تفکر صنعتی، شرط لازم صنعتی سازی در ساخت و ساز

طرح مسکن مهر حرکتی بسیار بزرگ بود که به اتکاء منابع زیاد بانکی شروع شد ولی شناسایی و مسیریابی مشخص در شأن این کار صورت نگرفت شرکت بستاب بنا دارای رتبه یک ساختمان و رتبه یک تاسیسات و تجهیزات، در اردیبهشت ماه سال ۸۹ پروژه ۵۶۰ واحدی مسکن مهر را در فاز ۶ شهر جدید پرند آغاز نمود. این پروژه ظرف یازده ماه و تا پایان سال ۱۳۸۹ به حدود ۸۰ درصد پیشرفت فیزیکی دست یافت، لکن در سال ۱۳۹۰ به دلیل عدم تعیین تکلیف آورده متقاضیان پیشرفت کمتری داشته و در حال حاضر با ۹۰ درصد پیشرفت فیزیکی در انتظار پرداخت آورده متقاضیان به سر می برد.

فرصتی حاصل شد تا گفتگویی با آقای مهندس یوسف صفار شاهرودی قائم مقام مدیرعامل و مدیر فنی و مهندسی این شرکت داشته باشیم که به نظر خوانندگان محترم می‌رسد:

در پروژه مسکن مهر پرند چه تعداد واحد مسکونی در حال ساخت دارید؟ از چه فن آوری‌ای جهت ساخت بهره می گیرید؟

پروژه ۵۶۰ واحدی این شرکت در شهر جدید پرند با روش صنعتی در حال ساخت می‌باشد، که در این پروژه از فن آوری متداول سازه های فلزی پیچ‌و‌مهره‌ای با ستون های پیش ساخته استفاده نموده ایم. در بحث صنعتی‌سازی ساختمان موضوع رعایت مباحث مقررات ملی ساختمان را که خود برای پروژه های مسکونی و غیر مسکونی الزامی جدی است، به طور کامل رعایت کرده ایم. رعایت این مباحث زمینه ای برای استفاده از صنعتی‌سازی در بخش سفت کاری و نازک کاری شد که خوشبختانه پروژه به عنوان الگویی برای بسیاری از انبوه سازان مطرح شد تا از آن الهام بگیرند و در کارهای آتی خود از این روش استفاده نمایند.

ارزیابی شما از صنعتی سازی در ایران چیست؟

در رابطه با صنعتی سازی برخلاف مباحثی که در این زمینه مرسوم است باید برداشت های منطقی تری از این موضوع داشته باشیم؛ صنعتی سازی الزاماً استفاده از روشهای ساخت صنعتی در بخش ساختمان نیست، بلکه شرط لازم صنعتی سازی تفکر صنعتی در ساخت و ساز می باشد. زمانی‌که در یک کارخانه پروسه تولید کاملاً تحت کنترل قرار می گیرد و برنامه زمانبندی و کنترل کیفیت مشخصی دارد، اطمینان از خروجی محصول بالا می رود. بنابراین در بخش ساختمان نیز این موارد اجزای اصلی صنعتی سازی است و اگر تفکر صنعتی بر روی پروژه حاکم باشد، با متریال سنتی هم می توان صنعتی ساخت.

اگر از مدل های بومی که فهم و فرهنگ و آسایش ساکنین را بتواند فراهم بکند استفاده کنیم و آنها را در قالب نظام مدیریت اصولی قرار بدهیم، یعنی اگر نظام مدیریت، برنامه زمانبندی، کنترل کیفیت، بهینه سازی مصرف مصالح و نیروی کار، تأمین تجهیزات و متریال استاندارد را به نحو احسن استفاده کند، این اجزا دست به دست هم می دهند و سرعت و کیفیت کار و ضریب اطمینان سازنده را در تولید انبوه بالا می‌برد و خطای انسانی را کاهش می دهد که خود نوع و مفهومی از صنعتی سازی است.

از طرفی صنعتی سازی با انبوه سازی معنی و مفهوم پیدا می کند و معتقدم در انبوه سازی وقتی واقعاً صنعتی می‌شویم که تفکر صنعتی داشته باشیم. مدیریت و تفکر صنعتی شرط لازم در این مقوله است و استفاده از تکنولوژی های صنعتی سازی شرط کافی است ولی متاسفانه به نظر می رسد امروزه موضوع برعکس شده است.

لازمه ورود به بازارهای جهانی چیست و چه تدابیری باید اندیشید تا بتوانیم در عرصه های جهانی فعال باشیم؟

ورود به بازارهای جهانی سه لازمه جدی دارد:

اولین شرط لازم برای حضور در عرصه های جهانی بدون تردید حمایتهای دولتی است؛ همچنانکه شرکتهای خارجی که در ایران فعال هستند، بدون حمایت و تضامین کافی از سوی سیستم های دولتی خود امکان ورود به این عرصه را نداشته اند.

مورد دوم اینکه باید ادبیات کار متقابل با کشورها و بازارهای جهانی را بدانیم. همانطور که دنبال ایجاد فرصت برای ورود به بازارهای جهانی هستیم باید فرصت متقابل را برای ورود آنها به بازار داخلی فراهم کنیم. که این کار لازمه تجارت متقابل است و از این طریق است که با نوع ادبیات این حرفه در زبان بین الملل آشنا می شویم.کار مشترک با شرکتهای بزرگ خارجی در پروژه های داخلی تا حد زیادی آموزش صدور خدمات مهندسی را برای شرکتهای داخلی محقق می سازد.

سومین مورد اینکه باید نظام مدیریت نوین و تفکر صنعتی را در داخل کشور پرورش دهیم. برخی از شرکت های موفق ایرانی که در عرصه جهانی در حال فعالیت هستند، با استفاده از تفکر و ایده ها و سیستم های مدیریت نوین توانستند در این عرصه رقابت کنند.

