اتو؛ جهنم پوشاک؟
اتو ضمن اینکه لباس‌های شما را زیبا و منحصر به فرد می‌کند، باعث میکروب‌کشی آنها نیز می‌شود
فرید قدیری - هیچ لباسی را پیدا نمی‌کنید که بعد از شست‌و‌شو نیاز به «اتو» نداشته باشد. «اتو» نوعی لوازم خانگی است که ارتباط تنگاتنگی با پوشاک دارد. بدون «اتو» لباس‌های شما خاصیت یک‌بار مصرف را پیدا می‌کند چون به محض کثیف‌شدن دیگر نمی‌توانید آن را به تن کنید.

«اتو» بعد از شست‌و‌شوی لباس به کار می‌آید. بسیاری از مردم تصور می‌کنند از «اتو» فقط برای صاف کردن چین و چروک‌های لباس باید استفاده کرد.در حالی‌که این تصور کاملا غلط است.
صاف کردن لباس یکی از کاربردهای «اتو» است.از «اتو» البته با درجه حرارت متوسط روبه بالا می‌توان برای میکروب‌کشی لباس‌های زیر (بعد از شست‌و‌شو) نیز استفاده کرد.
البته به شرط آنکه لباس‌های زیر کاملا نخی و از جنس الیاف پنبه باشد. «اتو کردن لباس» خود یک علم است، چرا که پوشاک شما بسته به جنس و رنگ آنها هرکدام یک رفتار ویژه در برابر حرارت نشان می‌دهند. اتو می‌تواند به لباس شما بدون آنکه ظاهر سوختگی برجای بگذارد، آسیب برساند.
در این گزارش سعی شده نکات مهم برای «اتو کردن لباس» را تشریح کنیم:
اتو دستگاهی است که از آن برای صاف کردن و آهار دادن چین و چروک لباس‌، پارچه‌، پرده و غیره استفاده می‌شود. در زمانی نه چندان دور (حدود سی سال پیش) از اتوی زغالی استفاده می‌شد. ولی با توجه به ایجاد گاز سمی از این اتو و رشد و پیشرفت صنعت برق‌، اتوی زغالی کنار گذاشته شد و جای آن را اتوی برقی گرفت. اتو را نباید روی لباس‌، مخصوصا لباس پشمی کشید. بلکه باید آن را به آرامی روی لباس فشار داد. به همین جهت در ساختمان اتوهای معمولی وزنه‌ای جهت سنگین شدن اتو تعبیه می‌کنند. اتوی معمولی برای صاف کردن و فرم دادن پارچه‌های پنبه‌ای و کتانی مناسبتر است و برای پارچه های پشمی که نیاز به اعمال فشار بیشتری دارد اتوهای بخار مناسب‌تر است. بخار ایجاد شده در داخل اتوی بخار سبب می شود که پارچه بهتر صاف شود و دیگر لازم نیست که برای ایجاد فشار بیشتر اتو به پارچه‌، وزنه یا کفه سنگین‌تر استفاده شود از این رو اتوهای بخار سبکتر است. اتو بخار همچنین از ایجاد سوختن احتمالی پارچه جلوگیری می کند. امروزه اتوها را طوری می سازند که بتوان از آن هم به عنوان اتوی خشک و هم به صورت اتوی بخار استفاده کرد. اتوی خشک برای اتو کردن پارچه‌های غیر پشمی مناسبتر است. این نوع اتو در مدل‌ها و طرح‌های مختلف به بازار عرضه می‌شود. از مزایای اتوی خشک ساختمان ساده‌تر‌، قیمت ارزان‌، تعمیر و بکارگیری راحت‌تر آن است.
اتوکشی بیشتر تنها برای نمود زیباتردادن به پوشاک و پارچه‌ها انجام می‌شود ولی در عین حال به خاطر دمای بالای فلز کف اتو، باکتری‌های روی پوشاک نیز کشته می‌شوند که این به بهداشت لباس کمک می‌کند، از این‌رو اتو کشیدن دستمال‌های جیبی یا دستمال‌های آشپزخانه می‌تواند به بهداشت کمک نماید. اولین نکته‌ای که باید در مورد اتو رعایت کنید استفاده از آب در اتوهای بخار است. آب اتو را با پیمانه‌ای که دارید در ابتدای کار، قبل از زدن اتو به برق داخل آن بریزید و بعد از اتمام کار، آب اتو را خالی کرده و به‌مدت یک دقیقه اتو را روشن بگذارید تا آب داخل آن کاملا خشک شود.
اگر اتو به‌خوبی بخار نمی‌کند
ممکن است به علت خراب بودن شاسی یا کلید فرمان بخار یا گرفتگی سوراخ باشد.
