شهرداران موفق چه ویژگی هایی دارند؟

موسسه راهبردهای شهری در ایالات متحده، اخیرأ تحقیقی را به انجام رساند که طی آن مشخصات مدیران موفق در زمینه مدیریت شهری مورد مطالعه قرار گرفت. در این تحقیق سوابق و عملکرد چندین نفر از شهرداران حاضر و سابق شهرهای مختلف دنیا مورد بررسی قرار گرفت و با بسیاری از آنها به طور حضوری یا تلفنی مصاحبه شد.

نتایج این تحقیق نشان داد که دلایل موفقیت شهرداران را می توان در ۶ نقطه خلاصه کرد :

استفاده از ایده دیگران

بیشتر شهرداران موفق، افرادی هستند که در هر گفتگوی دوستانه، طرح‌ها و نظرات دیگران را می‌شنوند و آنها را به خاطر می‌سپارند. بر خلاف تصور عمومی، بسیاری از طرح‌های موفق، از همین گفت‌وگو‌ها و جمع‌های دوستانه و بعضأ با حضور اندیشمندان یا کارشناسان گرفته می‌شوند و به ندرت چنین طرح‌هایی در جلسات رسمی طرح‌های اولیه مطرح می‌شوند و بعدأ روی آنها کار کارشناسی می‌شود.

ساختن بر اساس توان موجود

معمولأ طرح‌هایی موفق می‌شوند که مردم آنها را قبول دارند و همین قبول داشتن، نشانه آماده بودن جامعه برای چنین طرحی است. ممکن است این آمادگی، زیاد به چشم نیاید، اما به محض اینکه روی آن دست گذاشته شد، به صورت آشکار، خود را نشان می‌دهد.

اعلام به موقع

وقتی برنامه‌ای هنوز در مرحله طرح و نظر است، نباید آن را به عموم اعلام کرد. پس از بررسی یک طرح، باید مدتی را نیز صرف برنامه‌ریزی برای اجرای آن کرد. در این برنامه‌ریزی می‌توان حداقل ۴ تا ۵ مانع بزرگ را شناسایی کرد که ممکن است مانع موفقیت طرح شوند. در غیر این صورت، طرح مورد نظر ممکن است تبدیل به یک فوتبال سیاسی شود. در طول مدتی که صرف این برنامه‌ریزی و کار بیشتر روی طرحی می‌شود و تا قبل از اعلام عمومی آن می‌توان با مدیران دیگر نیز مشورت کرد و نظرات و انتقادات آنها را شنید.

حل مشکلات مالی

یکی از موانعی که تمام طرح‌ها در سراسر دنیا با آن روبرو هستند، کمبود بودجه است. قبل از اعلام عمومی یک طرح، باید منبع یا منابع مالی تأمین بودجه برای طرح مورد نظر، مشخص شوند.

ارتباط طرح با مردم

یکی دیگر از مشکلات احتمالی یک طرح این است که آنها تنها یک ایده و نظرند و هر طرحی باید در مقیاس‌های انسانی بررسی و آزمایش شود تا مشخص گردد آیا افراد جامعه از آن طرح استقبال خواهند کرد و مورد استفاده آنها هست؟

تمرکز روی طرح :

از بیشتر شهرداران موفق دنیا تنها به خاطر چند مورد محدود یاد می‌شود، چه بهتر که این چند مورد ، مربوط به موفقیت‌ها باشند تا شکست‌ها. پس، بهتر است ضمن پیشبرد امور شهری که طی آن ممکن است چندین طرح نیز به انجام برسند، روی چند طرح محدود و ماندنی تمرکز کرد و از این مسیر منحرف نشد. همچنین شهرداران موفق را می‌توان از لحاظ مشخصات فردی و حرفه‌ای به چند دسته تقسیم کرد. بعضی از آنها بیشتر به روند کار و خدماتی که در روند اجرای طرح‌ها ارائه می‌شوند، اهمیت می‌دهند و برخی دیگر بیشتر به نتیجه کار و پیامدهای اجتماعی، سیاسی و مدیریتی طرح‌هایشان اهمیت می‌دهند. هر کدام از این مشخصات می‌تواند باعث موفقیت یک شهردار شود.

نکته دیگر در مورد شهرداران موفق این است که فهرست چنین افرادی معمولا شامل شهرداران سابق و قدیمی شهرهاست و برای ادعای موفق و یا ناموفق بودن یک شهردار، نیاز به وقت است. به عبارت دیگر یک شهردار، تنها به دلیل رویکردش به مسائل شهری نمی‌تواند مورد قضاوت قرار بگیرد، بلکه باید پیامدهای طرح‌های وی و همکارانش و همچنین تأثیر آن‌ها بر جامعه شهری در طول مدت زمان خاص، مورد بررسی قرار گیرد.

آناهیتا نصیر پور

کارشناس گروه برنامه ریزی و بودجه