روانشناسی و سرمایهگذاری، ارتباطی عمیق و پیچیده دارند، زیرا تصمیمات مالی افراد بهشدت تحتتاثیر احساسات و عوامل روانی قرار میگیرد. رفتارهای سرمایهگذاران در بازارهای مالی اغلب بازتابی از ادراکات، احساسات و واکنشهای ذهنی آنها به رویدادهای اقتصادی و اجتماعی است. برای نمونه، احساس ترس هنگام افت بازار یا طمع در دورههای رشد میتواند موجب بروز رفتارهای هیجانی و غیرمنطقی شود. این عوامل، بهویژه در شرایط ناپایداری و نوسانات شدید، نقش پررنگتری پیدا میکنند. سوگیریهای شناختی مانند اعتماد به نفس بیش از حد، تمایل به تایید باورهای شخصی و رفتار گلهای نیز از جمله عواملی هستند که میتوانند به تصمیمگیریهای نادرست منجر شوند. آگاهی از اصول روانشناسی و استفاده از آن در سرمایهگذاری، میتواند به سرمایهگذاران کمک کند تا احساسات خود را مدیریت و تصمیماتی منطقیتر و آگاهانهتر اتخاذ کنند. این آگاهی، علاوه بر کاهش اشتباهات رایج، بهبود عملکرد کلی سرمایهگذاری را نیز به دنبال دارد.
دنیای اقتصاد:
بورس تهران پس از تحمل یک دوره رکود، از ابتدای آبان وارد یک روند صعودی شد و بازدهی این بازار در هشتمین ماه سال به ۱۲.۴درصد رسید تا این بازار پس از ۲۰ ماه در صدر بازدهی بازارها قرار گیرد. پیشروی ارزش معاملات تا ۱۰همت نیز از تداوم فضای رونق بر بازار سهام، حکایت دارد. به نظر میرسد عواملی نظیر تعدیل قیمت برای خودروسازها، تداوم رشد قیمت برای دلار نیمایی و احتمال تغییر در سیاستهای پولی در بهبود وضعیت بازار سهام نقش داشتهاند. برخلاف بازار سهام، بازار سکه و طلا که در ماههای قبل پررونق بود، در آبان با عقبگرد قیمتی روبهرو شد. افت قیمت جهانی طلا پس از انتخابات آمریکا باعث شد که بازدهی سکه و طلا منفی شود. البته در ماه آبان بازدهی دلار نسبتا قابل توجه بود و در این ماه ۷.۵درصد رشد کرد. از ابتدای سال نیز در میان بازارها بیشترین بازدهی مربوط به طلای ۱۸عیار بود که حدود ۳۸درصد رشد را ثبت کرده است. بازدهی ۸ماهه بانکها بهعنوان یک سرمایهگذاری کمریسک، ۲۰ درصد ثبت شده است.
دنیایاقتصاد- محمد نعمتزاده:
آخرین روز معاملاتی هفته، چهارشنبه با ریزش ۱۲هزارواحدی شاخصکل بورس و افت ۳هزار و ۵۰۰واحدی شاخص هموزن همراه بود. برخی از کارشناسان و فعالان بازار سرمایه، ریزش قابلتوجه و نسبتا بالای بورس امروز را صرفا یک اصلاح و نفسگیری بازار برای ادامه روند صعودی میدانند و برخی دیگر نیز علت ریزش را واکنش بورس به احتمال صدور قطعنامه بینالمللی علیه ایران ارزیابی میکنند.
بازار سرمایه این هفته طبق پیشبینیها روند مثبتی را تجربه کرد و شرایط به شکلی مناسب پیش رفت. عوامل بنیادی و سیاسی، دست در دست هم، بستر را برای رشد بازار فراهم کردند. عبور نرخ دلار نیمایی از مرز ۵۰هزار تومان و کاهش نرخ بهره اوراق اخزا از ۳۳درصد به ۳۰درصد، نشاندهنده جهتگیریهای حمایتی سیاستگذاران بود. افزون بر این، کاهش حقوق مالکانه معادن در بودجه ۱۴۰۴ از ۵۵درصد به ۵۰درصد، در کنار اعمال ۵درصد معافیت مالیاتی برای شرکتهای تولیدی، از جمله اقدامات مثبت دولت بود که سیگنالهایی مبنی بر حمایت از بازار مخابره کرد.
دنیای اقتصاد-علی قاسمی:
شاخصکل بورس که در نیمه اول معاملات، با رشد ۲۳هزار واحدی تا ۲میلیون و ۲۷۸هزار واحد نیز پیشروی کرد، با افزایش فشار عرضه در نیمه دوم معاملات، با چرخش قیمتی در نمادها همراه بود. سرانجام نماگر اصلی در۲میلیون و ۲۶۹هزار واحد آرام گرفت. ضمن درنظرگرفتن عوامل سیاسی، بهنظر میرسد شاخصکل بورس با رسیدن به محدوده مقاومتی که در نیمه کانال ۲.۲میلیون واحد قرار دارد، واکنش اندکی را نسبت به این سطح نشان دادهاست. سطح مذکور آخرینبار در اردیبهشت امسال ایجاد شد و پس از آن شاخص بورس، سقوط آزاردهندهای را به اهالی بازار تحمیل کرد، با اینحال عبور از این مقاومت و تثبیت بالای آن، میتواند روزهای خوبی را برای بازار بههمراه داشتهباشد.
دنیای اقتصاد-امیرمحمد بختیاری:
روز سه شنبه دماسنج اصلی بازار سرمایه با افزایش ارتفاع ۰.۶۲درصدی همراه شد و در پایان ساعت معاملاتی در سطح ۲میلیون و ۲۶۹هزار واحدی ایستاد. رشد ۱۴هزار و ۶۳واحدی شاخص کل در حالی محقق شد که نماگر هموزن با صعود ۰.۴۹درصدی روبهرو شد و در سطح ۷۲۳هزار و ۳۸۳واحدی قرار گرفت. در این بین شاخص کل فرابورس نیز که معیار مناسبی برای بررسی وضعیت سهام مختلف فرابورسی است، حدود ۰.۹۸درصد سبزپوش شد و در نهایت در سطح ۲۲هزار و ۴۲۳واحدی کار خود را به اتمام رساند. ارزش معاملات خرد بازار سرمایه که شامل سهام و حق تقدم بازار میشود، روز سهشنبه مقدار ۷هزار و ۳۹۲میلیارد تومانی را ثبت کرد. بهعلاوه ۳۳میلیارد تومان پول حقیقی به گردونه معاملات بازار وارد شده است.
دنیای اقتصاد-عاطفه چوپان:
بازار سرمایه با حجم معاملات چشمگیر و بازگشایی نمادهای مهم، تا به اینجا هفتهای پرتحرک را پشتسر گذاشتهاست. بازار سرمایه ایران در روزهای اخیر تحولات چشمگیری را تجربه کردهاست. از رکوردشکنی ارزش معاملات خرد تا بازگشایی نمادهای کلیدی همچون ایرانخودرو و سایپا بعد از افزایش قیمت و در نهایت بازار در مسیری پرنوسان و حساس قرار گرفتهاست. در عین حال، اثرگذاری گزارشهای مثبت ماهانه و مدیریت نسبی نرخ بهره، نشاندهنده تلاشهایی برای ایجاد ثبات در بازار است، اما این تغییرات چه چشماندازهایی را برای هفتههای آتی ترسیم میکند؟ در ادامه، تحلیلهای دو کارشناس بازار سرمایه، مهدی دلبری و محمد خبریزاد را بررسی میکنیم که ابعاد مختلف این تحولات را تحلیل کردهاند.
شاخص کل با رشد ۱۵.۱۶درصدی از محدوده یکمیلیون و ۹۷۰هزار واحدی ۲آبانماه به سطح ۲میلیون و ۲۶۹هزار واحدی در روز سهشنبه رسید. در این میان شاخص کل هموزن نیز به عنوان یکسانکننده اثر تمامی نمادها با صعود ۱۰.۳۳درصدی از تاریخ مذکور روز گذشته در محدوده ۷۲۳هزار واحدی قرار گرفت. شاخص کل فرابورس نیز افزایش ارتفاع ۶.۸۴درصدی از روزهای ابتدایی آبانماه تا روز گذشته داشته است.
دنیای اقتصاد:
سقف شاخصکل در سال ۱۴۰۳، محدوده ۲میلیون و ۳۱۶هزارواحدی است که شاخص میتواند در روزهای آتی، قله سال جاری خود را دوباره لمس کند. همچنین سقف تاریخی شاخصکل محدوده ۲میلیون و ۵۳۵هزارواحدی است که در اردیبهشت سالگذشته ثبت شد و اکنون شاخصکل، فاصله ۱۱.۷درصدی با محدوده مذکور دارد. اگر بخواهیم وضعیت بورس را تا پایان سال پیشبینی کنیم، میتوان گفت به طور کلی و بر اساس ترسیم چشمانداز مولفههای اصلی، بازار سهام دو نیمه متفاوت را تا پایان سال پشتسر خواهد گذاشت که در هر نیمه با توجه به سناریوهای مختلف سیاسی، سناریوهای متفاوتی مطرح خواهد شد.
