گروه بورس - فاطمه اسماعیلی: معاملات اولین روز کاری هفته با توقف شاخص فرابورس در کانال 702 واحدی همراه شد تا این شاخص تنها با رشد 06/ 0 واحدی (معادل 01/ 0 درصدی) معاملات روز گذشته را با رقم 05/ 702 واحد به پایان برساند. این موضوع در حالی بود که شاخص فرابورس در دقایق ابتدایی شروع بازار، رشد کرده و به 8/ 705 واحدی نیز رسیده بود اما این رشد زیاد دوام نیاورد. معاملات هفته گذشته فرابورس ایران با افزایش 134 درصدی حجم و رشد 5/ 2 درصدی آیفکس به پایان رسیده بود.

بر این اساس در روز شنبه، معامله‌گران شاهد خرید و فروش ۵۱۷ میلیون و ۷۵۶ هزار اوراق بهادار به ارزش ۲ هزار و ۱۱۶ میلیارد ریال در ۲۸ هزار و ۵۲۷ نوبت معاملاتی بودند. پربیننده‌ترین نمادهای روز شنبه در فرابورس نیز به ترتیب نمادهای گروه پتروشیمی سرمایه‌گذاری ایرانیان، قاسم ایران، پالایش نفت تهران و سهامی ذوب‌آهن اصفهان بودند که البته همگی با رشد منفی همراه شدند. همچنین در جریان معاملات روز گذشته فرابورس، نمادهای معاملاتی پتروشیمی زاگرس، فولاد هرمزگان، شرکت پتروشیمی خراسان و بهمن دیزل بیشترین تاثیر مثبت را بر شاخص داشتند اما در مقابل نمادهای پالایش نفت تهران، سهامی ذوب‌آهن اصفهان، پالایش نفت شیراز و گروه پتروشیمی سرمایه‌گذاری ایرانیان مانع از رشد شاخص شدند.

علاوه بر این معاملات دیروز در فرابورس ایران در حالی پیگیری شد که نماد شرکت‌های مهندسی صنعتی روان فن‌آور، توکا رنگ فولاد سپاهان، پتروشیمی زاگرس و فولاد هرمزگان بالاترین رشد قیمت را به خود اختصاص دادند و در مقابل نمادهای امتیاز تسهیلات مسکن فروردین ۹۴، امتیاز تسهیلات مسکن مهرماه ۹۳، شرکت صنایع غذایی مینوشرق، معدنی کیمیای زنجان گستران و پالایش نفت شیراز با بیشترین کاهش قیمت قرمزهای فرابورس روز شنبه بودند. در بازار ابزارهای نوین مالی نیز هر ورقه اسناد خزانه اسلامی با رشد قیمتی ۱۰۶۶ ریالی با نرخ پایانی ۹۶۰ هزار و ۵۸۸ ریال مورد مبادله قرار گرفت تا نرخ بازده تا سررسید با رشد ۵۳/ ۰ درصدی به ۸/ ۲۵ درصد برسد. صندوق سرمایه‌گذاری اعتماد آفرین پارسیان نیز بیشترین حجم و ارزش معاملات اوراق بهادار را در میان ETFها به نام خود ثبت کرد. این صندوق امروز شاهد معامله ۱۳میلیون اوراق بهادار به ارزش بیش از ۱۶۵ میلیارد ریال بود.


