گروه بورس: اوراق تسهیلات مسکن که مدت‌ها به دلیل رکود حاکم در بخش مسکن و کاهش احتمالی نرخ سود سپرده بانکی، روند نزولی به خود گرفته و تا محدوده 61 هزار تومان افت کرده بودند، حدودا از 2 هفته گذشته روند صعودی خود را آغاز کرده و مجددا به محدوده 75 هزار تومان برگشتند.


به این ترتیب بررسی وضعیت اوراق تسه نشان می‌دهد روند صعودی تمامی قراردادهای این اوراق از روز چهارشنبه 22 مهر ماه و بعد از صحبت‌های رئیس‌جمهور درخصوص جهش اقتصادی و ارائه تسهیلات به بانک‌ها برای تقویت طرف تقاضا آغاز شده و قیمت این اوراق با فاصله گرفتن از محدوده 60 هزار تومان به محدوده 75هزار تومان رسیده است.


جلوگیری از سفته‌بازی در بازار «تسه»ها

اوراق تسهیلات مسکن، در نیمه دوم سال ۹۲ به علت افزایش سقف تسهیلات با جهش قیمتی مواجه شدند. در این شرایط، برخی سفته‌بازان نیز وارد معاملات شدند و به رشد بی‌دلیل قیمت‌ها دامن زدند. پس از آن، اعمال برخی قوانین ضد سفته‌بازی، از جمله عدم امکان خرید بیش از ۹۰ برگه اوراق تسهیلات با یک کد معاملاتی و همچنین عدم امکان فروش اوراق تا ۲ ماه پس از خرید، باعث شد تقاضای مصرفی به این بازار برگردد و قیمت‌ها تعدیل شد. با این حال، در تابستان سال ۹۳، افزایش قابل توجه تقاضا و عدم کفایت سمت عرضه اوراق تسهیلات مسکن باعث رشد قیمت «تسه»ها تا سطوح ۱۰۰ هزار تومانی شد.


سه‌گانه تعدیل قیمت اوراق تسهیلات مسکن

در سال جاری اما، به دنبال انتظار برای کاهش نرخ سود سایر تسهیلات بانکی، تشدید رکود در بازار مسکن و تقویت سمت عرضه اوراق تسهیلات مسکن، قیمت‌ها تا سطوح حدود 65 هزار تومانی نیز رسیدند؛ اکنون اما، قیمت‌ها در بازار «تسه»ها رو به افزایش است و طی یکی، دو هفته اخیر تا نزدیک 75 هزار تومان نیز رسیدند. در این میان، رونق نسبی معاملات در بازار مسکن و همچنین احتمال ارائه تسهیلات با سقف 70 میلیون تومانی در تهران (60 میلیون تومان وام مسکن به علاوه 10 میلیون تومان وام جعاله) به نظر می‌رسد دو عاملی هستند که موجب رشد قیمت «تسه»ها شده‌اند. بر این اساس در هفته معاملاتی جاری اغلب تسه‌ها از قیمت‌های 65 هزار تومان فاصله گرفتند و در قیمت‌های بالاتری معامله شدند؛ به‌طوری که در هفته جاری قیمت «تسه» تیر، مرداد و شهریور از قیمت 63 هزار تومان در 21 مهر ماه، به قیمت 75 هزار تومان در معاملات دیروز رسید و تسه مهر 1394 در قیمت‌ 76 هزار تومان معامله شد.


بوروکراسی پرپیچ و خم تسهیلات جدید

شورای پول و اعتبار در نشست روزهای پایانی مهر، افزایش سقف وام مسکن تا سطح ۶۰ میلیونی را تصویب کرد. با وجود ارائه اوراق جدید اما، تامین بخشی از وام جدید با خرید اوراق فعلی توانسته در هفته‌های اخیر از قیمت این اوراق حمایت کند. همچنان انتظار برای ابلاغ دستورالعمل این وام و در ادامه انتشار اوراق جدید وجود دارد. در این میان، مشکلاتی در روند تامین منابع ارائه این وام از سوی بانک مسکن منتشر شده است. بنا بود در نشست هفته گذشته شورای پول و اعتبار این موضوع بررسی شود، اما با توجه به برگزار نشدن این جلسه، انتظار می‌رود در روزهای آتی نحوه ارائه وام جدید مشخص شود. از سوی دیگر، با وجود خروج تدریجی بازار مسکن از رکود، همچنان سایه رکود بیش از دو‌ساله در این بازار مشاهده می‌شود. این موضوع در کنار افزایش سود وام با رشد قیمتی «تسه»ها می‌تواند فشار قیمتی بر این اوراق را افزایش دهد. با این اوصاف حالا باید منتظر واکنش فرابورس به خبر افزایش سقف وام مسکن بود و دید که قیمت اوراق تسهیلات مسکن چه روندی را در پیش خواهد گرفت؛ با مصوبه اخیر شورای پول و اعتبار در رابطه با افزایش سقف وام مسکن تا مبلغ ۶۰ میلیون تومان، هم‌اکنون اغلب معامله‌گران در انتظار ابلاغ رسمی این بخشنامه به بانک مسکن و به تبع آن نحوه اجرایی شدن آن در فرابورس هستند.


می‌توان انتظار داشت در صورت اجرایی شدن بخشنامه شورای پول و اعتبار از سوی بانک مرکزی و ابلاغ دستورالعمل آن به بانک‌ها؛ برای دریافت وام 60 میلیون تومانی، هر متقاضی تعداد 120 برگه از اوراق حق تقدم استفاده از تسهیلات مسکن را خریداری کند، اما تا زمان ابلاغ دستورالعمل بخشنامه شورای پول و اعتبار از سوی بانک مرکزی باید همچنان منتظر ماند. بر اساس اخبار مربوطه، به منظور جلوگیری از جهش قیمت «تسه»های فعلی با توجه به تجربه سال 92، اکنون تسهیلات جدید قرار است در اوراقی متفاوت عرضه شوند. با این حال، متقاضیان وام می‌توانند بخشی از وام را با استفاده از اوراق قدیمی تامین کنند؛ یعنی تا سقف 45 میلیون تومان را می‌توانند از «تسه»های موجود و مابقی تا سقف 70 میلیون تومان (10 میلیون تومان مربوط به وام جعاله است) را از اوراق جدید دریافت کنند. همین موضوع سبب شده است تقاضا برای اوراق تسهیلات فعلی نیز افزایش یابد. در این شرایط، باید تمهیدات لازم انجام شود تا مشابه تابستان سال 93 که قیمت اوراق تسهیلات به علت ضعف سمت عرضه به سطوح بالای 100 هزار تومان نیز رسید، نرخ‌های غیرمنصفانه‌ای را در این بازار شاهد نباشیم.


خانه‌دار شدن یک میلیون نفر با استفاده از «تسه»

در سال‌های اخیر این وام به حد قابل توجهی در جهت خانه‌دار شدن افراد کمک کرده است، به‌طوری‌که طبق گفته مدیریت امور ناشران شرکت سپرده‌گذاری مرکزی تعداد استفاده‌کنندگان از این اوراق از مرز یک میلیون نفر گذشت. به گزارش سمات، در معاملات آبان ماه گذشته فرابورس ۲۹ هزار و ۵۰۰ نفر با خرید ۷۴۰ هزار و ۸۴۲ اوراق حق تقدم تسهیلات مسکن، وارد فرآیند خرید مسکن شدند تا تعداد استفاده‌کنندگان از این اوراق به رقم یک میلیون و ۱۶ هزار نفر برسد.