دنیای اقتصاد-علی عبدالمحمدی:
تاخت و تاز قیمتها و نماگرها در تالار شیشهای همچنان ادامهدار است و شاخصهای سهامی در مسیر صعودی گام برمیدارند. شاخصکل در معاملات روز گذشته بورس تهران با رشد ۱.۹۷درصدی همراه شد و به سطح ۲میلیون و ۲۵۵هزارواحدی رسید. با ایستادن در محدوده مذکور، شاخصکل به بیشترین مقدار خود از شانزدهم اردیبهشت امسال رسیدهاست. سقف شاخصکل در سالجاری، محدوده ۲میلیون و ۳۱۶هزارواحدی است که شاخص میتواند در روزهای آتی، قله سالجاری خود را مرتفعتر سازد، همچنین سقف تاریخی شاخصکل نیز محدوده ۲میلیون و ۵۳۵هزارواحدی است که در اردیبهشت سالگذشته ثبت شدهاست و اکنون شاخصکل، فاصله ۱۱درصدی با محدوده مذکور دارد.
دنیای اقتصاد-عاطفه چوپان:
در نشست مشترک رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار و روسا و اعضای هیاترئیسه کمیسیونهای ۲۰گانه اتاق ایران، چالشهای موجود در بخش خصوصی، تولید، سرمایهگذاری و بازارهای مالی مطرح و زمینههای همکاری بیشتر بین اتاق ایران و سازمان بورس به منظور حل این چالشها بررسی شد. در این جلسه رئیس اتاق بازرگانی ایران بر لزوم استقلال هر چه بیشتر سازمان بورس و همچنین جلب اعتماد از بین رفته به این سازمان تاکید و برای همکاری اعلام آمادگی کرد. رئیس سازمان بورس نیز خواستار حضور شخص ریاست اتاق ایران بهعنوان نماینده اتاق در جلسات شوای عالی بورس شد.
ابراهیم التجائی/دانشیار اقتصاد، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
سالهای متمادی است که دادوستد سهام و واحدهای صندوقهای سرمایهگذاری در بورس اوراقبهادار تهران و فرابورس ایران و نیز اغلب معاملات در بورسکالای ایران تابع محدودیتهای شدید تا نسبتا شدید دامنهنوسان روزانه در ترکیب با حجم مبنا است و هر از گاهی این محدودیتها بیشتر یا کمتر میشود، بهگونهای که معمولا در شرایط تشدید تنشها و ریسکهای سیاسی که قیمت سهام تمایل به کاهش دارد، این محدودیت بیشتر و با فروکشکردن تنشها، دامنهنوسان بازتر و بهعبارتی محدودیت کمتر میشود. صرفنظر از وجود یا چند و چون حد نوسان قیمت سهام در بورسهای سهام سایر کشورها که ممکن است بهویژه در اقتصادهای کمتر توسعهیافته با محدودیتهایی مواجه باشند، در این نوشتار قرار است تا برخی از پیامدهای محدودیت دامنهنوسان قیمت سهام در بورس و فرابورس ایران مورد بررسی اجمالی قرار گیرد و راهکارهایی اجمالی برای جایگزینی این اقدام ارائه شود.
دنیایاقتصاد- محمد نعمتزاده:
بازار سرمایه در سومین روز معاملاتی هفته، روز دوشنبه، رشد بالا و قابلتوجهی را بهثبت رساند. شاخصکل بورس یک رشد خیرهکننده ۴۳هزارواحدی یعنی ۱.۹۷درصدی را نسبت بهروز گذشته بهثبت رساند. همچنین شاخص هموزن ۱.۶۳درصد نسبت بهروز گذشته و بیش از ۱۱هزار واحد رشد کرد. در فرابورس نیز شاخصکل با رشد بیش از ۳۴۰واحدی نسبت بهروز گذشته ۱.۵۷درصد افزایش سطح را تجربه کرد.
بورس تهران معاملات روز یکشنبه را با افزایش تقاضا آغاز کرد، اما با گذر از دقایق ابتدایی و عرضهشدن صفوف خرید طیفی از نمادهای تاثیرگذار، جنگی تمامعیار در بازار شکل گرفت و ارزش معاملات رکورد زد. درواقع روز یکشنبه نخستین روزی بود که بعد از سیگنالهای مثبت سیاسی و اقتصادی که بازار دریافت کرده بود، فرصت خرید ایجاد شد و در همین راستا بسیاری از معاملهگران بهواسطه باز ماندن از رشد اخیر، در مسیر خرید قرار گرفتند و از طرف دیگر طیفی از معاملهگران کوتاهمدت، شناسایی سود را در دستور کار داشتند. اما برآیند مشاهدات بازار روز یکشنبه نشاندهنده این نکته است که بازار از ایستادگی خوبی برخوردار بود.
دنیای اقتصاد-امیرمحمد بختیــاری:
روز یکشنبه دماسنج اصلی بازار سرمایه با افزایش ارتفاع ۰.۸۸ درصدی همراه شد و در پایان ساعت معاملاتی در سطح ۲ میلیون و ۲۱۱هزار واحدی ایستاد. رشد ۱۹هزار و ۳۶۱ واحدی شاخص کل در حالی محقق شد که نماگر هموزن نیز با صعود ۰.۴۵ درصدی روبهرو و در سطح ۷۰۸هزار و ۲۴۵ واحدی قرار گرفت. در این بین شاخص کل فرابورس نیز که معیار مناسبی برای بررسی وضعیت سهام مختلف فرابورسی است، حدود ۰.۳۷درصد سبزپوش شد و در نهایت در سطح ۲۱هزار و ۸۶۲ واحدی کار خود را به اتمام رساند.
دنیای اقتصاد-علی عبدالمحمدی:
معاملات بورس تهران در روز گذشته با رشد نماگرهای سهامی همراه شد. تابلوی معاملات دیروز، بهمعنای واقعی کلمه نمایانگر جدال و کشمکش میان خریداران و فروشندگان بود و همین موضوع منجر بهثبت ارزش معاملات بالایی در بازار شد. در معاملات روز گذشته، ابتدا شاخص تا محدوده ۲میلیون و ۲۱۶هزارواحدی افزایش ارتفاع داشت و سپس افزایش عرضه در جریان معاملات منجر به عقبنشینی شاخصکل از سقف روزانه شد و نهایتا شاخص با رشد ۰.۸۸درصدی و در سطح ۲میلیون و ۲۱۱هزارواحدی بهکار خود پایان داد. بهاینترتیب رشد شاخص از ابتدای سال بعد از مدتها وارد محدوده مثبت شد. در جــــــریــــــان دادوستدهای روز گــذشـــته بورس تهران، شاخص هموزن نیز ۰.۴۵درصد بر ارتفاع خود افزود و به سطح ۷۰۸هزار و ۲۴۵واحدی رسید. در فرابورس نیز شاخصکل این بازار با رشد ۰.۳۷درصدی همراه شد.
دنیای اقتصاد-محمدامین مکرمی:
شاخصهای بورسی والاستریت روز جمعه در محدود منفی قرارگرفتند و دو نماگر اصلی S&P ۵۰۰ و نزدک بزرگترین ریزش روزانه خود در دو هفته اخیر را تجربه کردند. این اتفاق بهدنبال افزایش نگرانیها درباره احتمال کندشدن شتاب تعدیل نرخ بهره و همچنین واکنش سرمایهگذاران به برخی گزینهها در کابینه رئیسجمهور جدید آمریکا؛ دونالد ترامپ رخداد. بر اساس گزارش رویترز، جرمیپاول، رئیس فدرالرزرو روز پنجشنبه به تداوم رشد اقتصادی، بازار کار قدرتمند و بالاتر ماندن تورم از نرخ هدف ۲درصد بهعنوان عواملی اشاره کرد: بانکمرکزی آمریکا را متقاعد میکنند تا در مورد سرعت و دامنه کاهش نرخ بهره با احتیاط بیشتر عمل کند. بعد از اینسخنان، معاملهگران بیشتری انتظار دارند که نرخ بهره در جلسه سیاستی دسامبر فدرالرزرو بدون تغییر باقیبماند. همچنین آنها انتظارات خود درباره روند کاهش نرخ بهره در سال۲۰۲۵ را تعدیل کردند.
دنیای اقتصاد-عاطفه چوپان:
بازار سرمایه ایران، پس از ماهها افت و رکود فرسایشی، اخیرا نشانههایی از بهبود را نشان دادهاست، درحالیکه رشد اخیر به دلیل کاهش ریسکهای سیستماتیک و برخی اخبار مثبت در حوزه سیاستهای اقتصادی و بینالمللی رخ دادهاست، بسیاری از تحلیلگران نسبت به پایداری این روند با احتیاط صحبت میکنند. علیرضا تاجبر، تحلیلگر بازار سرمایه، عوامل مختلفی از جمله کاهش نرخ بهره و رشد تدریجی نرخ دلار نیما را بهعنوان محرکهای اصلی بازار معرفی میکند و معتقد است؛ سیاستهای پولی بانکمرکزی میتواند نقشی حیاتی در تقویت این مسیر ایفا کند.
