتبار و زمان تصمیم‌گیری برای بازگشایی پاکت‌ها و اعلام برنده مناقصه را از عمده‌ترین مشکلات پیش روی اینگونه طرح‌ها دانست و اظهار امیدواری کرد: که به منظور تسریع در فرآیند تولید اینگونه موانع برطرف شود.
قوانلو معتقد است که در بخش معدن و تولید مواد معدنی زمان عامل بسیار تعیین‌کننده‌ای می‌باشد زیرا نوسان قیمت جهانی مواد معدنی از یک سو و به طول کشیدن طرح‌ها در اجرا و تولید از سوی دیگر ممکن است توجیه اقتصادی طرح را از بین ببرد.
معدن سنگ آهن جلال‌آباد در ۱۷ کیلومتری شهرستان زرند (۹۰ کیلومتری کرمان) واقع شده و این کارخانه پس از راه‌اندازی به صورت مستقیم حدود ۱۰۰۰ شغل و ده‌ها برابر آن به صورت غیر مستقیم ایجاد اشتغال می‌نماید و هم اکنون در طرح بلوک ۴ حدود ۲۰۰ نفر مشغول به کار می‌باشند.
گزارشی از آخرین وضعیت معدن جلال‌آباد زرند تهیه شده است که متن آن در پی می‌آید.
خلاصه گزارش سنگ آهن جلال‌آباد موقعیت جغرافیایی و شرایط آب و هوایی
کانسار جلال‌آباد در محدوده‌ای به طور جغرافیایی "12 '00 ˚31 و "18 '1 ˚31 و عرض جغرافیایی "42 '25 ˚56 و "00 '25 ˚56 در استان کرمان و شهرستان زرند واقع شده است. راه دسترسی به معدن از زرند به سمت غرب - شمال غرب امکان‌پذیر می‌باشد. آب و هوای منطقه به تبعیت از مناطق کویری، دارای تابستان‌های گرم و خشک و زمستان‌های نسبتا سرد است.
اهداف طرح
طرح جلال‌آباد به صورت مجموعه‌ای شامل دو طرح کوتاه و بلندمدت در دست پیگیری است. در طرح کوتاه مدت تولید سنگ آهن دانه‌بندی از بلوک‌های حائز شرایط استفاده در صنایع فولاد به روش کوره بلند و در طرح بلندمدت به طراحی، تجهیز و راه‌اندازی خط تولید کنسانتره توجه شده است. با توجه به مناسب بودن عیار آهن و گوگرد، بخشی از بلوک 4 در قالب طرح کوتاه‌مدت با هدف استخراج و دانه‌بندی سالانه 400هزار تن سنگ آهن پرعیار در حال اجرای عملیات معدنکاری می‌باشد و در راستای طرح بلندمدت اقدام به برگزاری مناقصه EPC جهت اجرای عملیات معدنکاری و احداث کارخانه تولید کنسانتره سنگ آهن به میزان 3میلیون تن در سال، شد که شرکت ناموران حائز شرایط شناخته شد.


طرح کوتاه مدت
ذخیره مورد نظر در بلوک ۴ که به منظور تامین خوراک خط دانه‌بندی مجموعه طرح در نظر گرفته شده است به مقدار یک‌میلیون و ۳۰۶هزار تن با عیار آهن بالای ۹۶/۵۸درصد است. به‌ازای استخراج این مقدار سنگ آهن پرعیار طی سه سال یک‌میلیون و ۶۷هزار تن سنگ آهن کم‌عیار و یک‌میلیون و ۳۲۷هزار تن باطله استخراج خواهد شد. به عبارتی حجم کل عملیات استخراج سنگ به میزان ۷/۳میلیون تن در طول مدت سه سال است که پس از برگزاری مناقصه به پیمانکار واگذار شده و طبق قرارداد، شرکت خدمات اکتشافی کشور به عنوان پیمانکار موظف است در سال‌های اول، دوم و سوم به ترتیب ۲/۱، ۲/۱ و ۳/۱میلیون تن استخراج کنند که عملیات استخراج فوق‌ به امید خدا تا پایان آذرماه به اتمام خواهد رسید. لازم به ذکر است که ادامه استخراج با توسعه معدن اولیه واقع در بلوک ۴ به سمت بلوک ۲ که از بلوک‌های پرعیار ذخیره محسوب می‌شوند. با هدف استخراج بالغ‌بر ۵میلیون تن ذخیره سنگ آهن پس از پایان فاز اول که در فوق آمده امکان‌پذیر خواهد بود که فراخوان مناقصه انتخاب پیمانکار بلوک ۲ اعلام شده و طرح در حالی ارزیابی فنی شرکت‌کنندگان در مناقصه می‌باشد و به امید خدا با انتخاب پیمانکار و عقد قرارداد عملیات اجرایی استخراج بلوک ۲ نیز تا پایان سال ۸۵ شروع خواهد شد.
مشخصات افراد حقوقی طرح مشاوران و پیمانکاران
- شرکت مهندسان مشاور کاوشگران طی قراردادهای ۲۷۱۰۵ و ۳۲۰۳ مورخ ۱/۷/۸۲ به ترتیب جهت خدمات مهندسی و نظارت عالیه مقیم کارگاهی
- شرکت HATCH طی قرارداد 329 مورخ 16/1/83 جهت مطالعه اولیه فنی اقتصادی کل ذخیره معدن
شرکت خدمات اکتشافی کشور طی قرارداد ۱۳۵۰۳ مورخ ۹/۶/۸۲ جهت باطله‌برداری و استخراج سنگ‌آهن از بلوک ۴
- شرکت فکور صنعت تهران طی قرارداد 3129 مورخ 7/3/85 پیمانکار ساخت و نصب و راه‌اندازی سیستم فرآوری سنگ‌آهن ریزدانه طرح.
- شرکت عمران تدبیر پارس، پیمانکار عملیات احداث جاده اختصاص معدن و پیمانکار احداث ساختمان اداری طرح
طرح بلند‌مدت:
در طرح بلندمدت از ابتدای سال ۸۴ بلافاصله پس از مطالعه فنی- اقتصادی اولیه انجام شده توسط شرکت HATCH و تایید قابل کار بودن معدن توسط این مشاور انجام مناقصه بین‌المللی انتخاب پیمانکار دارای شرایط کار به صورت تمام عیار EPC در دستور کار شرکت تهیه و تولید موادمعدنی ایران قرار گرفت.به عبارتی شرح کار پیمانکار منتخب انجام کلیه خدمات مهندسی (E)، تامین مصالح و تجهیزات (P)، توام با کار‌های ساختمانی، نصب و راه‌اندازی و سایر خدمات (C) مربوط به تجهیز و احداث و راه‌اندازی معدن و کارخانه فرآوری به ظرفیت ۳میلیون تن کنسانتره سنگ‌آهن مناسب فولادسازی به روش احیای مستقیم است.


آغاز عملیات اجرایی طرح بلندمدت سال ۸۶ بوده و پیش‌بینی می‌شود خاتمه آن سال ۱۳۸۹ باشد.
اعتبار طرح بلندمدت
اعتبار طرح بلندمدت با برآورد ارزی ۱۷۳میلیون یورو جهت احداث و راه‌اندازی معدن و کارخانه فرآوری به صورت EPC از محل تامین اعتبارات Finance و برآورد ریالی مبلغ سیصد و پنجاه میلیارد ریال جهت تامین امکانات زیربنایی شامل: آب، برق، راه‌آهن و جاده‌های دسترسی معدن است که از محل اعتبارات عمومی تامین اعتبار خواهد شد.