گروه بورس - زهرا رحیمی: روز سه‌شنبه هفته جاری بانک مرکزی چین در یک اقدام غیرمنتظره نرخ برابری یوآن (پول ملی این کشور) در برابر دلار را حدود دو درصد کاهش داد. این اقدام در پی کاهش صادرات این کشور صورت گرفت و هدف از آن، کاهش بهای اقلام صادراتی چین در خارج و در نتیجه افزایش صادرات است.کاهش ارزش پول ملی چین صادرات آن را افزایش و واردات را کاهش می‌دهد و مازاد تجاری قابل‌توجهی برای این کشور ایجاد می‌کند. به‌زعم کارشناسان این اقدام بانک مرکزی چین، تبعات کوتاه و بلندمدت بسیاری در بازار‌های جهانی در پی خواهد داشت ازجمله اینکه اقدام مزبور، بلافاصله به ‌نفع صادرات چین در عمده بازارهای جهانی تمام خواهد شد.


وابستگی تجاری ایران به چین هم در صادرات و هم در واردات زیاد است به‌طوری که بیش از 23 درصد از صادرات و حدود 25 درصد از واردات کشور در چهار ماه نخست سال جاری به چین اختصاص داشته است؛ به همین دلیل این اقدام وضعیت اقتصاد و صنایع کشور را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. از آنجا که عمده محصولات صادراتی ایران به چین بیشتر کالا بوده (به‌طور مثال سنگ‌آهن، زغال‌سنگ، متانول و...) و همچنین به این دلیل که بیش از 50 درصد صنایع بورسی وابسته به کالا هستند، کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند این اقدام چین شوک عمیق و ادامه‌داری را به بازار سهام کشور وارد کند.


صنایعی که از این اقدام چین تاثیر زیادی می‌پذیرند،عموما سه دسته‌اند؛ اولین دسته شرکت‌هایی هستند که محصولات خود را به چین صادر می‌کنند و در پی کاهش تقاضای چین برای واردات با مشکل مواجه خواهند شد. دیگری تولید‌کنندگان داخلی هستند که در بازار داخلی با رقبای چینی دست و پنجه نرم می‌کنند و در شرایط جدید نیز این رقابت شدید‌تر شده و شرایط برای این تولید‌کنندگان سخت‌تر از پیش خواهد شد.گروه دیگر شرکت‌هایی هستند که در بازار جهانی با شرکت‌های چینی رقابت دارند و از آنجایی که کاهش یوآن منجر به کاهش قیمت محصولات چینی می‌شود، رقابت‌پذیری محصولات ایرانی در قیاس با محصولات مشابه چینی را شدیدا کاهش خواهد داد.

کارشناسان البته راهکارهایی همچون، کاهش نرخ پول ملی، افزایش تعرفه بر واردات و تغییر در محصولات و بازارهای هدف را در مقابل این اقدام پیشنهاد می‌کنند.


سه معضل پیش‌روی شرکت‌ها

در این راستا حسن کاظم‌زاده، مدیر سبدگردانی ارزش‌گذاری تامین سرمایه لوتوس پارسیان، تاثیر اقدام چین در جهت کاهش ارزش یوان را بر شرکت‌های فعال در بورس تهران منفی عنوان کرد و گفت: در وهله اول شرکت‌هایی از این اقدام متضرر می‌شوند که محصولاتشان رقیب کالاهای چینی در بازار‌های جهانی هستند به‌طور مثال صادرات فولاد به برزیل؛ در شرایط جدید هزینه تمام شده واردات از چین نسبت به ایران کمتر شده و برزیل به واردات از چین اقبال بیشتری نشان داده و به این ترتیب تولید‌کننده‌های ایرانی بازار صادراتی خود را از دست خواهند داد.