ارزش معاملات به صورت پلهای در حال رشد است و بازار سرمایه در دو هفته اخیر نسبت به ماه گذشته و حتی نسبت به یک سال گذشته که بحرانی بود، وضعیت بهتری دارد، بهخصوص از زمانی که تنشهای برونمرزی کمرنگتر شده است. تداوم رشد بازار سرمایه منوط به ادامه یافتن رشد حجم و ارزش معاملات به صورت پلکانی است و ارزش معاملات باید به بالای ۱۰ همت برسد. اما اکنون ارزش معاملات بدون در نظر گرفتن صندوقها و ابزارهای مالی، بالاتر از میانگین روزانه بوده اما به بالای ۱۰ همت نرسیده است. روز یکشنبه در بازار سرمایه جدالی وجود داشت اما این نبرد بهگونهای نبود که خریداران و متقاضیان از گود بورس خارج شوند و در یک وضعیت مساعد قرار داشتند و اگر خوشبینانه نگاه کنیم، بازار قصد یک نفسگیری داشته تا رشد خود را سریعتر طی کند و اگر سیاستهای حمایتی کنونی تغییر کند، ممکن است مسیر بازار متفاوت باشد، اما عقبنشینی دولت از سیاستهای پولی و مالی گذشته، میتواند تلاطم بازار را داغ کند.
دنیایاقتصاد:
حرکت بورس تهران سبب نمیشود از دو رنج مهم حاکم بر این بازار غفلت کرد. بازار سهام در روزهای اخیر و همزمان با رشد حدود ۱۰درصدی طی ۷روز معاملاتی همچنان از دو ناحیه رنج میبرد. نخست اینکه برخی کارشناسان بیم این را دارند که خطر تنش فراگیر ایران و آمریکا پس از بازگشت ترامپ به دفتر بیضیشکل به طور قابلتوجهی افزایش یابد که عمدتا به دلیل «مشاوران سیاست خارجی جنگطلب طرفدار اسرائیل» است که به طور بالقوه در دولت او حاضر خواهند بود. این وضعیت متغیرهای اثرگذار بر روند بازار را متاثر میکند. از اینرو میتواند از سرعت رشد بورس بکاهد.
دنیای اقتصاد:
شروع توفانی بورس در روز شنبه را میتوان در ۶پرده به تصویر کشید. بازار سهام با رشد بیش از ۲درصدی در این روز گامی جدی در مسیر احیا گذاشت. اما در برهه کنونی که عدم قطعیتها سمت و سوی بازارها را مشخص میکنند، آیا میتوان پرونده رفتار زیگزاگی بورس را مختومه اعلام کرد؟ شواهد نشان میدهد ابهامات در عرصه سیاسی به درازا کشیده و سهامداران در برخورد با «حاشیههای فرامتن» ممکن است به زودی دچار سردرگمی شوند. اما اکثر تحلیلگران با اتکا به ارزندگی این بازار، راه بورس را برای صعود هموار توصیف میکنند. شاخص کل روز گذشته با رشد ۲.۱۲درصدی همراه شد و به سطح ۲میلیون و ۱۹۲هزار واحد رسید. رشد ۴۵هزار واحدی نماگر اصلی بازار سهام در حالی رقم خورد که این شاخص در دوم آبانماه تا محدوده یکمیلیون و ۹۷۰هزار واحدی نیز عقبنشینی کرده بود؛ اما با رشدی که در هفتههای اخیر در بازار سهام اتفاق افتاد، بازدهی ۱۱.۲درصدی در شاخص کل از کف تجربهشده در دوم آبان به ثبت رسیده است.
دنیای اقتصاد-پروانه کبره:
بازار سهام در هفتههای باقیمانده تا حضور دوباره ترامپ در کاخ سفید چه سرنوشتی پیدا میکند؟ آیا ورود پول و آشتی سهامداران ادامه خواهد داشت یا باید منتظر خروج تدریجی پول از معاملات سهام باشیم؟ حالا که بازار سهام به صعود خود ادامه میدهد، با چه اهرمی میتوان پول سرگردان را روانه تالار سهام کرد؟ بازار سهام از هفته گذشته تاکنون با رشد قابلتوجهی همراه شده و وارد شرایط ویژهای شده است. فعالان حرفهای بازار، بهویژه تحلیلگران، سرمایهگذاری در قیمتهای فعلی را منطقی میدانند و از سویی دیگر تجارب تلخ گذشته در این بازار نمیگذارد پول به شکلی پیوسته وارد بورس شود.
دنیای اقتصاد-علی قاسمی:
پس از انتخابات آمریکا و فروکش کردن نرخ ارز، قیمت طلای جهانی نیز به دلیل حضور ترامپ در کاخسفید، روندی کاهشی را دنبال میکند. کمی از تب و تاب بازار طلا در ایران نیز کاسته شده است و قیمتها به طرز قابلتوجهی کاهش یافتهاند؛ به طوری که سکه امامی پس از سقف جدیدی که به ثبت رساند، تا کف ۴۸میلیون تومان اصلاح قیمتی را انجام داد. حباب سکههای طلا نیز به کف تاریخی خود رسید؛ بهطوری که حتی حباب ربعسکه نیز تا۳۰درصد افت پیدا کرد. به تبع تحولات فوقالذکر، حباب صندوقهای طلا دوباره به کفهای تاریخی بازگشت. همچنین بازدهی صندوقهای طلا از ابتدای پاییز سالجاری و حال و هوای انتخاباتی دنیا نشان میدهد که عملکرد صندوقهای طلا برای فعالان این بازار قابل قبول بوده است. اما آیا اصلاح قیمتی که طی چند روز اخیر شامل حال صندوقهای طلا شده، فرصت را برای ورود مجدد سرمایهگذاران فراهم کرده است؟ با بررسی حباب صندوقهای طلا و روند آتی قیمت جهانی طلا و دلار، میتوان به این سوال پاسخ داد.
بازار سرمایه در سالهای اخیر با رکود فراگیر دستبهگریبان بوده و عملا در حوزه تامین مالی تولید دستاورد خاصی نداشتهاست. پس از رونق خوب بورس در سال۱۳۹۹، سیاستگذار اقتصادی از فرصت بهوجود آمده نتوانست بهرهبرداری مناسبی کسب کند و نبود برنامه مشخص و منطبق بر واقعیت در کنار عملکرد منفعلانه، فرصت تاریخی بهوجود آمده را از بین برد و در مقطع زمانی پس از آن تصمیمهای سیاستگذار بهنحوی رقم خورد که بازار سرمایه از کانون توجه خارج شد و بازارهای رقیب جولانگاه پول و سرمایه مردم شد، تا آنجا که ارزش معاملات شناساییشده رمزارزها در کشور بسیار فراتر از ارزش معاملات بورس رفت و بازدهی منفی سهام کدهای معاملاتی فعال را به حدود ۳۰هزار نفر تقلیل داد.
دنیای اقتصاد- محمد نعمتزاده:
بازار سرمایه پس از مشخصشدن نتیجه انتخابات ایالاتمتحده، بهرغم پیشبینی بسیاری از فعالان و سرمایهگذاران، به سمت صعودیشدن حرکت کرد و نرخ ارز، سکه و طلایجهانی کاهشی شد. البته علل کاهش سکه در کشور، تخلیه حباب آن و عرضه سکه در بازار بیان شدهاست و قیمت هر اونس طلا در بازارهای جهانی به دلیل رویکرد جمهوریخواهان در تقویت ارزش دلار، کاهش پیدا کرد. شاخصکل بورس از ابتدای آبانماه ۹.۲درصد و از کف یکمیلیون و ۹۷۰هزار واحد، ۱۱.۲درصد رشد را بهثبت رساندهاست که این میزان تحرک چشمگیر و قابلتوجه است. بورس پس از عبور از تنشهای برونمرزی و پس از مشخصشدن انتخابات ایالاتمتحده، بهرغم تمام پیشبینیها و تصورات رشد خود را آغاز کرد، نرخ بهره بالا و جنگ باعث شد بسیاری از فعالان و سرمایهگذاران یا معاملهگران به تغییرات بنیادی در اقتصاد و تصمیمات کلانی که در حال اخذشدن بود، توجه نکنند، اما بازار سرمایه مسیر خود را طی کرد و نشانداد که بازار منتظر کسی نخواهد ماند.
