برنامه جریان‌های سیاسی برای بهبود سیستم یارانه نقدی چیست؟
پرونده‌ای به بهانه ۲۰ ماهگی یارانه نقدی
تاثیر یارانه نقدی ۲۰ ماهه بر خانوارهای فقیرترین دهک درآمدی جامعه چه بوده است؟
میثم هاشم‌خانی *
پرونده‌ای به بهانه ۲۰ ماهگی یارانه نقدی
تاثیر یارانه نقدی ۲۰ ماهه بر خانوارهای فقیرترین دهک درآمدی جامعه چه بوده است؟ آیا اگر بخشی از درآمدهای حاصل از اجرای طرح هدفمندی برای ارتقای امکانات آموزشی و بهداشتی در مناطق محروم و راه‌اندازی برنامه‌هایی مانند ارائه یک وعده غذای رایگان در مدارس مناطق محروم (با هدف کاهش نرخ محرومیت از تحصیل کودکان این خانوارها) هزینه می‌شد، تاثیر فقرزدایی این برنامه پایدارتر نبود؟ آیا کارشناسان اقتصادی و نیز سیاست‌مداران می‌توانند در کنار برنامه‌ریزی‌های ضروری برای کنترل تورم حاصل از طرح هدفمندی، برنامه‌هایی هم برای اصلاح سیستم یارانه نقدی با هدف افزایش تاثیرگذاری آن در جهت محرومیت‌زدایی از فقیرترین خانوارهای کشور ارائه کنند؟ آیا سکوت نسبی مراکز پژوهشی و آکادمیک معتبر کشور، سازمان‌هایی مانند کمیته امداد امام (ره) و بهزیستی، و نیز جریانات تاثیرگذار سیاسی در مورد جنبه‌های مختلف تاثیرگذاری سیستم فعلی یارانه نقدی بر وضعیت خانوارهای فقیرترین دهک درآمدی، به این معنا است که دقیقا همین شیوه فعلی را بهترین و کارآمدترین شیوه برای بهبود معیشت خانوارهای مبتلا به «فقر مطلق» و قدم برداشتن در مسیر تحقق عدالت اقتصادی می‌دانند؟ واقعیت آن است که حتی همین مبلغ فعلی یارانه نقدی هم، درصد بزرگی از درآمد خانوارهای محروم فقیرترین دهک درآمدی کشور را تشکیل می‌دهد و بنابراین ممکن است با اندکی تغییر در شیوه پرداخت یارانه نقدی این خانوارها، بتوان تغییرات بزرگی در میزان فقرزدایی حاصله و نیز میزان پایداری نتایج آن بر جای گذاشت.
در چنین شرایطی، به نظر می‌رسد که با ورود به بیستمین‌ماه پرداخت یارانه نقدی، و در زمانی که هنوز فاصله مناسبی با فضای پرافت و خیز انتخابات ریاست‌جمهوری آینده داریم، می‌تواند زمان مناسبی برای ارزیابی علمی و مستند تاثیر یارانه نقدی بر دهک‌های درآمدی مختلف، تجزیه و تحلیل جنبه‌های مختلف اقتصادی و اجتماعی حاصل از شکل فعلی سیستم یارانه نقدی و نیز ارائه پیشنهادهایی به منظور اصلاح و بهبود آن قلمداد شود.
اما آیا می‌توان امیدوار بود که جریان‌های سیاسی مختلف کشور، قدری هم به این مساله بپردازند که در صورت پیروزی در انتخابات سال آینده، چه برنامه‌هایی را برای اصلاح شیوه پرداخت یارانه نقدی به خانوارهای فقیرترین دهک درآمدی کشور اعمال خواهند نمود تا به تحقق عدالت اقتصادی نزدیک‌تر شویم؟
* m.hashemkhany@gmail.com
ارسال نظر