از فعالیت در زمینه مسکن مهر و حمایت مسئولین رضایت دارید؟

وقتی طرح و ایده ای مطرح می شود معمولاً شروع کار آسان تر از به سرانجام رساندن آن است. طرح مسکن مهر حرکتی بسیار بزرگ بود که به اتکاء منابع زیاد بانکی شروع شد ولی شناسایی و مسیریابی مشخص در شأن اینکار صورت نگرفت. در مورد مسکن مهر تا زمانیکه پروژه ها تکمیل شوند و بهره‌بردار در محل ساکن شود و تعهداتش به بانک و دولت و سازنده تعیین تکلیف شود راه سخت و پیچیده‌ای در پیش است. بنابراین معتقدم که عده ای از مسئولین نه اینکه نخواهند از این طرح حمایت کنند بلکه واقعاً نمی‌دانند ابعاد پیچیده این طرح چیست. دلیل این مدعا تغییر مکرر در مقررات واگذاری است. هنوز ابهامات و سؤالاتی مطرح است که در نهایت قیمت تمام شده واحد، میزان وام بانکی هر واحد و نهایتاً مبلغ آورده متقاضی چقدر خواهد بود؟ کدام واحد متعلق به کدام متقاضی است؟ نقش تعاونی ها در ادامه چه خواهد شد؟ نتیجه ابهام در این موارد، سردرگمی سازنده و متقاضی را در پی خواهد داشت.

مسئولین باید سریعتر این ابهامات را برطرف کنند تا به هدف اصلی که در واقع اجرا و تکمیل صحیح طرح مسکن مهر و رضایت متقاضیان است برسیم. البته یکی از عوامل را می توان ناشی از این موضوع دانست که این طرح بزرگ اولین تجربه در سطح ملی بود که با این گستردگی ساخت مسکن دولتی تحقق می یابد.

آیا طرح هایی از قبیل مسکن مهر می تواند تأثیری بر نوسان بازار مسکن داشته باشد و به نوعی آن را کنترل کند؟

بدون شک تأثیر گذار است و جلوی تغییرات جهشی و غیر قابل کنترل بازار مسکن را خواهد گرفت؛ حتی زمزمه مسکن مهر نقش مهمی در کنترل نوسان قیمت بازار مسکن در چند سال اخیر داشته است؛ نکته قابل تأمل برای مسئولین و دست اندر کاران مسکن مهر این موضوع است که امسال بازار در حال ارزیابی است و اگر تعهدات در قبال عرضه مسکن مهر به موقع انجام نشود و تأخیری در تحویل و سکونت واحدها صورت پذیرد، نتیجه بالعکس خواهد شد و شاهد جهش در بازار مسکن خواهیم بود.

چه زمانی پروژه مسکن مهر شرکت بستاب بنا در شهر جدید پرند آماده تحویل به متقاضیان خواهد بود؟

بر اساس مشخصاتی که در تعهد سازنده می باشد حدود نیمی از واحدها تا اواخر شهریور ماه ۹۰ و مابقی واحدها تا اواخر آذر ماه قابل تحویل خواهد بود.

اگر تکلیف متقاضیان و سهم پرداختی آنها مشخص بود و پرداخت می شد، و بسیاری از هزینه های مازاد بر تفاهم نامه سه جانبه از قبل در نظر گرفته می شد، اکنون شاهد پیشرفت و سرعت بیشتری در ساخت پروژه ها بودیم و مشکلات کمتری گریبان گیر سازندگان بود؛ در نتیجه باید هر چه سریعتر تکلیف پرداختی متقاضیان روشن شود تا در ادامه شاهد ضرر و زیان سازندگان و توقف پروژه ها نباشیم.

آیا تا زمان اتمام ساخت و تحویل واحدها زیر ساخت های لازم و انشعابات آب، برق، گاز و تلفن تأمین خواهد شد؟

با توجه به شواهد موجود و زمان بندی انجام شده احتمالاً زیرساخت‌های لازم و امکانات زیربنایی هم زمان با اتمام ساخت واحدها فراهم نخواهد شد. سرعت اجرای آنها کم است و باید تدبیری اندیشیده شود تا این موضوع در آینده مشکل ساز نشود، زیرا بزرگترین معضلی که به وجود خواهد آمد این است که ساخت مسکن مهر به اتمام رسیده و آماده تحویل باشد ولی قابل سکونت نباشد!

سیستم اجرایی صنعتی پروژه مسکن مهر شهر جدید پرند عبارت است از:

۱ - سازه فلزی پیچ و مهره ای با سیستم بادبندی که تمامی قابهای بادبند در کارخانه برشکاری و جوشکاری می شوند و سپس به صورت یک قاب کامل در محل نصب شده و سایر اجزاء سازه با پیچ و مهره به یکدیگر متصل می گردند.

۲ - سیستم دیوارها و پوشش خارجی از نوع warm wall است که بهترین سیستم برای رعایت مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان می‌باشد. برای پوشش نهایی نما از سنگدانه های رنگی مینرال با ماندگاری طولانی استفاده شده است. پارتیشنهای داخلی از نوع بلوکهای سبک و عایق می باشد.

۳ - کلیه مباحث اجباری مقررات ملی ساختمان در این پروژه رعایت گردیده و از مصالح مرغوب و استاندارد در کارهای ساختمانی و تاسیساتی پروژه استفاده شده است.

۴ - پانزده درصد واحدهای این پروژه یک خوابه و ۸۵ درصد دو خوابه می‌باشد که با طراحی کاملا بهینه معماری نسبت مشاعات به مساحت کل در این پروژه حدود ده درصد می باشد.