یکی از مهمترین دغدغه فعالان و معاملهگران بازار سرمایه همواره موضوع نرخ بهره بوده است. در این میان ارکان جدید اقتصادی دولت جدید نیز در مصاحبهها و صحبتهای گوناگون دغدغه کاهش نرخ بهره را به طرق مختلفی مطرح کردند. این صحبتها در شرایطی در روزهای گذشته بیشتر بر سر زبانها افتاده که در ۷ماه ابتدایی سال جاری بر اساس گزارشها حدود سیهزار میلیارد تومان اوراق شرکتی منتشر شده است. در واقع باید عنوان کرد کاهش انتشار حجم اوراق، فشار سنگینی از روی بازارهای مالی برمیدارد و میتواند سبب کاهش نرخ بهره شود. از سوی دیگر جبران هزینههای دولت از محل برداشت از صندوق توسعه ملی سیاست انبساط مالی است و میتواند وضعیت بورس و سایر بازارها را رونق بخشد.
سنا: سپردهگذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه اعلام کرد: ۴میلیون و ۳۶۲هزار سهامدار، بیش از ۶هزار و ۶۰۱میلیارد تومان سود، در دوهفته گذشته از طریق اطلاعات سامانه سجام دریافت کردهاند. به گزارش روابطعمومی سپردهگذاری مرکزی، جزئیات واریز سود سهامداران در دو هفته گذشته حاکی از آن است که ۶۴ناشر سود جاری، سنواتی و حقتقدم ۴میلیون و ۳۶۲هزار و ۷۵۸سهامدار را که شامل ۶هزار و ۶۰۱میلیارد و ۳۹۳میلیون تومان میشود، به حساب سجامی سرمایهگذاران واریز کردند.
سنا:
سید فواد حسینی، کارشناس بازارهای مالی در یادداشتی به مزیتهای ورود نقره به بازار سرمایه اشاره و ابعاد مختلف آن را بررسی کرده است. انتشار گواهیهای مبتنی بر نقره میتواند نقطه آغازی برای رشد و گسترش معاملات این فلز ارزشمند در بازار سرمایه ایران باشد. این گواهیها به سرمایهگذاران امکان میدهند تا بدون نیاز به خرید فیزیکی نقره، از تغییرات قیمتی آن بهرهمند شوند. از طرفی تجربه اوراق و ابزارهای مبتنی بر طلا در بازار سرمایه نشان داده است چنین داراییهای مالی میتوانند از رونق و استقبال قابلتوجهی برخوردار شوند. برای نقره نیز انتظار میرود در کنار گواهیهای مبتنی بر نقره، ابزارهای مالی دیگری بهتدریج توسعه یابند و طیف وسیعتری از ابزارهای مالی را در اختیار سرمایهگذاران قرار دهند.
دنیای اقتصاد-علی قاسمی:
طی یک هفته اخیر با رشد ۶.۴درصدی شاخصکل بورس موفق شد تا رکورد جدید بازدهی هفتگی را از هفته منتهی به ۸شهریور۱۴۰۲ بهثبت برساند. بررسیها نشان میدهد؛ صنایع بورسی نیز بازدهیهای خوبی را بهثبت رساندهاند. درمیان بازدهی هفتگی صنایع خودرو، فرآوردههای نفتی و بانکها بازدهی بهتری داشتهاند. از ابتدای آبان و از مقطعی که شاخص بورس چرخش پرقدرتی را آغاز کرد، صنعت خودرو، فلزات گرانبها و لاستیک و پلاستیک بهخوبی درخشیدهاند، ضمن آنکه از ابتدای سالنیز صنعت اوره بهترین بازدهی را درمیان بورسیها داشتهاست. بهنظر میرسد بازار طی سه بازه زمانی مورد اشاره، از صنایع بنیادی که گزارشهای ماهانه و فصلی خوبی منتشر کردهاند، استقبال کردهاست. صنعت خودرو، به واسطه خبر عرضه در بورسکالا حال خوبی داشتهاست. همچنین پالایشیها با محرک رشد کرکاسپردها و همزمان رشد قیمت ارز به رونق رسیدند. با فرض تداوم رشد پرقدرت شاخصکل طی هفتههای آتی احتمالا ترکیبی از صنایعریالی مانند خودرو و صنایع دلاری مانند فولاد، اوره و فرآوردههای نفتی میتوانند بازدهی بهتری را خلق کنند.
دنیای اقتصاد- امیرمحمد بختیاری:
سبزپوشی نماگرهای اصلی بازار با بهبود ارزش معاملات هفتگی همراه شد. دماسنج اصلی تالار شیشهای هفته گذشته، در سایه انتشار اخبار تاثیرگذار و کاهش نسبی تنشهای منطقهای و بین المللی، حدود ۶.۴درصد رشد ارتفاع هفتگی را به ثبت رساند و درنهایت در سطح ۲میلیون و ۱۴۶هزار واحدی ایستاد. این در حالی است که نماگر اصلی بازار دو هفته قبل منفی ۱.۸۶درصد افت را به ثبت رسانده بود. نماگر هموزن نیز که سنجه قابل قبولی برای ارزیابی وضعیت همهجانبه بازار سهام است، همگام با بهبود هفتگی نماگر اصلی بازار سهام، با صعود ۵.۳۸درصدی مواجه شد و در ساعات پایانی آخرین روز معاملاتی هفته گذشته در سطح ۶۹۱هزار و ۷۸۹واحدی قرار گرفت.
دنیای اقتصاد:
رویدادهای بازار سهام سال۹۹ و پس از آن، حاوی پندهایی برای سیاستگذار و سرمایهگذار است که نباید از آنها غافل بود. بورس پس از تجربه قله تاریخی ۲میلیون و ۱۰۰هزار واحدی در مرداد ۹۹ به جز مقطعی کوتاه، دیگر هیچگاه روی خوش به خود ندید و قافیه را به دیگر بازارهای موازی واگذار کرد. بررسی بازارها از قله مرداد۹۹ نشان میدهد بیشترین بازدهیها توسط داراییهای بازار طلا و سکه به ثبت رسیده و بورس در این مدت شاهد درجا زدن قیمت سهمها بوده است.
دنیای اقتصاد-عاطفه چوپان:
بازار سرمایه ایران این روزها تحتتاثیر نوسانات بنیادی و سیاسی قرارگرفته و مسیر خود را درمیان اخبار مثبت و منفی پیدا میکند. افزایش نرخ دلار نیمایی، سیاستهای ارزی جدید و کاهش نرخ بهره، از جمله عواملی هستند که امید به رشد بازار را تقویت کردهاند. از سوی دیگر، صنعت برق کشور همچنان با مشکلات ساختاری مانند کاهش ظرفیت نیروگاهی، ناترازی انرژی و عدممدیریت صحیح روبهرو است و خبرهایی که این هفته از ناترازی برق آمد توجهات را به سمت این صنعت جلب کردهاست.
دنیای اقتصاد: معاملات هفته گذشته بورس تهران با رشد غیرمنتظره شاخص کل به پایان رسید. طی معاملات هفته مزبور سهامداران در حالی شاهد افزایش تقاضای سهام بودند که تداوم افزایش ارزش معاملات توأم با بهبود نقدشوندگی بازار میتواند حاکی از بهبود نسبی معاملات بعد از یک دوره طولانیمدت اصلاح سهام باشد. برهمین اساس اکثر کارشناسان معتقدند در صورتی که وضعیت متغیرهای اثرگذار بر بازار همانند هفته قبل باقی بماند و شوک جدیدی به متغیرهای اثرگذار وارد نشود، مولفههای متعددی در جهت صعود بورس وجود دارند که میتوانند بازار را در مسیر صعودی یاری دهند.
حجتالله صیدی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار روز جمعه در گفتوگو با سنا ضمن اعلام عرضه شدن شرکتهای مهم در بازار سرمایه، حمایت رئیسجمهور و وزیر اقتصاد از بازار را جدی دانست و از همکاری جدید میان بازار پول و بازار سرمایه خبر داد. همچنین رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، به آغاز همکاری کمیسیونهای اقتصادی و بودجه مجلس شورای اسلامی با سازمان برنامهوبودجه اشاره کرد. در دو ماه گذشته که حجتالله صیدی ریاست سازمان بورس و اوراق بهادار را بر عهده گرفته، اتفاقات متفاوت و غیرقابلپیشبینی رخ داده است. برخی از این اتفاقات ریسکها و تنشهای سیاسی برونمرزی را شامل میشد. در کنار این موضوع، سیاستهای کلان اقتصادی مانند سند بودجه ۱۴۰۴ در حال تنظیم بوده و بازار سرمایه با تصمیمات کلان پولی و مالی مواجه شده است.
دنیای اقتصاد:
شاخص کل بورس طی هفته جاری، با رشد حدود ۷درصدی، رکورد جدیدی را به ثبت رساند. این میزان بازدهی هفتگی از هفته اول شهریور۱۴۰۲ بیسابقه است. با گذشت ۶۲هفته از شهریور سال گذشته، شرایط کلان اقتصادی و بازار سهام، نسبت به قبل تغییر کرده است. P/Eبازار به کانال ۵واحد رسیده و دلار نیما با عبور از مرز۵۰هزار تومانی به سمت کاهش شکاف با قیمت دلار آزاد خیز برداشته است. همچنین احتمال کاهش نرخ بهره، زمینه را برای ورود پول به بورس فراهم کرده است.
