گروه بورس: روز گذشته در حاشیه نمایشگاه بورس، بانک، بیمه و خصوصی‌سازی در جزیره کیش، پنل تخصصی نقش صندوق‌های سرمایه‌گذاری کار‌آفرینی یا سرمایه‌گذاری مخاطره‌آمیز در توسعه اقتصاد پساتحریم با حضور تعدادی از مقامات اقتصادی و کارشناسان این حوزه برگزار شد. کارشناسان در این پنل به بررسی ریسک‌های موجود در بازار و زمینه‌های کاهش مخاطرات شرکت‌ها پرداختند.

در ابتدای این پنل، علی اسلامی بیدگلی بیان کرد: عمده سود‌های شرکت‌های ایرانی ناشی از قیمت نهاده‌های پایین یا تورم بوده است. اما در حال حاضر با فعالیت‌هایی که در کشور انجام شده است تورم کنترل و قیمت پایین نهاده‌ها بالا رفته و به قیمت‌های جهانی نزدیک شده است. در این شرایط با توجه به حذف سود ناشی از قیمت پایین نهاده‌ها باید به سمت افزایش بهره‌وری حرکت کنیم و با توجه به اینکه نرخ رشد 8 درصدی اقتصاد هدف‌گذاری شده است، نیازمند ابزار‌سازی مناسبی هستیم. در همین راستا در کشور تعداد زیادی مراکز رشد و پارک‌های علم و فناوری ایجاد شده است.


وی افزود: یکی از مشکلاتی که در شرکت‌های فعال در اقتصاد ایران وجود دارد مشکل ایجاد استراتژی خروج است. بنابراین باید روش‌هایی برای استراتژی خروج شرکت‌ها در نظر گرفته شود. همچنین در چند سال اخیر سازمان بورس و اوراق بهادار اقدام به ایجاد بورس ایده، استراتژی خروج و تشکیل صندوق‌های مخاطره‌آمیز کرده است. صندوق‌های مخاطره‌آمیز در واقع طرح‌هایی هستند که به جذب سرمایه‌گذار کمک می‌کند و منجر به رشد و شکوفایی کشور می‌شود. بیدگلی در بخش دیگری از سخنانش اظهار کرد: انحلال شرکت‌ها در ایران دچار چالش‌های بسیار زیادی است و فرآیند انحلال زمان زیادی را به خود اختصاص می‌دهد. همچنین تاسیس شرکت‌ها نیز به همین شکل دارای فرآیند زمانی بلند‌مدتی است و اقدامات انجام شده برای کاهش زمان این فرآیند‌ها و تطبیق آن با آنچه در دنیا وجود دارد در حال پیگیری است. در حال حاضر شرکت‌های بزرگ دنیا مانند اپل در روز حدود ۱۰ شرکت تاسیس یا منحل می‌کنند.


الزام به ورود شرکت‌های رتبه‌بندی

بهزاد سلطانی، رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی در ادامه این پنل بیان کرد: تنها با آوردن پول نمی‌توان به رشد اقتصادی دست یافت و این مهم نیاز به موارد دیگری مانند ایجاد موسسات رتبه‌بندی و استاندارد‌سازی بین‌المللی دارد. در این میان نقش اصلی را شرکت‌ها ایفا می‌کنند. البته وضعیت شرکت‌های داخلی نسبت به همتایان خارجی خود این است که داخلی‌ها می‌توانند سرمایه را در داخل کشور حفظ کنند. وی به دسته‌بندی شرکت‌های موجود در ایران اشاره و تشریح کرد: شرکت‌ها در ایران یا نوپا و کوچک هستند، یا متوسط و بزرگ. معمولا شرکت‌های بزرگ در ایران دارای فناوری متوسط هستند و با شرکت‌های خارجی همکاری می‌کنند. بخش دیگری از این شرکت‌ها را شرکت‌های نوپا و کوچک تشکیل می‌دهند که باید نظام تامین مالی بزرگی باشد که بتواند این شرکت‌ها را تغذیه و آنها را به رشد و شکوفایی برسانند. سلطانی، با اشاره به اینکه رشد اقتصادی می‌تواند مبتنی بر منابع طبیعی یا افزایش بهره‌وری باشد، افزود: روش دیگر برای رسیدن به رشد اقتصادی استفاده از فناوری است. ما در بحث شرکت‌های کوچک و نوپا تجربه کشور‌های دیگر را در اختیار داریم که این مهم نشان می‌دهد این دسته از شرکت‌ها نقش مهمی در اشتغال‌زایی دارند و بخشی از اقتصاد را در اختیار خود گرفته‌اند.


بومی‌سازی مدل سرمایه‌گذاری مخاطره‌آمیز

دکتر دلیری، معاون توسعه مدیریت منابع معاونت علمی و فن‌آوری ریاست جمهوری، نیز در ادامه اظهار کرد: تجربه صندوق‌های مخاطره‌آمیز در دنیا نشان داده این صندوق‌ها درصد بالایی از سهم بازار را به خود اختصاص داده‌اند. در آمریکا ۱۱درصد از سرمایه‌گذاری‌ها را سرمایه‌گذاری‌های مخاطره‌آمیز به خود اختصاص داده است. در ایران هم تا به حال یک تجربه ناقص در این خصوص داشته‌ایم، هرچند این بخش در قوانین کشور آمده و دولت به بحث سرمایه‌گذاری مخاطره‌آمیز ورود کرده است. در این میان به دلیل اینکه مدل سرمایه‌گذاری مخاطره‌آمیز بومی نداشته‌ایم، مدل عملیاتی پیش‌بینی نشده و نتوانسته‌ایم عرصه شکوفایی را در این زمینه تجربه کنیم.