کاظم‌زاده دیگر شرکت‌های اثرپذیر از این وضعیت را بررسی و اظهار کرد: گروه دیگر شرکت‌های متضرر ازاین اقدام،صنایعی هستند که بخش اعظم صادراتشان به چین است. در شرایط جدید به دلیل کاهش واردات چین، کاهش زیادی در میزان فروش خود خواهند داشت؛ به‌طور مثال شرکت‌های تولید‌کننده سنگ‌آهن، متانول و پتروشیمی‌ها و به‌طور کلی کامودیتی‌ها از این وضعیت متضرر خواهند شد.این کارشناس بازار سهام افزود: صنایع دیگری که در این شرایط با مشکل مواجه خواهند شد، صنایعی هستند که در بازار داخلی رقبای چینی دارند. با ارزان شدن واردات کالا از چین شرکت‌هایی که در بازار داخلی با چینی‌ها رقابت می‌کنند، دچار مشکل می‌شوند.به‌طور مثال دو صنعت لاستیک و پلاستیک، خودرو و همچنین برخی شرکت‌های گروه دستگاه برقی دچار مشکل می‌شوند به این دلیل که محصولات چینی در این بازارها در مقایسه با محصولات ایرانی بسیار ارزانتر شده و این در حالی است که پیش از این نیز تولید‌کنندگان داخلی این مشکلات را داشتند.


راهکار چیست؟

کاظم‌زاده در پاسخ به این سوال که با چه اقداماتی می‌توان تاثیر این اقدام را کاهش داد، گفت: اولین اقدام اینکه صادر‌کننده‌ها نیز کاهش ارزش پول ملی خود را در کوتاه‌مدت و به‌صورت کنترل شده (به‌طوری که پیامد تورمی کمتری در پی داشته باشد) در دستور کار قرار دهند، دومین اقدام موثر نیز افزایش تعرفه‌ها روی محصولات وارداتی است؛ به این ترتیب تولیدکنندگان داخلی رقابت‌پذیری مناسبی با محصولات چینی خواهند داشت.


این کارشناس بازار سهام دو راهکار مهم دیگر برای مقابله با شرایط جدید را جایگزین کردن محصولات و بازار‌های هدف در بلند‌مدت عنوان کرد (به‌طور مثال شرکت‌های فولاد‌سازی به سمت صنایع پایین‌دستی از جمله تولید آلیاژ بروند).کاظم‌زاده افزود: در بخش صادرات، شرکای خارجی زیادی برای جایگزین کردن بازار‌ها پس از رفع تحریم‌ها وجود ندارد اما در مورد واردات می‌تواند بسیار مهم باشد. به‌طور مثال می‌توان خودرو‌های خارجی دیگری مثل خودروهای آلمانی یا فرانسوی را جایگزین خودروهای چینی کرد.


در بازار دیروز چه گذشت؟

در شرایطی که کارشناسان اثر کاهش نرخ برابری پول ملی چین بر شرکت‌های بورسی را اثری منفی و عمیق عنوان می‌کردند، روز گذشته شاخص کل بازار سهم با ریزش حدود 200 واحدی معادل 9/ 0 درصد مواجه شد و در ارتفاع 65 هزار و 703 واحدی ایستاد و برای سومین روز کاری در کانال 65 هزار واحدی باقی ماند.حجم و ارزش معاملات نسبت به روز دوشنبه به ترتیب با افت 8 درصدی و 15 درصدی مواجه شد و این درحالی است که افت این دو متغیر در مقایسه با میانگین یک ماه گذشته خود افت بیش از 44 و 38 درصدی را تجربه کرد که حاکی از رکودی عمیق در معاملات بازار سهام است. روز گذشته اغلب نمادهای فعال در بازار سهام قرمز پوش بودند.«وبملت»، «رمپنا» و «حکشتی» بیشترین اثر منفی بر شاخص کل را داشتند. در سوی دیگرغلبه تقاضا بر عرضه در معاملات «فارس» و افزایش قیمت آن منجر به تاثیر مثبت 43 واحدی این نماد بر شاخص کل شد.در بازار دیروز شرکت‌های درخشان تهران جهت تشکیل جلسه هیات‌مدیره به منظور تصمیم‌گیری درخصوص افزایش سرمایه، شرکت مهرکام پارس جهت برگزاری مجمع عمومی فوق‌العاده به منظور تصمیم‌گیری درخصوص افزایش سرمایه، حق‌تقدم شرکت لیزینگ صنعت و معدن با توجه به پایان مهلت پذیره‌نویسی متوقف شدند.