در گذشته تا حد زیادی به تئوری توطئه اعتقاد داشتم، آن زمان خیلی درگیر مطالعات سیاسی و تاریخی بوده و در کنارش تا حدی بهواسطه فرهنگ حاکم بر جامعه و... گاهی این حس به من دست میداد که پشتپرده خیلی از رویدادها واقعا صهیونیستها یا انگلیس و آمریکا هستند چون میدیدیم هر حادثه و روندی در عصر جدید در نهایت به نفع آن کشورها تمام میشود، اما بعدها سعی کردم واقعبینانهتر نگاه کنم و به این نتیجه رسیدم که ساختار دموکراتیک، شایستهسالار و انتقادپذیر حاکم بر این کشورها بههمراه تسلط نسبی بر گلوگاههای اقتصاد جهانی (که البته آنهم ناشی از نظام دموکراتیک و شایستهسالار بوده) باعثشده در اکثر موارد هنگام مواجهه با هر روند و رخداد و... تصمیم گرفته یا در صورت لزوم بهموقع اشتباهات خود را قبول و تغییر رویه بدهند. و در نهایت آنچه اتفاق میافتد تبدیل تهدید به فرصت است، بعد ذهن برخی از ما بهجای اینکه این مهم (تبدیل تهدید به فرصت) را ببیند، با یک تحلیل آبکی عنوان میکند...: «از اول کار خودشون بود» و متوسل به تئوری توطئه میشوند.
دنیای اقتصاد-محمد نعمتزاده:
بازار سرمایه در آخرین روز معاملاتی هفته یک رشد بیش از ۱۳هزار واحد را بهثبت رساند و در شاخصکل هموزن نیز بیش از ۵هزار و ۴۰۰ واحد رشد کرد. در هفتهای که گذشت، بورس در تمام روزهای معاملاتی سبزپوش بود و عملکرد مثبت و قابلتوجهی را بهثبت رساند. برخی از کارشناسان این رشد را موقتی و هیجانی نمیدانند چراکه دلایل رشد بورس قابلمشاهده است. وزیر نیرو روز چهارشنبه مصوبهای جهت افزایش نرخ برق را منتشر کرد. برخی از کارشناسان معتقدند؛ این افزایش نرخ میتواند بر رشد سودآوری شرکتها و صنایع نیروگاهی اثر مثبتی داشتهباشد.
دنیای اقتصاد:
شاخص بورس پس از خروج از کانال نزولی ۶ماهه گارد صعودی گرفته است؛ اما مقاومتهای قیمتی را پیش رو خواهد داشت. به نظر میرسد با عبور قیمت دلار نیما از ۵۰هزار تومان و کاهش احتمالی نرخ بهره، مسیرهموارتری برای عبور از مقاومتها فراهم آمده است.
دنیای اقتصاد-نیوشا شایانمهر:
راهیابی مجدد دونالد ترامپ به اتاق بیضیشکل، بازارهای جهانی را در وضعیت پرنوسانی قرار داده است. اگرچه برخی از شرکتهای آمریکایی سود خوبی از این تغییرات بردهاند، با این حال آینده از دید سهامداران سایر نقاط جهان در هالهای از ابهام قرار دارد.
دنیای اقتصاد-امیرمحمد بختیاری:
چهارمین روز متوالی سبزپوشی بازار، در سایه کاهش موج تنشهای بینالمللی و انتشار اخبار مثبت و گوناگون در بیست و دومین روز آبانماه کلید خورد. بازار سرمایه که هفته گذشته نوسان مطلوبی از خود متبادر نساخته بود، از روز شنبه صعود کمخوشایندی را دنبال کرده است. در این بین روز سهشنبه دماسنج اصلی بازار سرمایه با افزایش ارتفاع ۰.۳۴درصدی همراه شد و در پایان ساعت معاملاتی در سطح ۲میلیون و ۱۳۳هزار واحدی ایستاد.
راهاندازی «سامانه ارز توافقی» به عنوان اولین سامانه جامع معاملاتی ارزی کشور، دریچهای جدید برای توسعه بازارهای ارزی و ایجاد یک بستر شفاف برای تجار و واردکنندگان ایرانی است. این سامانه، به شکلی بیسابقه، امکان کشف نرخ ارز بدون دخالت مستقیم بانک مرکزی را فراهم کرده و به نظر میرسد در جهت حرکت به سوی یک بازار آزاد ارزی باشد. اما این اقدام چه تاثیری در بازار ارز ایران خواهد داشت و چه چالشها و فرصتهایی برای آن پیشبینی میشود؟
اگر به بررسی روند بازار سرمایه پس از مشخص شدن نتیجه انتخابات ایالاتمتحده آمریکا بپردازیم، متوجه کاهش برخی از ریسکهای امنیتی، نظامی که مربوط به تنشهای منطقهای برونمرزی است، میشویم و دیگر از این ناحیه به بازار سرمایه شوکی وارد نمیشود. به همین دلیل پس از پیروز شدن دونالد ترامپ در انتخابات، بازار سرمایه یک رشدی را به ثبت رساند و تا امروز این رشد ادامهدار بوده است.در کنار کاهش ریسک ناحیه از تنشهای نظامی، قیمت دلار سامانه نیما و قیمت ارز در بازار آزاد با هم در حال افزایش هستند و این موارد با هم باعث شدهاند که بازار سرمایه از ناحیه تقاضا تقویت شود. اعلام خبر احتمال کاهش نرخ بهره و نرخ گواهی سپرده به سطوح ۲۵درصد هم باعث شده تا بورس نگران بالا بودن نرخ بهره نباشد و به نظر میرسد بازار کمینه ارزنده خود را شناسایی و آرام آرام به سمت یک روند صعودی حرکت کند؛ البته در ترند صعودی، اندکی ریزش و اصلاح طبیعی است.
عاطفه چوپان:
در ماههای اخیر، بازار سرمایه ایران تحت تاثیر نوسانات اقتصادی و تصمیمات کلان مالی، بار دیگر در مرکز توجه قرار گرفته است. بازار سرمایه که در ماههای گذشته به دلیل افزایش نرخ بهره و فشارهای اقتصادی تحتالشعاع قرار داشت، اکنون با امیدها و انتظارات جدیدی روبهرو شده است. به ویژه، اقدامات اخیر بانک مرکزی و وزارت اقتصاد در کاهش نرخ بهره و ارائه سیگنالهای مثبت به سرمایهگذاران، موجب شده تا بسیاری از فعالان این حوزه به بهبود شرایط و بازگشت رونق به بازار امیدوار باشند.در همین راستا، کاهش نرخ اوراق خزانه اسلامی(اخزا) و تعدیل نرخ دلار به عنوان یکی از مولفههای مهم اقتصادی، از عوامل تاثیرگذار بر روند فعلی بازار به شمار میروند.
دنیای اقتصاد-علی عبدالمحمدی:
برای سومین روز متوالی رشد قیمتها در بازار سهام ادامهدار شد و شاخص کل بورس در روز گذشته با رشد ۳۶هزار واحدی (۱.۷۶درصد) با قدرت موفق به بازپسگیری کانال ۲میلیون و ۱۰۰هزار واحدی شد. شاخص کل توانسته در سه روزی که از هفته جاری سپری شده، رشد ۵.۳۷درصدی را به ثبت برساند و افزایش ارتفاع شاخص از کف تجربهشده در ۲آبان (محدوده یکمیلیون و ۹۷۰هزار واحد)، به ۷.۸۸درصد رسیده است.
دنیای اقتصاد-پروانه کبره:
بازار سهام از ابتدای هفته با رشد ۵.۳۷درصدی شاخصکل مواجه شد. اصلاح قیمت در بازارهای رقیب طی هفته جاری، تقاضا را تا حدی در این بازار فعال کرد و به این ترتیب شاخصکل دوباره توانست بالاتر از سطح دومیلیون و ۱۰۰هزار واحدی قرار گیرد. از رفتار معاملهگران طی روزهای اخیر میتوان اینطور استنباط کرد که اغلب آنها درگیر ابهامات عمیقتری شدند. به گفته برخی کارشناسان، وضعیت مذکور تحلیلگریزی در بورس را تحتفشار قرار داده است. شاید به همین دلیل است که فعالان بازار سرمایه با نوعی تضاد قابلتوجه مواجه هستند. برخی تحلیلگران معتقدند بورس تهران کماکان نشانههایی از صعود پایدار را مخابره میکند، اما برخی به دلیل وجود ابهامات و هیجانات ناشی از وضعیت متغیرهای اثرگذار بر معاملات، توجه به تحلیل را اندک ارزیابی کردهاند و معتقدند بازار سهام ممکن است مجددا وارد فاز ریزش و نزولی شود.
در جلسه نوامبر ۲۰۲۴، فدرال رزرو کریدور نرخ بهره بین بانکی را ۲۵ نقطه پایه کاهش داده و آن را به محدوده ۴.۵تا ۴.۷۵درصد رساند که مطابق با انتظارات فعالان بازار و دادههای ابزار cme fedwatch بود و این کاهش دوم پس از کاهش بزرگ ۵۰ نقطه پایه در سپتامبر صورت گرفت. سیاستگذاران بار دیگر تاکید کردند که آنها به دقت دادههای ورودی، چشمانداز در حال تکامل و تعادل ریسکها را هنگام بررسی هرگونه تغییر اضافی در هزینههای استقراض ارزیابی خواهند کرد.