در صورت گرفتگی سوراخ‌های اتو می‌توانید، مقداری سرکه در محفظه آب آن ریخته و به‌مدت چند دقیقه بگذارید بماند. سپس اتو را روشن کرده تا بخار سرکه، رسوب‌های آن را از بین برده و محفظه آب تمیز شود بر روی صفحه اتو معمولا یک‌سری لکه بر جای می‌ماند.
برای از بین بردن لکه‌های به‌وجود آمده در صفحه اتو می‌توانید لکه‌های به‌وجود آمده در صفحه اتو را اگر از نوع اکسیدی باشد با کمی مواد اسیدی مانند سرکه یا آبلیمو از بین ببرید.
اگر این لکه‌ها در اثر چسبیدن مواد پلاستیکی به‌وجود آمده، می‌توانید با کمی بنزین یا سایر مواد نفتی حلال آن‌ها را از بین ببرید و در پایان کار صفحه اتو را با پارچه نم‌داری تمیز کنید.
اتوهای معمولی و بخار را نبایستی برای مدت زیادی به‌طور متوالی مورد استفاده قرار داد. برای استفاده از اتو بخار، حتماً آب در محفظه آن بریزید و در پایان کار آب اتو را بخار کنید. هر چند ماه یک مرتبه با سرکه، رسوب‌های احتمالی اتو را از بین ببرید. برای اتو کردن حتما به‌درجه حرارت‌های مناسب درج شده با توجه به جنس پارچه یا لباسی که قصد اتو کردن آن را دارید، توجه کنید. از کشیدن اتو بر روی اشیاء خشن جدا خودداری کنید تا این عمل باعث از بین رفتن روکش آن نشود. ایراد اصلی اتو مربوط به سیستم تولید گرما (المنته) می‌شود. در این حال اگر گرمای اتو با آنچه که به وسیله درجه حرارت تنظیم انتخاب می‌شود هماهنگ نیست، باید اشکال را از ترموستات یا همان درجه تنظیم دانست.
به‌هر حال برای رفع هر گونه ایرادی باید از سالم بودن دو شاخه و سیم اتو مطمئن شوید و سپس اتو را به‌دست تعمیرکار بسپارید، زیرا تعمیر و تعویض المنت و ترموستات از عهده شما خارج است.
لباس‌هاى اتو شده و ملحفه‌هاى صاف و اتو کشیده، هم تمیزتر و زیباتر به نظر مى‌رسند و هم هنگام استفاده احساسى از رضایت و خشنودى را براى شما به ارمغان مى‌آورند. اما اتو کشیدن لباس‌ها نه تنها کار چندان ساده‌اى نیست بلکه اگر با رعایت روش صحیح آن انجام نشود، مشکل تر می شود و نتیجه آن نیز رضایت بخش نخواهد بود. چه بسا بى‌توجهى در هنگام اتوکارى به سوختن، خراب شدن و در نهایت از بین رفتن و بى‌استفاده شدن لباس‌هاى گاه گرانقیمت نیز منجر شود. اتوکشى به دو روش انجام مى‌شود: با استفاده از اتو پرسى یا به وسیله اتوهاى دستى.
براى صاف کردن ملحفه‌ها، پارچه‌هاى نخى، پلى‌استر و ابریشم، اتوى دستى مناسب‌تر است.
این دو نوع اتو در حقیقت به دو شیوه متفاوت لباس‌ها را صاف مى‌کنند؛ اولى با پرس کردن و فشردن پارچه آن را صاف مى‌کند و اتوى دستى با کشیده شدن بر روى سطح پارچه چروک‌هاى آن را باز مى‌کند. هر یک از این دو روش براى انواع خاصى از پارچه و لباس مناسب‌تر هستند و برخلاف تصور ما همیشه و براى همه لباس‌ها یکسان و قابل جایگزینى با یکدیگر نیستند. گرچه ما اغلب در منزل از اتوهاى دستى براى اتو کردن تمام لباس‌ها و انواع پارچه‌هاى مختلف استفاده مى‌کنیم، پارچه‌هاى ظریف مانند ژرسه، پارچه‌های پشمى و همچنین لباس‌هاى پیلى‌دار باید به وسیله اتوى پرسى اتوکشى شوند. اما براى صاف کردن ملحفه‌ها، پارچه‌هاى نخى، پلى‌استر و ابریشم، اتوى دستى مناسب‌تر است. جدا از نوع اتویى که مورد استفاده قرار مى‌دهید براى رسیدن به نتیجه مطلوب و پیشگیرى از آسیب دیدن لباس‌ها همیشه به خاطر داشته باشید قبل از شروع اتوکشى به اطلاعات درج شده در قسمت داخلى لباس‌ها که شما را از قابلیت پارچه براى اتوکشى و میزان درجه مناسب آن آگاه مى‌کند توجه کنید و چنانچه استفاده از اتو براى پارچه لباس مجاز باشد درجه اتو را روى میزان ذکر شده تنظیم کنید. پس از تنظیم درجه اتو، به تناسب جنس پارچه لباس، رعایت برخى اصول دیگر نیز مى‌تواند در حفظ وضعیت لباس به بهترین شکل و براى مدتى طولانى تر مفید باشد؛ مثلا هنگام اتو کردن پارچه‌هاى تهیه شده از الیاف مصنوعى به ویژه اگر رنگى تیره دارند براى جلوگیرى از برق افتادن پارچه، آن را از پشت اتو کنید یا یک قطعه پارچه تمیز نخى را روى آن بیاندازید و سپس اتو بکشید.