تعدیل سود وام با ترکیب سررسید «تسه»ها

از سوی دیگر، هر ورقه اوراق تسهیلات مسکن در این روز در بازه 71 تا 79 هزار تومان دست به دست شد تا به این ترتیب نرخ سود واقعی دریافت وام از این طریق 9/ 22 درصد شود. این در حالی است که در این روز به جز امتیاز تسهیلات مسکن آذرماه 94 و امتیاز تسهیلات مسکن آبان ماه 94 که با رشد 66/ 0 درصدی همراه شدند، باقی «تسه»ها با افت قیمت همراه بودند که می‌توان دلایل این افت قیمت را در دو سناریو بررسی کرد. با ابلاغ رسمی مصوبه شورای پول و اعتبار به بانک مسکن درخصوص افزایش وام مسکن و همچنین اجرایی شدن وام 60 میلیون تومانی مسکن از ابتدای ماه جاری، شرایط جدیدی را برای اوراق تسهیلات مسکن رقم زد که قیمت این اوراق را دستخوش تغییراتی کرد. بر این اساس قیمت اوراق تسهیلات مسکن که پیش از اعلام شرایط جدید در محدوده 67 تا 69 هزار تومانی معامله می‌شد، پس از آغاز پرداخت وام مسکن با شرایط جدید خرید و معامله، با رشد نسبی روبه‌رو شد و به قیمت‌های بالای 70 هزار تومان رسید. علاوه بر این، آنچه بیش از همه مورد توجه قرار می‌گیرد، تفاوت قیمتی میان این اوراق تسهیلات هست. به‌طوری که هم اکنون «تسه»های آبان و آذر 94 به قیمتی بالاتر از بقیه داد و ستد شده و در قیمت‌های 79 هزار تومان در حال معامله اند؛ اما «تسه‌»های مهر و شهریور 94 که در رتبه‌های بعدی قیمتی قرار دارند، در قیمت‌های 72 هزار تومانی معامله می‌شوند و حتی قیمت دیگر «تسه»‌های سال 93 به محدوده 70 هزار تومانی رسیده است که نشان‌دهنده اختلافی حدود 9 هزار تومان میان اوراق تسهیلات مسکن است. رشد قیمتی که بعدها با فروکش جو افزایشی تسهیلات مسکن، متوقف شد چرا که رشد قیمت «تسه»ها به افزایش نرخ سود واقعی این تسهیلات منجر می‌شود. این موضوع در حالی است که با توجه به کاهش نرخ سود بین بانکی و همچنین روند کاهشی تورم‌، افزایش نرخ سود این تسهیلات منطقی نبوده و استقبال مصرف‌کنند‌گان این وام‌ها را کاهش می‌دهد.

علاوه بر این با توجه به ماندگار بودن رکود در بازار مسکن که به دنبال آن، شاهد قرار داشتن قیمت مسکن در کف هستیم، امکان عدم تقویت تقاضا حتی به مدد تسهیلات جدید نیز وجود دارد که می‌تواند دومین عامل مقاومتی در مقابل رشد قیمت «تسه»ها باشد تا بازار این اوراق نیز همانند بازار مسکن راکد و کساد شود. این در حالی است که در تجربه پیشین افزایش سقف وام، شاهد جهش بیش از 90 درصدی قیمت «تسه»ها بودیم. طبق شرایط جدید معامله اوراق، کسانی که در گذشته اوراق مسکن برای وام 35 میلیون تومانی با نماد قبلی خریداری کرده‌اند، اکنون ضمن فرصت برای دریافت وام 35 میلیون تومانی این مزیت را نیز دارند که برای دریافت وام جدید از همان اوراق قبلی خریداری شده استفاده کنند و میزان تفاوت تا سقف اوراق لازم برای وام جدید را مجدد با شرایط تازه خریداری کنند. بنابراین، اگر متقاضیان تمام مبلغ 60 میلیون تومان وام را با اوراق جدید (یعنی آبان و آذر 94) تامین کنند نرخ سود واقعی وام حدود 2/ 23 درصد می‌شود. این در حالی است که با ترکیب اوراق (35 میلیون تومان با اوراق قدیمی و 25 میلیون تومان با اوراق جدید)، نرخ سود آنها به 9/ 22 درصد کاهش می‌یابد. در مصوبه جدید که ابلاغ شده است، سقف فردی تسهیلات خرید و ساخت مسکن از محل گواهی حق تقدم استفاده از تسهیلات مسکن در تهران 60 میلیون تومان و معادل 120 ورقه 500 هزار تومانی، در مراکز استان‌ها و شهرهای بیش از 200 هزار نفر 50 میلیون تومان معادل 100 ورقه و در سایر مناطق شهری 40 میلیون تومان معادل 80 ورقه تعیین شده است.