دنیای اقتصاد-محمد نعمت زاده:
بازار سرمایه در سومین روز معاملاتی هفته رکورد ارزش معاملات خرد را در سال ۱۴۰۳ ثبت کرد و از ابتدای سال تاکنون، شاهد چنین میزانی در ارزش معاملات نبودیم. به نظر میرسد ادعاهای رئیس بانک مرکزی مبنی بر احتمال کاهش نرخ بهره از کانال ۳۰ درصد به سطوح ۲۵درصد و در کنار آن، کاهش تنشهای برونمرزی در منطقه، انتشار اخباری مبنی بر وجود احتمال آتشبس میان لبنان و رژیم صهیونیستی و نزدیک شدن نرخ دلار سامانه نیما به کانال ۵۰ هزار تومانی یک آسودگی خاطری به سرمایهگذاران برای سرمایهگذاری در بازار سرمایه داده است تا افق روشنتری را نسبت به آینده تصور کنند. البته برخی از اخبار صرفا یک نوع خوشبینی است و تا زمان تحلیف دونالد ترامپ و شروع کابینه دولت جدید، ممکن است تنشهای خارجی کماکان ادامه یابند و برخی مسائل داخلی مانند انتظارات تورمی و نرخ بهره، در سطوح بالا باقی بمانند.
بازار سرمایه در شرایطی به فعالیت خود ادامه میدهد که برای سومین روز معاملاتی نماگرهای خود را در صعود میبیند. روز دوشنبه شاخص اصلی بورس تهران با بیش از یکدرصد افزایش ارتفاع مواجه شد. وضعیت سایر نماگرهای اصلی بازار نیز تا حدودی مانند شاخص اصلی بود. رشد نماگر اصلی بازار در شرایطی پیگیری شد که ساعات اولیه با حجم تقاضا مانند روزهای گذشته روبهرو شد و به میزانی که به ساعات پایانی نزدیک شد افزایش حجم عرضهها را به خود دید. با این وجود نکته حائز اهمیت بازار روز گذشته صعود ارزش معاملات بود که از بیست و دومین روز اسفندماه سال گذشته میزان آن بیسابقه بوده است.
دنیای اقتصاد-محمدصادق صفا:
بازار سرمایه روز یکشنبه با رشد شاخصهای اصلی بهکار خود پایان داد. شاخصکل بورس با افزایش ۳۵هزارواحدی به ۲.۰۸۹میلیون واحد و شاخصکل هموزن با رشد ۱.۶۳درصدی به ۶۷۶هزار واحد رسید و فرابورس نیز با رشد ۰.۸۲درصدی در سطح ۲۱هزار و ۹۶ واحد قرارگرفت. این بهبود همراه با ورود ۱۰۴۸میلیاردتومان نقدینگی به بازار طی دو روز اخیر، نشان از افزایش تمایل سرمایهگذاران به بورس دارد. سیاستهای بانکمرکزی از جمله کاهش احتمالی نرخ بهره به ۲۵درصد و انتشار اوراق با نرخهای کاهشی، به افزایش جذابیت بازار و کاهش هزینه تامین مالی شرکتها کمک میکند. از دیگرسو افزایش نرخ دلار نیما سودآوری شرکتهای صادراتی را بهبود بخشیدهاست.
دنیای اقتصاد-امیرمحمد بختیاری:
دومین روز متوالی سبزپوشی بازار، در سایه کاهش تنشهای منطقهای و ریسکهای غیرسیستماتیک در بیستمین روز آبانماه به ثبت رسید. در این بین دماسنج اصلی بازار سرمایه با افزایش ارتفاع ۱.۷۲درصدی همراه شد و در پایان ساعت معاملاتی روز یکشنبه در سطح ۲میلیون و ۸۹هزار واحدی ایستاد. رشد ۳۵هزار و ۲۶۱واحدی شاخص کل در حالی محقق شد که نماگر هموزن با صعود ۱.۶۳درصدی روبهرو شد و در سطح ۶۷۶هزار و ۳۶۶واحدی قرار گرفت. در این بین شاخص کل فرابورس که معیار مناسبی برای بررسی وضعیت سهام مختلف فرابورسی است، حدود ۰.۸۲درصد سبزپوش شد و در نهایت در سطح ۲۱هزار و ۹۶واحدی کار خود را به اتمام رساند. ارزش معاملات خرد بازار سرمایه که شامل سهام و حق تقدم بازار میشود، روز یکشنبه مقدار ۲هزار و ۷۷۹میلیارد تومانی را ثبت کرد. به علاوه ۶۱۶میلیارد تومان پول حقیقی به گردونه معاملات بازار وارد شد. در این میان سه نماد «فملی»، «فارس»
و «نوری» بیشترین تاثیر را بر شاخص کل بورس تهران و نمادهای «کگهر»، «مارون» و «وسپهر» بیشترین تاثیر را بر شاخص کل فرابورس داشتند. همچنین «کگل»، «فولاژ» و «خپویش» سه نماد پرتراکنش روز گذشته بازار بودند.
دنیای اقتصاد-محمدامین مکرمی:
بزرگترین تجربه «سرمایهداری مشارکتی» درپرجمعیتترین کشور جهان در جریان است. به دنبال رشد خیرهکننده بازار سهام هند، خانوارها به تقلا افتادهاند تا سهم خود از این خوان گسترده را به چنگ آورند. با رفع موانع برای ورود اشخاص عادی به بورس، اکنون حدود ۱۰۰میلیون نفر هندی به سرمایهدارانی تبدیل شدهاند که سهم کوچکی در شرکتهای سهامی عام دارند.
سنا: یک کارشناس بازار سرمایه گفت: سیاست پولی تازه بانک مرکزی در صورت حفظ شرایط موجود و افزایش پیدا نکردن انتظارات تورمی، موجب کاهش نرخ بهره میشود. شاهین احمدی با اشاره به نقش سیاستهای پولی بر بازار افزود: سیاستهای پولی مقدار پول در دسترس در بازار را تغییر میدهد، به بیانی دیگر، سیاستهای پولی نشان میدهد، چه میزان نقدینگی در بازارها در گردش است و نرخ بهره چقدر خواهد بود. او در خصوص اظهارات اخیر رئیس بانکمرکزی در زمینه انتشار اوراق با بهره پایین گفت: اظهارات اخیر فرزین به گواهی سپردههای خاص جدید اشاره دارد که بهمنماه به جای گواهی سپردههای ۳۰درصدی سال گذشته و با نرخ ۲۵درصدی منتشر خواهد شد.
سنا: سخنگوی دولت، تشکیل کمیته هماهنگی انتشار اوراق با حضور سازمان بورس را از جمله مصوبات شورای عالی بورس ذکر کرد و گفت: برای حمایت از بازار سرمایه مقرر شد انتشار اوراق با نظم بهتری انجام و نظام نرخهای تامین مالی بازار پول و سرمایه اصلاح شود. فاطمه مهاجرانی درباره مصوبات شورای اقتصاد افزود: موضوع محدودیت دسترسی به منابع مالی با نرخ مناسب اعم از تسهیلات و تامین مالی و پولی از بازار سرمایه در ستاد اقتصادی دولت مورد بررسی قرار گرفت و با توجه به ضرورت حمایت از تولید مقرر شد برای طرحهای تولیدی و پیشران کشور در حد۲۵۰ تا۳۰۰هزارمیلیارد تومان فراتر از روند جاری تامین مالی صورت گیرد. او تشکیل کمیته هماهنگی انتشار اوراق با حضور سازمان بورس را از دیگر مصوبات شورای عالی بورس ذکر کرد و گفت: همچنین برای حمایت از بازار سرمایه مقرر شد، انتشار اوراق با نظم بهتری انجام و نظام نرخهای تامین مالی بازار پول و سرمایه اصلاح شود. به گفته سخنگوی دولت، همچنین در این شورا، مجموعهای از سیاستها برای رفع تنگنای اعتباری مورد تایید قرار گرفت.