این کار باعث می‌شود الیاف در سطح روی پارچه به واسطه حرارت آسیب نبینند. براى اینکه نقش درزها و جاى دوخت زیپ روى پارچه به صورت براق باقى نماند هنگام اتو کشیدن این قسمت‌ها نیز از یک قطعه پارچه استفاده کنید و اتو را مستقیما روى لباس نگذارید. اگر پارچه و لباس شما بر اثر اتو کشیدن برق افتاده، پارچه نخى مرطوبى را روى قسمت براق شده قرار دهید و اتو بکشید تا بخار حاصله، برق افتادگى را از میان ببرد.
لباس‌هایى که از پارچه‌هاى درشت بافت دوخته شده را نیز همیشه از پشت اتو بزنید. براى اتو کشیدن ملحفه‌ها و قطعات پارچه‌اى بزرگ ابتدا آنها را تا بزنید و به صورت یک قطعه کوچک‌تر چندلا در آورید سپس با باز کردن هر تا یک بخش از آن را اتو کنید (مانند ورق زدن یک کتاب). هنگام اتو زدن پرده‌ها، یک صندلى در پشت میز اتو قرار دهید و قسمت‌هایى از پرده را که اتو زده‌اید روى صندلى بگذارید تا به این ترتیب از افتادن پرده روى زمین و چروک شدن دوباره آن و همچنین سنگینى و کشیده شدن باقیمانده پارچه پرده جلوگیرى شود. براى اتو کردن لباس‌هاى ابریشمى ابتدا آنها را کمى با آب مرطوب کنید و سپس از پشت در حالى که یک قطعه پارچه نخى روى آن قرار داده‌اید اتو بزنید. برای لباس‌های ابریشمی هرگز اتو را روی درجه حرارت بالا تنظیم نکنید.
هنگام اتو کردن پارچه‌هاى تهیه شده از الیاف مصنوعى به ویژه اگر رنگى تیره دارند براى جلوگیرى از برق افتادن پارچه آن را از پشت اتو کنید یا یک قطعه پارچه تمیز نخى را روى آن بیاندازید و سپس اتو بکشید.
نکاتی برای بهتر اتو کردن
اتوهای بخار را اگر از آب معمولی و حتی آب جوشیده پر کنید موجب می‌شود منافذ آن گرفته شود و باز کردن آنها مشکل است پس باید در آنها آب مقطر بریزید واگر آب مقطر ندارید از آب باران استفاده کنید و نیز می‌توانید از برفک‌های یخچال و فریزر استفاده کنید و آنها را آب کنید و در بطری‌هایی جمع‌آوری کنید و در اتو بریزید.توجه داشته باشید اگر آب درون اتو می‌ریزید پریز را از برق بکشید.برای جرم گیری اتو باید محلولی از آب مقطر و سرکه درون اتو بخار بریزید و بگذارید تا اتو گرم شود و بعد از مدتی آن را بیرون بریزید و آب مقطر (آب خالص) درون بریزید تا کامل تمیز شود و بعد از ریختن آب دوم روی یک تکه پارچه اتو کنید تا بخارها با فشار خارج شوند این کار را چندین بار ادامه بدهید تا دیگر جرمی باقی نماند. اگر احساس کردید اتو به پارچه شما می‌خواهد بچسبد برای جلوگیری از چسبیدن اتو از این روش استفاده کنید ؛ اتو را روشن بگذارید پس از اینکه داغ شد مقداری صابون خشک را به کف آن بمالید و بعد آن را برروی سطح یک روزنامه یا مجله کافی به آرامی حرکت دهید.
اتفاق می‌افتد که پس از اتو کشیدن بر روی شلوار یا اشیاء اتو شده برق می‌افتد برای جلوگیری از این کار قبل از اتو کشیدن مقداری آب به همراه سرکه به محلی که می‌خواهید اتو بکشید بپاشید و هیچگاه اتو را مستقیما روی لباس نگذارید بلکه از روی یک پارچه کتانی اتو کنید. اگر می‌خواهید خط اتوی شما با دوام باشد در محل خط اتو از زیر، کرک‌ها و پرزها را کاملا بردارید و در محل خط اتو در زیر و داخل لباس مقداری صابون خشک بکشید و در محل خط اتو در روی لباس یک پارچه مرطوب بگذارید وبا اتوی داغ محل را اتو کنید.