در ماههای اخیر، شاهد افزایش شدید قیمت طلا و سکه در بازار ایران بودهایم که این روند، تورم و فعالیتهای سفتهبازانه را تشدید کرده است. در واکنش به این وضعیت، بانک مرکزی ایران اقدام به ضرب سکههای جدید با تاریخ ۱۴۰۳ کرده است تا از طریق افزایش عرضه، تعادل را به بازار برگرداند. بانک مرکزی با ضرب سکههای ۱۴۰۳، سعی دارد با کنترل تقاضا و کاهش حبابهای قیمتی، بازار طلا و سکه را به تعادل برساند. اگرچه این سیاست در کوتاهمدت تاثیرات مثبتی دارد، اما برای دستیابی به نتایج پایدار، نیاز به همراهی با سایر ابزارهای اقتصادی و مدیریتی خواهد داشت. در این یادداشت به بررسی ابعاد مختلف این سیاست، اثرات آن بر بازار و تجربههای مشابه بینالمللی پرداخته خواهد شد. بانک مرکزی از این اقدام اهداف چندگانهای را دنبال میکند. کنترل قیمت، کاهش حباب قیمتی و محدودسازی فعالیتهای سفتهبازانه در بازار سکه از جمله مهمترین اهداف این سیاست هستند. با توجه به وضعیت فعلی بازار و تمایل سرمایهگذاران به استفاده از طلا به عنوان سرمایهای امن، افزایش عرضه میتواند تا حدودی تقاضا را تعدیل کند. درباره مزایا و چالشهای ضرب سکههای جدید میتوان به چند مورد اشاره کرد.
ترامپ آمد، آن هم در زمانی که هیچکس فکر نمیکرد در این انتخابات پیروز شود، آن هم چه پیروزیای! بسیاری از تحلیلگران بزرگ داخلی و خارجی کامالا هریس را اولین زن تاریخساز آمریکا میدانستند. حزب دموکرات نهتنها نتوانست ریاستجمهوری را برای خود حفظ کند، حتی سنا و نمایندگان را نیز از دست داد که این یک شکست تاریخی برای حزب دموکرات بود. از این بگذریم؛ آمدن ترامپ با این همه قدرت برای ایران خطرات و منافعی خواهد داشت که ایران اگر سیاست درستی در پیش بگیرد، میتواند فرصتهای استثنایی را برای خود رقم بزند، هم در حوزه اقتصاد و هم در روابط بینالملل. شمارش معکوس برای ورود ترامپ به کاخ سفید شروع شده و به نظر من تا آن روز شاهد اتفاقی خاص خواهیم بود: پاسخ ایران یا پیشدستی اسرائیل با مجوز ترامپ قبل از ورود به کاخ سفید. آزمایش موشک قارهپیما توسط ایران حامل پیام مهمی بود. پاسخ ایران قطعی است، مگر اینکه آمریکا امتیازی برای ایران قائل شود که از شدت پاسخ خواهد کاست.
کاملا واضح است که یکی از متغیرهای مهم و شاید اصلیترین عوامل تاثیرگذار بر قیمت انواع اوراق بهادار بازارهای سرمایه در تمام کشورها، نرخ بهره بدون ریسک است و در این بحثی نیست. بازار سرمایه ایران هم بهعنوان یک بازار نوظهور از این مهم مستثنی نیست و چهبسا بعضا ریسکهای سیستماتیک بسیار زیاد و حساسیتهای اقتصادی و اجتماعی مانند یک اهرم عمل میکنند و این بازار تاثیرات شدیدتری نسبت به بازارهای توسعهیافته از این عامل میگیرد. در یکسال گذشته، خصوصا پس از انتشار گواهی سپرده ۳۰درصدی، بازار بدهی و سهام ما تحتتاثیر سیاستهای انقباضی بوده است.
بعد از انتخابات ایالاتمتحده، دونالد ترامپ وعده پایاندادن به تنشها و جنگها را داد، با توجه به اینکه تنشهای متعدد و بزرگی به بازار سرمایه وارد شد که فشار زیادی را به بازار سرمایه تحمیل میکرد، اما وعده ترامپ مبنیبر پایاندادن به تنشها و جنگها، باعث شد که از نظر روانی، سرمایهگذاران آسودهخاطر شوند. پس از صحبتهای ترامپ مبنیبر پایانیافتن تنشهای نظامی و در کنار آن، رسیدن به کمینه ارزندگی در برخی نمادها، روند بازار سرمایه شکل صعودی به خود گرفت و تقاضا بر روی برخی نمادها افزایش پیدا کرد.
دنیای اقتصاد-عاطفه چوپان:
بازار سرمایه ایران این روزها با تغییرات چشمگیری روبهروست؛ شاخصکل بورس با رشدی معادل ۱.۷۲درصد، به کانال دومیلیون و ۹۰هزار واحد رسیده و این رشد را میتوان در ورود سرمایهگذاران حقیقی و افزایش حجم معاملات خرد مشاهده کرد. این اتفاقات در حالی رخ میدهد که بورس ایران در سالجاری، با چالشهای زیادی دستوپنجه نرمکرده و دورهای طولانی از افت قیمتها و نوسانات فرسایشی را پشتسر گذاشتهاست، اما چه عواملی باعث این روند صعودی در روزهای اخیر شده و آیا این رشد پایدار خواهد بود؟
دنیای اقتصاد:
شروع متعادل بورس در روز شنبه را میتوان متاثر از سه متغیر مهم دانست. کاهش فاصله نرخ دلار آزاد و دلار نیمایی، رنگ باختن ریسکها و ارزندگی بورس سرانجام مثلث محرک رشد بورس را رقم زدند تا پس از ۷روز رو به افول، تقاضا روانه تالار شیشهای شود. شاخص کل در حالی اکنون میانه کانال دو میلیون واحدی ایستاده که ۷۱روز تا زمانی که دونالد ترامپ برای دومین بار سوگند ریاستجمهوری را یاد کند، باقی مانده است؛ اما هنوز مشخص نیست بازار سهام بتواند زیان ۸ماهه خودرا جبران کند.
دنیای اقتصاد-پروانه کبره:
خطر ازدسترفتن کانال دومیلیون واحدی در بورس تهران، روز گذشته تا حدودی تعدیل شد و بازار سهام، شنبه جذابی را آغاز کرد؛ بهطوریکه شاخص کل یکی از چهار رشد قابلتوجه خود از ابتدای سال را با جهش ۱.۸۰درصدی ثبت کرد. برخی از کارشناسان چشمانداز غبارآلود از وضعیت سیاسی کشور نشاتگرفته از خطر فراگیر شدن تنش میان تهران و واشنگتن را از اصلیترین متغیرهای اثرگذار بر «پیشبینیناپذیر بودن» وضعیت بازار سهام عنوان میکنند. از سوی دیگر تحلیلگران بیم آن را دارند تا با تشدید زیادهخواهیهای تلآویو، ریسک آمریکای ترامپ برای بازارهای مالی، بهویژه بورس تهران، به حداقل برسد.
در ماه گذشته میلادی، اقتصاد جهانی با چالشهای متنوعی روبهرو شد و نوسانات زیادی را تجربه کرد. بانکهای مرکزی و موسسات مالی بزرگ تلاش میکنند با کنترل تورم و مدیریت رشد اقتصادی، از عواقب منفی جلوگیری کنند. هفته گذشته، فدرال رزرو آمریکا نرخ بهره را به ۴.۷۵درصد کاهش داد؛ اقدامی که با هدف کنترل تورم و ایجاد شرایط مناسب برای رشد اقتصادی تا پایان ۲۰۲۴ انجام شد. پرواضح است که این تصمیم به بهبود بازارهای سهام و داراییهای ریسکپذیر و کاهش هزینه وام برای کسبوکارها و مصرفکنندگان کمک خواهد کرد. با اینکه این اقدام با سیاست کاهش تدریجی و فرود نرم نرخها تناقضاتی دارد و بهنوعی اقدام تهاجمی محسوب میشود، اما به نظر میرسد فدرال رزرو برای جلوگیری از رکود، تغییر مذکور را در دستور کار قرار داده است. در این وضعیت، انتخاب مجدد دونالد ترامپ بهعنوان رئیسجمهور آمریکا نیز فضای اقتصادی و سیاسی جهان را با تحولات جدیدی روبهرو خواهد کرد.
با اعلام پیروزی دونالد ترامپ، نامزد حزب جمهوریخواه در انتخابات ۲۰۲۴ ایالاتمتحده آمریکا، برخی از سرمایهگذاران، به سمت سرمایهگذاری در ارز، بازار کریپتوکارنسی و سایر سهمها حرکت کردند و اوراق را فروختند. برخی سرمایهگذاران دیگر گمان میکنند که ترامپ مالیاتها را کاهش میدهد یا حداقل نرخهای مالیات را پایین نگهمیدارد، به همیندلیل بیتکوین با انتظارات از کاهش مقررات رمزارزها، به بالاترین سطح تاریخی خود در روز چهارشنبه هفته گذشته صعود کرد. با فروکشکردن تب انتخابات در آمریکا و انتخاب دونالد ترامپ، این احتمال وجود دارد که در صورت فروکشکردن تنشهای نظامی در منطقه خاورمیانه، بازار سرمایه کشور هم روند روبه رشد خود را شروع کند و ادامه دهد.
دنیایاقتصاد- محمد نعمتزاده:
آخرین آمار طرحهای تامین مالی جمعی تا انتهای مهرماه سالجاری، نشان میدهد که برای ۷۸۴ طرح، حدود ۹۱۳۰میلیاردتومان تامین مالی جمعی انجام شدهاست که این رقم یک مقدار قابلتوجه محسوب میشود. با توجه به افزایش طرحهای تامین مالی و قرارگرفتن نرخهای آنها در سطوح بالا، بسیاری از فعالان بازار سرمایه، نرخهای آنها را دلیل عدماقبال به بازار سهام میدانند، درحالیکه این نرخها بیشتر از آنکه تعیینکننده نرخ در بازار باشند، از سایر متغیرهای اقتصادی مانند نرخ بهره اسمی و نرخ بهره حقیقی تاثیر میپذیرند و باید از نظر بازدهی جذابیت لازم را برای سرمایهگذاران داشته باشند. با توجه به ریسکهای متعددی که سرمایهگذار میپذیرد، مانند بازههای زمانی طولانی در دریافت سود، نرخهای تامین مالی جمعی یک نرخ منطقی محسوب میشوند.
دنیای اقتصاد:
گروه صنعتی گلرنگ زیرمجموعههای فراوانی را شامل میشود و بیش از ۴۰۰ برند معتبر جزو زیرمجموعههای این هلدینگ است. دو برند معروف افق کوروش و تپسی از مجموعه صنعتی گلرنگ در این گزارش مورد بررسی قرار گرفتهاند. در حال حاضر بیش از ۸هزار و ۹۰۰شعبه فروشگاه زنجیرهای در سراسر ایران مشغول به فعالیت هستند که ۳هزار و ۹۰۰ فروشگاه از آن متعلق به مجموعه افق کوروش است. ارزیابی وضعیت سودآوری افق کوروش نشان میدهد که در بازه سالانه طی سال ۱۴۰۲ میانگین ۸۶درصد به سود این فروشگاه افزوده شده است که شتاب آن در قیاس با متوسط سالانه بیش از ۶۰درصد نزول یافته است. به دنبال کاهش سود، متغیرهای سودآوری افق کوروش نیز نزول یافته است. حاشیه سود ۱۲درصدی سال ۹۹ افق به ۹درصد طی سال گذشته تقلیل یافته است.
دنیای اقتصاد-علی قاسمی:
بورس تهران، پس از طیکردن هفتههای متلاطم پیش از انتخابات آمریکا اکنون با رفع یک ابهام بزرگ بهدنبال مسیریابی است. شاخصکل بورس طی هفته گذشته، با کاهش ۱.۸۶درصدی موفق شد تا جاپای خود را در کانال ۲میلیونواحدی محکم نگه دارد. این درحالی است که ارزش دلاری بازار سهام، با وجود حفظ نمای ظاهری شاخصکل، به کف ۵سال اخیر خود رسیدهاست. همچنینP/E بازار سهام در محدوده۵.۵واحدی قرار دارد که جزو پایینترین سطوح تاریخی است.
دنیای اقتصاد:
سرخپوشی شاخصهای اصلی بازار با افت ارزش معاملات هفتگی همراه شد. نماگر اصلی تالار شیشهای هفته گذشته در سایه تنشهای منطقهای و انتخابات ایالات متحده آمریکا حدود ۱.۸۶درصد افت ارتفاع هفتگی را به ثبت رساند و درنهایت در سطح ۲میلیون و ۱۷هزار واحدی ایستاد. نماگر هموزن نیز که سنجه قابل قبولی برای ارزیابی وضعیت همهجانبه بازار سهام است، همگام با افت هفتگی نماگر اصلی بازار سهام با نزول ۲.۰۸ درصدی مواجه شد و در ساعات پایانی آخرین روز معاملاتی هفته گذشته در سطح ۶۵۶هزار و ۴۹۷ واحدی قرار گرفت.
عاطفه چوپان:
در هفته پیشرو، بازار سرمایه ایران با چالشهای جدیدی از تحولات اقتصادی و سیاسی مواجه است. ریاستجمهوری ترامپ، نوسانات نرخ ارز و رویدادهای مرتبط با صنایع مختلف مانند خودروسازی و سیاستهای بانکمرکزی از جمله عواملی هستند که انتظارات و پیشبینیها درباره آینده بازار را تحتتاثیر قرار میدهند. در ادامه، دو کارشناس بازار سرمایه، احمد اشتیاقی و حسن حسیننیا، نظرات خود را درباره وضعیت آتی بازار ارائه دادهاند.
دور اول ریاست جمهوری دونالد ترامپ (۲۰۲۱-۲۰۱۷) با تحولات قابلتوجهی در روابط ایالات متحده با ایران همراه بود. این تحولات عمدتا تحتتاثیر سیاستهای سختگیرانه ترامپ و تغییرات اساسی در رویکرد آمریکا به توافق هستهای ایران (برجام) قرار داشت. برجام توافقی بود که در سال ۲۰۱۵ میان ایران و گروه ۱+۵ (آلمان و پنج کشور دائمی شورای امنیت سازمان ملل) به امضا رسید. هدف این توافق محدود کردن برنامه هستهای ایران به مدت معین و در عوض کاهش تحریمها بود. در تاریخ ۸ مه ۲۰۱۸، ترامپ اعلام کرد که ایالات متحده به طور یکجانبه از برجام خارج میشود و تحریمهای اقتصادی علیه ایران را دوباره برقرار میکند. پس از خروج از برجام، دولت ترامپ سیاست «فشار حداکثری» را علیه ایران اعمال کرد. این شامل اعمال مجدد تحریمها و همچنین وضع تحریمهای جدید بر بخشهای مختلف اقتصاد ایران، از جمله نفت، بانکداری و صنعت بود. هدف این سیاست کاهش درآمدهای نفتی ایران و وادار کردن آن به پذیرش مذاکرات جدید برای توافقی جامعتر بود. دولت ترامپ همچنین تلاش کرد تا ائتلافهایی با کشورهای عربی منطقه ایجاد کند تا فشار بیشتری بر ایران وارد کند.
دنیایاقتصاد:
بازار سهام معمولا نسبت به سیگنالهای سیاسی واکنش سریعی نشان میدهد. با این حال در روزهای اخیر و پس از مشخص شدن نتیجه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا به نظر میرسد تا حدودی برخی از ابهامات پیش روی اهالی بازار روشن شده است. به این ترتیب حالا باید دید سیاستگذار اقتصادی دست به چه اقدامات جدیدی خواهد زد. اگر سیاستگذاریها به سمتی پیش رود که سختگیریهای اقتصادی بیشتر شود؛ طبیعتا بازارهای مالی با وضعیت جدیدی مواجه خواهند شد. این وضعیت بازار سهام را نیز متاثر خواهد ساخت. بر اساس آنچه کارشناسان مطرح میکنند؛ با توجه به رویکرد تهاجمی جمهوریخواهان میتوان احیای برجام یا ورود به شکل جدیدی از مذاکرات هستهای را حداقل در کوتاهمدت منتفی دانست. بنابراین در صورت تغییر شرایط بینالمللی و اعمال محدودیتهای جدید در مختصات سیاسی و اقتصادی کشور، نرخ ارز به عنوان نماینده انتظارات تورمی بر پیچیدگی وضعیت بازارها میافزاید. در این شرایط به نظر میرسد معاملهگران بازار سرمایه ترجیح دهند با احتیاط بیشتری ریسکهای احتمالی را پوشش دهند.
دنیای اقتصاد-علی قاسمی:
بازار سهام طی روز گذشته افت و خیزهایی را تجربه کرد، بهطوریکه در نیمه اول معاملات شاخصکل با روندی کاهشی تا نزدیکی کف کانال ۲میلیونواحدی تنزلیافت. با اعلام نتایج انتخابات در آمریکا بورس تهران بهطور هیجانی روندی افزایشی را آغاز کرد. نماگر اصلی موفق شد تا با جبران بخشی از افت اول صبح، در ۲میلیون و ۱۷هزار واحد متوقف شود. رشد سهام دلارمحور به واسطه رشد قیمت ارز، یکی از دلایلی است که جلوی زیان بیشتر سبدهای شاخصمحور را گرفت.
بودجه ۱۴۰۴ نیز با کسری بسیار و تناقضهای زیادی همراه است. یکی از مشکلات اصلی که در این بودجه وجود دارد، متورمکردن هزینهها و مصارف دولت توسط مجلس و ایجاد بار مالی برای دولت است. بودجه ۱۴۰۴ از چند جهت با لایحههای قبلی متفاوت بوده و اعداد و ارقام شفاف شده و بودجههایی که تحت سرفصلهای مبهم ارائه میشد، به تفکیک افشا شده که از این نظر کمی به شفافیت درآمد و هزینه کمک کرده، ولی در اصل تغییر موثر خاصی در بودجه اتفاق نیفتاده است.
هوشمصنوعی (AI) بهعنوان یک ابزار پیشرفته، بهطور فزایندهای در تحلیل بازارهای مالی، بهویژه بازارهای مشتقه، مورد استفاده قرار میگیرد. این فناوری میتواند به تحلیلگران و سرمایهگذاران کمک کند تا تصمیمات بهتری اتخاذ کنند و ریسکها را کاهش دهند. در ادامه به بررسی روشها و کاربردهای هوشمصنوعی در تحلیل بازار مشتقه خواهیم پرداخت.